Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2019

Ποια Πατρίδα;..

  Το καλοκαίρι πέρασε και σιγά σιγά, προσαρμοζόμαστε στην κανονικότητα του χειμώνα.
Μέρος της κανονικότητας είναι και το γράψιμο.

  Επανέρχομαι λοιπόν, με την ευκαιρία της ανάγνωσης του βιβλίου  "ΠΑΤΡΙΔΑ" του Φερνάντο Αραμπούρου...το μοναδικό βιβλίο που κατόρθωσα να διαβάσω το καλοκαίρι.

 Ογκώδες ναι (720 σελίδες), με απλή δομή  (πολλά μικρά κεφάλαια) και με μια ενδιαφέρουσα ιστορία από τα χρόνια της ΕΤΑ, της τρομοκρατικής οργάνωσης που επιδίωκε την ανεξαρτησία της γης των Βάσκων. Μια ιστορία που ο συγγραφέας παρουσιάζει δύο οικογένειες Βασκικής καταγωγής από το ίδιο χωριό, από την ίδια γειτονιά, με φιλικές σχέσεις ανάμεσα τους. Σε ένα από εκείνα τα τραγικά παιχνίδια της ιστορίας, η μία οικογένεια βρίσκεται στη πλευρά των θυμάτων και η άλλη των θυτών. Η πρώτη χάνει τον πατέρα της και η δεύτερη βλέπει τον πρωτότοκο γιο της να συλλαμβάνεται και να καταδικάζεται σε πολυετή κάθειρξη. Το θύμα, οικονομικός παράγοντας της μικρής τους κοινότητας, αδυνατεί να πιστέψει ότι θα δολοφονηθεί από συμπατριώτες του, στο όνομα μιας ελεύθερης Πατρίδας. Ο θύτης, ο γιος της δεύτερης οικογένειας, αν και ο ίδιος δεν τολμά να σηκώσει το όπλο στον γείτονα και οικογενειακό τους φίλο, συμμετέχει στην οργάνωση της επικείμενης δολοφονίας. Τραγικές φιγούρες , από τη μια η σύζυγος του θύματος που μέσα σε μια στιγμή γκρεμίζεται όλη της η ζωή και από την άλλη η μητέρα του επαναστάτη-τρομοκράτη, παιδιού της όμως, που υπερασπίζεται με όλη την ψυχή της το όραμα του για ανεξαρτησία της Πατρίδας τους. Το αξιοσημείωτο είναι ότι αυτές οι δυο γυναίκες, στα νιάτα τους ήταν αχώριστες φίλες.
  Η ιστορία διαδραματίζεται στα χρόνια που η ΕΤΑ αποκηρύσσει την ένοπλη πάλη και η Μπιτόρι αποφασίζει να επιστρέψει στο σπίτι της, το οποίο εγκατέλειψε μετά τη δολοφονία του άντρα της. Η Μίρεν, η γειτόνισσα και άλλοτε φίλη της βλέπει αυτή την επιστροφή με αγωνία, διαισθανόμενη την πιθανή δικαίωση του αδίκως δολοφονημένου γείτονα και άλλοτε οικογενειακού τους φίλου. Διαισθανόμενη την οριστική καταδίκη των ενεργειών του γιου της, που από χρόνια βρίσκεται φυλακισμένος, έχοντας χάσει μια ζωή που δεν πρόλαβε καν να χαρεί. Με συνεχόμενα φλας μπακ ανάμεσα στο παρόν και τα τραγικά γεγονότα που χώρισαν τις δυο οικογένειες, ο συγγραφέας οικοδομεί αριστοτεχνικά την όλη πλοκή της ιστορίας του, μέχρι την τελική δικαίωση της Μπιτόρι.

