Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2025

Η Τεχνητή Νοημοσύνη: Δημιουργία και ηθική.

  Ένα από τα πιο συζητημένα θέματα μέσα στο 2025, ήταν η διείσδυση της Τεχνητής νοημοσύνης ( ΑΙ ) στον πολιτισμό, αλλά και τη λειτουργία της κοινωνίας μας.

Έργο ΑΙ Microsoft designer
  
Υπάρχουν ανοιχτά θέματα, για τα οποία η Ευρώπη έχει αρχίσει να ψελλίζει κάποιες εύλογες απορίες και φόβους, αλλά η ΗΠΑ, όπου εδρεύουν οι κολοσσοί εταιρίες, που ελέγχουν την επανάσταση αυτή, μέχρι στιγμής αντιδρούν έντονα σε κάθε προσπάθεια περιορισμού ή επιβολής των οποιωνδήποτε κανόνων. Θέματα που έχουν σχέση με την αυθεντικότητα του παραγόμενου έργου από τη ΑΙ, την ιδιοκτησία των έργων, αλλά και το μέλλον, όχι μόνο των καλλιτεχνών, αλλά και της ίδιας της τέχνης.
  Αφορά το φάσμα κάθε καλλιτεχνικής δημιουργίας, τους εικαστικούς, τους λογοτέχνες, τους μουσικούς, τους ανθρώπους που δουλεύουν γύρω από τον κινηματόγραφο. Μπαίνουν θέματα που έχουν σχέση με τη δημιουργική διαδικασία πλέον και κατά πόσο η ευκολία της παραγωγής ενός έργου, εθίζει τους δημιουργούς σε μια άκοπη παραγωγή έργων. Με συνέπεια, έτσι πιστεύω, το ανθρώπινο μυαλό σιγά σιγά να αποκοιμιέται στην ήδη υπάρχουσα "αποθήκη" έργων, κάνοντας δύσκολη (ή και αδύνατη) στο μέλλον την παραγωγή πραγματικά νέων, πρωτοποριακών δημιουργιών. Μια αποθήκη που συγκεντρώνει χωρίς κανενός είδους συναίνεση, όλη την μέχρι τώρα γνώση σε κάθε είδος καλλιτεχνικής δημιουργίας. Από μουσική και τη λογοτεχνία ως τη γλυπτική. Έξυπνες μηχανές που σου γράφουν από κινηματογραφικά σενάρια, ως μουσική, ως εικόνες, ως video με όποιον θελήσεις, ως λογοτεχνία στο στυλ και το ύφος που εσύ επιθυμείς.
  Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείς να ακούσεις μουσική (και να εντυπωσιαστείς), κατασκευασμένη από μηχανή Τεχνητής νοημοσύνης. Μπορείτε επίσης να πειραματιστείτε κι εσείς φτιάχνοντας το δικό σας τραγούδι: https://suno.com/explore/
  Κι εδώ μπαίνουν τα σοβαρά ερωτήματα:
  • Μπορεί μια μηχανή να είναι "καλλιτέχνης";
  • Πώς αλλάζει η έννοια της πνευματικής ιδιοκτησίας;
  • Μπορούν να υπάρξουν υπάρξουν όρια της χρήσης της Τεχνητής Νοημοσύνης στην τέχνη γενικότερα;

11 σχόλια:

  1. Καλημέρα Βασίλη,
    Για εμένα η ΑΙ είναι επικίνδυνη. Για τρεις λόγους: ο ένας είναι ότι θα στερήσει πολλές θέσεις εργασίας. Ο δεύτερος γιατί δεν εμπιστεύομαι τα χέρια που τη δημιουργούν και την προμοτάρουν. Και ο τρίτος, ότι ο κόσμος αποδεικνύει καθημερινά, πως δεν έχει μέτρο.
    Η χρήση της ΑΙ, με μέτρο και σύνεση, μπορεί να είναι ευεργετική και ωφέλιμη. Όταν όμως ακούς πως ένα μεγάλο μέρος του κόσμου ζητάει συμβουλές για την προσωπική του ζωή ή πληρώνει συνδρομή για να συγκρατεί τις πληροφορίες και τη διαχειρίζονται ως "ψυχολόγο" καταλαβαίνεις πως κάπου το μέτρο έχει χαθεί. Και όταν μαθαίνεις ότι ήδη φτιάχτηκαν dating apps που συνάπτεις "σχέση" με ένα avatar AI που σε παίρνει τηλέφωνο, σου μιλάει ερωτικά κτλ, καταλαβαίνεις ότι η κατάσταση πάει να ξεφύγει. Ενδεικτικό, ότι στην Ιαπωνία, 32χρονη, χώρισε από μια σχέση 3 ετών και παντρεύτηκε το ΑΙ avatar της, σε μια μεικτή (μισή κανονική, μισή ΑΙ) τελετή, γιατί ένιωθε πως την καταλαβαίνει καλύτερα.
    Εν προκειμένω, γιατί σε ζάλισα με μια τεράστια εισαγωγή, για εμένα πάντα, το ΑΙ περιεχόμενο, δεν είναι τέχνη, γιατί δεν μπορεί να 'χει το συναίσθημα του ανθρώπου, βέβαια, αυτό οι επιστήμονες το φτιάχνουν σιγά σιγά, οδηγώντας μας σε ένα δυστοπικό μέλλον.
    Όρια στην τεχνητή νοημοσύνη, αναφορικά με την τέχνη, δυστυχώς δε θα μπορέσουν να υπάρξουν, θα θυσιαστούν και αυτά στον βωμό του κέρδους.
    Τώρα για την πνευματική ιδιοκτησία, δεν έχει θεσπιστεί τόσα χρόνια κάτι ξεκάθαρο για το περιεχόμενο στο ίντερνετ και τη λογοκλοπή, θα θεσπιστεί τόσο εύκολα για την ΑΙ...
    Έθεσες ένα μεγάλο και σπουδαίο θέμα Βασίλη και σε ευχαριστούμε και για την τροφή για σκέψη και τον γόνιμο διάλογο που ανοίγεις.
    Καλή συνέχεια στη μέρα σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όλοι οι λόγοι που αναφέρεις, έχουν τη δική τους αλήθεια και σίγουρα προβληματίζουν. Είναι ένα μεγάλο θέμα, που εισέβαλε ξαφνικά στη ζωή μας και κατέκτησε τον τρόπο σκέψης και δημιουργίας πολύ γρήγορα. Από τους απλούς ανθρώπους, ως τα φοιτητικά έδρανα. Σίγουρα έχει κάποια πλεονεκτήματα στις θετικές επιστήμες, που έχουν σχέση με τους χρόνους διεκπεραίωσης κάποιας εργασίας, αλλά για την τέχνη και ο δημιουργικό κομμάτι έχω σοβαρές ενστάσεις. Τα τρία ερωτήματα που έθεσα, αμφιβάλλω αν έχουν ικανοποιητική απάντηση σε αυτή τη φάση τουλάχιστον
      Χάρηκα για την ανταλλαγή των απόψεων σου.
      Την Καλημέρα μου!

      Διαγραφή
  2. Συμφωνώ με τη Μαρίνα πιο πάνω. Δεν την έχω χρησιμοποιήσει την τεχνητή νοημοσύνη ποτέ ούτε για μια φωτογραφία, και γιατί; Γιατί με ανησυχεί η χρήση της, η εξέλιξή της, το ότι δεν μπορείς να ξεχωρίσεις τις περισσότερες φορές, το ανθρώπινο δημιούργημα από το ψεύτικο της ΑΙ. Επίσης χρειάζονται όρια στη χρήση της αλλά από ποιους να μπουν; Μπορεί να έχεις πληροφορίες για το κάθε τι αλλά τις είχαμε ψάχνοντας σε σάιτ και ελέγχοντας όσο μπορούσαμε ποιος γράφει τις πληροφορίες αυτές. Τώρα; Με την ΑΙ παύει η ανθρώπινη δημιουργία. Και επίσης η εμπιστοσύνη που είχαμε ότι κάθε έργο είναι του δημιουργού του. Την φοβάμαι αλήθεια. Μπορεί να βοηθάει σε πολλές περιπτώσεις αλλά το κακό που κάνει διαγράφει κάθε καλό.
    Καλησπέρα σου Βασίλη μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν έχεις άδικο να φοβάσαι όλη αυτήν τη ραγδαία εξέλιξη, ειδικά όταν εισέβαλε στη ζωή μας τόσο ξαφνικά. Ναι υπάρχουν πλέον θέματα εμπιστοσύνης, όρια, αλλά σε αυτή τη φάση το μόνο που ενδιαφέρει τις εταιρίες αυτές, είναι το κέρδος, τα πιθανά οφέλη για τις κυβερνήσεις και πέρα αυτών ουδέν. Εγώ την χρησιμοποιώ, κυρίως για εικόνες και κάποιες εργασίες αγγαρείας, πχ, μεταφράσεις, αλλά σίγουρα όχι για την γραφή. Το δοκίμασα, ήταν ότι πιο τραυματικό βίωσα ως κάποιος που γράφει. Ευνουχισμός κανονικός της δημιουργικής σκέψης.
      Την καλημέρα μου, Άννα!