  Κι ένα ερώτημα πλανάται συνεχώς στην άκρη του μυαλού μας, καθώς ξεφυλλίζουμε το βιβλίο, τι είναι η Πατρίδα για τον κάθε έναν πρωταγωνιστή; Τον δολοφονημένο Τσάτο, τον φυλακισμένο Χοσε Μαρι, τη σύζυγο του πρώτου και τη μητέρα του δεύτερου, τα άλλα παιδιά των δύο οικογενειών;

Και το μυαλό ταξιδεύει και το πάει και πιο πέρα, τι είναι η Πατρίδα για τον κάθε έναν μας;
Μήπως αυτό, που μας έμαθαν με τους στίχους ενός ποιήματος του Ιωάννη Πολέμη, στα μαθητικά μας χρόνια:
Τι είναι η πατρίδα μας; Μην είν΄ οι κάμποι;
Μην είναι τ΄άσπαρτα ψηλά βουνά;
Μην είναι ο ήλιος της, που χρυσολάμπει;
Μην είναι τ΄ άστρα της τα φωτεινά;

Μην είναι κάθε της ρηχό ακρογιάλι
και κάθε χώρα της με τα χωριά;
κάθε νησάκι της που αχνά προβάλλει,
κάθε της θάλασσα, κάθε στεριά;

Μην είναι τάχατε τα ερειπωμένα
αρχαία μνημεία της χρυσή στολή
που η τέχνη εφόρεσε και το καθένα
μια δόξα αθάνατη αντιλαλεί;


Όλα πατρίδα μαζί!Κι αυτά κι εκείνα
και κάτι που'χουμε μες στη καρδιά
και λάμπει αθώρητο σαν ήλιου αχτίνα
και κράζει μέσα μας: Εμπρός παιδιά!



Othos_Karpathos
Όθος, Το όμορφο χωριό που μεγάλωσα!

  Το καλοκαίρι βρέθηκα στην Πατρώα γη μου, τον τόπο καταγωγής μου, την Κάρπαθο. Εκεί που πέρασα τα παιδικά και εφηβικά μου χρόνια, εκεί που ξεκίνησα την οικογένεια μου. 

  Δεν ήταν πια για μένα Πατρίδα τίποτε από τα παραπάνω. Μήτε τα ακρογιάλια της, μήτε τα βουνά της, μήτε τα μνημεία της. Παρά μόνο οι συγγενείς και οι φίλοι μου, τους οποίους είχα τη χαρά να δω και πάλι. Το μόνο που με δένει πλέον με τον αγαπημένο τόπο, είναι οι άνθρωποι με τους οποίους μεγαλώσαμε μαζί, που κι αν τα χρόνια περνούν αδυσώπητα από πάνω μας, όταν καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι κάτι έχουμε να πούμε, κι όχι μόνο από το παρελθόν. Τι αντίφαση... Αγαπημένος τόπος διότι από τη μια οι μνήμες των όμορφων χρόνων ποτέ δεν ξεθώριασαν αλλά συγχρόνως τόπος ξένος, μιας που ελάχιστες ποια πλευρές του, μου θυμίζουν τα όμορφα χρόνια της νιότης μου. Δεν είναι το ίδιο νησί με αυτό που μεγάλωσα! Πως θα μπορούσε άραγε να είναι όταν η ανάγκη για επιβίωση των κατοίκων του, το μετέτρεψε σε έναν προορισμό μαζικού τουρισμού;

-Ποια είναι η δική σου Πατρίδα;
-Ο τόπος που ζω εδώ και είκοσι χρόνια. Ο τόπος στις παρυφές του Μενοίκιου όρους και με θέα το χρυσοφόρο Παγγαίο. Σε αυτόν έχω την οικογένεια μου, το σπίτι μου, τους νέους φίλους μου. 
-Δεν νομίζω... τον τόπο αυτόν εσύ ο ίδιος τον έχεις χαρακτηρίσει ως τη "δεύτερη" Πατρίδα σου".
-Πατρίδα όμως!...
  Για μένα πια, Πατρίδα είναι ο κάθε τόπος που ακούω τη γλώσσα μας από τα χείλη των γύρω μου. Πατρίδα για μένα είναι ο κάθε τόπος που θα συναντήσω την ιστορία που γαργαλάει τη ψυχή μου, που ταράζει την καρδιά μου.  Πατρίδα είναι για μένα ο τόπος εκείνος που οι λέξεις συνταιριάζονται η μία δίπλα στην άλλη με τρόπο όμορφο και γαλήνιο, αποσπώντας με από την καθημερινότητα.
  Κι αυτά μπορώ να τα βρω οπουδήποτε στην όμορφη Ελλάδα μας. Το έζησα στο νησί μου, το έζησα στην Κρήτη όσο σπούδαζα, το ζω σήμερα στη φιλόξενη γη της Μακεδονίας, το έζησα ακόμα και για ένα βράδυ στα Ζαγοροχώρια, στο Μονοδένδρι που μέσα από την ησυχία της βραδιάς, ακούγονταν οι ψίθυροι της καρδιάς να κατεβαίνουν απ΄ τα γύρω βουνά. 
  Πατρίδα μου είναι η γλώσσα μου!!!! *