      Διαγραφή
  3. Άνοιξες ένα τεράστιο θέμα, Βασίλη και καλώς το έκανες.
    Η ψηφιακή τεχνολογία στη ζωή, αναβαθμίζεται ολοταχώς με την εμφάνιση των πλατφορμών τεχνητής νοημοσύνης. Και συνεχώς κατακτούν μεγάλο μέρος της καθημερινής ζωής.
    Θα είμαι λίγο εκτενής στο σχόλιό μου γιατί το θέμα είναι σοβαρό.
    ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΕΧΝΗ
    Στον κινηματογράφο, εδώ και χρόνια πολλά, χρησιμοποιείται ευρέως η CGI που έχει δώσει στα φιλμς όλην αυτήν την τεχνολογική αρτιότητα. Έργα του 2000 και εντεύθεν τη χρησιμοποιούν ευρύτατα στο θέμα τω οπτικών εφφέ. Τώρα έχουμε κάνει ένα βήμα παραπάνω.
    Στο θέμα "ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ", εδώ μπορεί να έχουμε ΣΟΒΑΡΑ ΘΕΜΑΤΑ υποκατάστασης της ανθρώπινης πνευματικής δημιουργίας. Όλο και περισσότερο απλώνεται η Τ.Ν. σε μια σειρά έργα δημιουργίας. ΟΜΩΣ το έμπειρο μάτι ή πνεύμα καταλαβαίνει τη διαφορά (Μέχρι στιγμής...). Αυτό είναι ιδιαίτερα ΑΡΝΗΤΙΚΟ γιατί "κοιμίζει" το ανθρώπινο πνεύμα και το εθίζει στο έτοιμο και το δοσμένο. Εδώ πρέπει να ΑΠΟΣΤΑΣΙΟΠΟΙΗΘΟΥΜΕ άμεσα και ριζικά.

    Στο θέμα δευτερευόντων εφαρμογών έχει μεγάλες ΘΕΤΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ και αναφέρομαι σε θέματα: τεχνικά και εγκυκλοπαιδικά. Για παράδειγμα δεν βλέπω κάτι αρνητικό στο να βοηθήσει ένα χρήστη Η/Υ να λύσει ένα πρόβλημα με τον google chrome όταν παρουσιαστεί ένα τέτοιο. Ή πως θα συνδέσω τα ηχεία μου με τον υπολογιστή. Ή να ζητήσω πληροφορίες για ένα βιβλίο, ένα μουσικό έργο. Μια δικτυακή εγκυκλοπαίδεια εξελιγμένη.

    Θέματα ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΖΩΗΣ: Εδώ παραμονεύουν κίνδυνοι, που μπορεί να γίνουν ΕΦΙΑΛΤΕΣ, ΕΘΙΣΜΟΙ, ΕΞΑΡΤΗΣΕΙΣ. Ζώντας σε ένα δυστοπικό και εχθρικό περιβάλλον, στο οποίο ένας αδύνατος υφίσταται καθημερινή βία, χωρίς δίκτυο προστασίας, σίγουρα χάσκει κάτω από τα πόδια του ένας "φίλος" ψηφιακός, που μπορεί να τον κλείσει στον εαυτό του με ολέθριες συνέπειες.

    Κλείνοντας Βασίλη μου. Η ανθρωπότητα στο διάβα της, βρέθηκε και θα βρίσκεται πάντα αντιμέτωπη με εξελίξεις, που μπορεί είτε να την φωτίσουν είτε να την οδηγήσουν στην καταστροφή. Το ράδιο π.χ. έσωσε την υγεία μας αλλά έκανε και πυρηνικά όπλα. Το να σταματήσουμε ή να αρχίσουμε τους ...εξορκισμούς σε κάθε τι διαφορετικό μπορεί να μας μετατρέψει σε γραφικές καρικατούρες όπως μερικές σέχτες φανατικών που αρνούνται μέχρι και τα ...εμβόλια.
    Εκείνο που κρίνει κάθε τεχνολογική εξέλιξη είναι:
    1) ΠΟΙΟΣ ΤΗΝ ΚΑΤΕΧΕΙ
    2) ΠΟΙΟΣ ΤΗΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΕΤΑΙ
    3) ΜΕ ΤΙ ΣΚΟΠΟ

    Η γνώση είναι δικαίωμα και κατάκτηση της ανθρωπότητας. Όμως το δικαίωμα αυτό είναι ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΟ. Δεν είναι copy right της εκάστοτε πολυεθνικής. Άρα εκεί είναι το αντικείμενο της αντίστασής μας και η δράση μας.

    Εδώ είμαστε να επανέλθουμε, Βασίλη μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όπως έγραψα παραπάνω σε σχόλιο, η χρήση τη AI στις θετικές επιστήμες, ή στην αναζήτηση εγκυκλοπαιδικών γνώσεων όπως λες εσύ, δεν μπορεί να θεωρηθεί αρνητική. Στο θέμα της δημιουργίας όμως υπάρχει σοβαρό θέμα και χαίρομαι που συμβαδίζουμε σε αυτήν την άποψη. Βάζεις και το θέμα της προσωπικής ζωής, αλίμονο αν ο άνθρωπος αρνείται την ελευθερία του δικού του νου και καταφεύγει στις μηχανές για λύσεις. Κι όμως, δυστυχώς, γίνεται.
      Τώρα για το ζήτημα το ποιος κατέχει αυτή την τεχνολογία και πώς την εκμεταλλεύεται, είναι γνωστό, οι μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις με πρώτη τις ΗΠΑ, ακολουθεί η Κίνα, αχνοφαίνεται η Ρωσία και την Ευρώπη ουραγό. Αποτελεί τεράστιας δύναμης στρατιωτικό υλικό, και αυτό με φοβίζει το ίδιο για το μέλλον της ανθρωπότητας, όσο και το θέμα της ανθρώπινης δημιουργίας.
      Νάσαι καλά φίλε μου, χάρηκα την ανταλλαγή των απόψεων μας.
      Την καλημέρα μου!!!

      Διαγραφή
  4. Καλημέρα Βασίλη. Όχι, πιστεύω δεν υπάρχουν όρια. Ο καθένας με απίστευτη ευκολία φτιάχνει ένα δημιούργημα, πίνακα, βιβλίο κλπ με AI και το παρουσιάζει δικό του. Μέχρι και τραγούδια φτιάχνει η ΑΙ στο στυλ που τραγουδάει ο καλλιτέχνης και αυτός βάζει την σφραγίδα του, μουσική και στίχοι δικοί μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σίγουρα αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν όρια. Το θέμα είναι αν κάποτε θα τεθούν. Κυρίως όμως από τους χρήστες, ειδικά αυτούς που έχουν κάτι διαφορετικό να πουν.
      Την Καλημέρα μου, Κώστα!

      Διαγραφή
  5. Δεν ξέρω αν η γνώμη μου θα μετρήσει γιατί δεν έχω τις γνώσεις που πρέπει να να απαντήσω, αλλά όμως ακόμα και έτσι που είμαι τελείως ανίδεη με την πολυπλοκότητα της τεχνολογίας, μπορώ να ξεχωρίσω τι είναι φτιαγμένο από την τεχνητή νοημοσύνη που έχει κατακλίσει τα πάντα. Όλα έχουν την καλή και την κακή τους πλευρά!
    Εξαρτάτε από την τον κάθε χρήστη το πως θα την χρησιμοποιήσει και
    για πιο σκοπό. Δεν ξέρω αν μπορεί να υπάρξει φρένο σε όλο αυτό που πάει να εξελιχτεί, ίσως στο πιο μεγάλο δίλλημα στο κόσμο!
    Καλό σου βράδυ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σίγουρα είναι θέμα χρήστη, αλλά από την άλλη μεριά, το ερώτημα είναι: Τι γίνεται αν ο χρήστης εθίζεται στην εύκολη προσφορά της δημιουργίας, δίχως να βάλει το δικό του μυαλό να δουλέψει, να κάνει αναγωγές, συγκρίσεις κλπ. Δίχως να κοπιάσει για να δει πως συνταιριάζουν καλύτερα οι λέξεις μεταξύ τους; Ναι είναι δύσκολο θέμα, και σίγουρα θα έχουμε, καλά να είμαστε, πολλά να πούμε στο κοντινό μας μέλλον.
      Την καλημέρα μου!!!

      Διαγραφή
  6. Να προσθέσω μια ακόμη παράμετρο που άκουσα προχθές από ειδικό, όπου έλεγε ότι ήδη ένα ποσοστό παιδιών στην εφηβεία κυρίως, έχουν αντικαταστήσει τον ψυχολόγο με το AI ! Δλδ οκ, δεν ξέρω τί μας περιμένει ακόμη.. Το μόνο που με παρηγορεί, είναι που έμαθα από νωρίς στον γιο μου να διαβάζει (επέλεξε ψυχολογία και λογοτεχνία, κατά βάσει κλασική) αλλά και να παρακολουθεί θέατρο, δυο τέχνες που έχουν το προνόμιο να μείνουν αλώβητες μπροστά στην λαίλαπα τού AI. To οποίο απροπό, πιστεύω ότι καθ-οδηγείται και ελέγχεται από ανθρώπινα (καταστροφικά) χέρια (όπως τα πάντα άλλωστε)..

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Όλα τα σχόλια σας με χαροποιούν και τυγχάνουν απάντησης.