*κλεμμένο, αλλά με εκφράζει απόλυτα

13 σχόλια:

  1. Καλημέρα Βασίλη. Πατρίδα είναι ό,τι ταράζει την καρδιά μας. Υπέροχο το κλεμμένο σου και εκφράζει και εμένα απόλυτα. Δυστυχώς είμαστε τοπικιστές κατά ένα μεγάλο μέρος και αυτό είναι κακό, πολύ κακο.
    Το βιβλίο δεν το ξέρω αλλά όπως το παρουσίασες με έκανες να το βάλω στα προσεχώς
    Να σαι καλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Anna, καλησπέρα. Το βιβλίο πράγματι είναι καλό και αξίζει.Κρατικό βραβείο Ισπανίας για το 2017. Εμένα μου άρεσε και με έβαλε σε σκέψεις. Θέλει το χρόνο του αλλά αξίζει.

      Διαγραφή
  2. Καλησπέρα Βασίλη. Επιστροφή λοιπόν στο Φθινόπωρο. Με το καλό.
    Το βιβλίο που παρουσίασες με τράβηξε έντονα ως θέμα και δράμα. Μιλάμε για διχασμούς, συγκρούσεις. Δεν έχω άποψη γιατί δεν ξέρω την οπτική γωνία του συγγραφέα πάνω στο θέμα "πατρίδα".
    Βλέπεις δεν είναι μια ουδέτερη έννοια. Έχει εντονότατο ιδεολογικό χαρακτήρα και δεν είναι το ίδιο για κάθε άνθρωπο.
    Όπως είδες σε μια μικρογραφία, η Κάρπαθος, για σένα έχει μια όμορφη φυσική συναισθηματική εικόνα. Για κάποιους άλλους έχει μια εντελώς άλλη εικόνα.Την βλέπουν σαν κουμπαρά που θα τους δώσει χρήματα.
    Αν ανέβουμε επίπεδο, άλλη η πατρίδα του εφοπλιστή και άλλη του ναυτεργάτη Βασίλη μου.
    Αμείλικτη η διαφορά.
    Αν το βάλουμε στην φυσική του διάσταση, όπως τα έδωσε η ζωή και η φύση ναι. Πατρίδα μας είναι η Γη μας! με κοινοκτημοσύνη όμως ναι; πατρίδα μας είναι κάθε εκατοστό αυτής της γης, που είναι όμως προσβάσιμο σε όλους ναι;
    Δεν μπορεί ο σκλάβος να υπερασπιστεί τσιφλίκια Βασίλη μου. Ας μιλάνε την ίδια γλώσσα, ας κάνουνε τον ίδιο σταυρό.
    Μια πατρίδα λοιπόν λεύτερη, δίκαιη, όμορφη.
    Στέλνω καλησπέρες Βασίλη μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γιάννη, σωστά το θέτεις. Η έννοια της πατρίδας δεν μπορεί να μην έχει ιδεολογικό πρόσημο. Ένα είναι σίγουρο. Το μεγάλο κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα. Δεν την χρειάζεται! Εμείς οι μικροί και ταπεινοί χρειαζόμαστε την πατρίδα, χρειαζόμαστε να αναφερόμαστε σε έναν τόπο για να μπορούμε να προσδιοριζόμαστε ως άτομα.
      Πατρίδα μας είναι η ΓΗ...το λέμε, πόσοι όμως το αισθάνονται πραγματικά; Αγαπάμε την πατρίδα μας και πώς εκφράζεται αυτή η αγάπη μας; Βλέπεις αυτή η κουβέντα έχεις πολλές διαστάσεις. Κάθε φορά μόνο ένα μικρό κομμάτι της έννοιας, μπορούμε να αναλύουμε...κι όπως το αισθάνεται ο καθένας.
      Ο συγγραφέας είναι Βάσκος, γνωρίζει το θέμα από πρώτο χέρι, θεωρώ ότι τάσσεται εναντίον της ΕΤΑ, πολύ προσεχτικά όμως. Όσο για την Πατρίδα, αυτό ακριβώς το ερώτημα θέτει; Ποια Πατρίδα;
      Καλό βράδυ φίλε μου!

      Διαγραφή
    2. Συνυπογράφω συμφωνώντας σε κάθε σου σκέψη εδώ Βασίλη μου. Καλησπέρα φίλε μου.

      Διαγραφή
  3. Το ποίημα το είχα πει σε γιορτή στο δημοτικό! Τι περίεργο... έχω πει πολλά ποιήματα σε γιορτές, το συγκεκριμένο όμως το θυμάμαι σαν χθες, μάλλον είναι βαθιά χαραγμένο στην καρδιά μου.
    Ως μόνιμη πια κάτοικος εξωτερικού θέλω να προσθέσω πως Πατρίδα μου, πραγματικά είναι όπου ακούω την μητρική μου γλώσσα, όπου γεύομαι παιδικές αγαπημένες λιχουδιές, όπου αντικρίζω τον πολιτισμό που με εκπαίδευσε και οι χτύποι της καρδιάς μου όταν με αγκαλιάζει κάποιος που έχει την ίδια Πατρίδα με μένα :)
    Κάπως έτσι.....
    ωραία επιλογή κειμένου
    σε φιλώ :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ναι, το ποίημα είναι ένα από αυτά που αποτυπώθηκαν και στο δικό μυ μυαλό απ΄τα μαθητικά μου χρόνια.Και, όπως φαίνεται έκανε τη δουλειά του... Για μια έννοια δύσκολη όπως είναι η Πατρίδα, το ποίημα αυτό λειτουργούσε ως ορισμός, τον οποίο θυμόμαστε ακόμα.
      Σημαντική η άποψη σου, καθότι κάτοικος εξωτερικού, με ιδιαίτερες ευαισθησίες για το θέμα.
      Την Καλημέρα μου, από Ελλάδα, Μάνια!

      Διαγραφή
  4. Το ποίημα αυτό μου το διάβασε ο πατέρας μου για πρώτη φορά όταν ήμουν στην πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου. Αυτό και το άλλο που λέει: "Tώρα που θα φύγω και θα πάω στα ξένα και θα ζούμε μήνες, χρόνους χωρισμένοι..." Το "Χώμα Ελληνικό" του Δροσίνη. Μου τα διάβαζε συγκινημένος ίσως γιατί πριν λίγο καιρό είχε φύγει ο αδελφός του για τον Καναδά.
    Γι' αυτό λέω πως πατρίδα για μένα είναι και αυτή η εικόνα που κρατάω ακόμα και σήμερα έντονα στη μνήμη μου.
    Πολύ μου άρεσε και αυτή η ανάρτησή σου Βασίλη.
    Σε φιλώ!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μνήμες εικόνων και λέξεων απ΄την υπέροχη ποίηση μας, η θύμηση του πατέρα, όλα σε συνδέουν με τον τόπο, την Πατρίδα. " Όλα πατρίδα μαζί!Κι αυτά κι εκείνα..."
      Να είσαι καλά, Μαρία!

      Διαγραφή
  5. Φαίνεται ωραίο βιβλίο έχω να αγγίξω βιβλίο από το καλοκαίρι

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Βασίλη χρόνια πολλά με Υγεία και Δημιουργία. Εύχομαι και τα δυο ποτέ να μην σου λείψουν....

    Καλή Χρονιά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ Λυγερή! Κάθε χαρά, κάθε όμορφη στιγμή να βρει χώρο μέσα στο 2020 για όλη την οικογένεια σου!!!

      Διαγραφή

Όλα τα σχόλια σας με χαροποιούν και τυγχάνουν απάντησης.

Ο φωτεινότερος φακός του κόσμου του Γιώργου Κασαπίδη

    Αν κάποιος θέλει να διαβάσει μια συλλογή διηγημάτων, για μια μικρή επαρχιακή πόλη, τη Δράμα (αλλά και άλλες περιοχές), με την αίσθηση το...