"Πούρα γεμιστά" του Βασίλη Τσιαμπούση

11 Φεβ 2018

  " Συχνάζω " στη Δράμα, την πόλη της Βόρειας Ελλάδας, της Μακεδονίας, τα τελευταία 25 χρόνια περίπου. Τη θυμάμαι, όταν την επισκεπτόμουν στα πρώτα χρόνια προτού μετοικήσω στη διπλανή κωμόπολη της Αλιστράτης, ως τον πιο κοντινό αστικό προορισμό. Οι παλαιότεροι, καλά να είναι εκεί που βρίσκονται, μου έλεγαν ότι η Αλιστράτη, ιστορικά ανήκει στη Δράμα και όχι στις Σέρρες. Κεφαλοχώρι της περιοχής, είχε στενές σχέσεις πάντα με τη Δράμα αλλά και με τα χωριά της που βρίσκονται προς την πλευρά της. Η Αλιστράτη έβλεπε τη Δράμα και η Δράμα την Αλιστράτη. Δεν είναι τυχαίο, που τρεις διαδοχικοί Μητροπολίτες της Δράμας, όρισαν ως προσωρινή έδρα τους, την Αλιστράτη, από το 1825, στα δύσκολα μεταεπαναστατικά χρόνια. Με την απελευθέρωση όμως και τον καθορισμό των συνόρων, ο ποταμός Αγγίτης αποτελεί πια το σύνορο μεταξύ των δύο νομών. Έτσι η Αλιστράτη μοιράζεται ανάμεσα στους δυο νομούς. Πολύ μακριά από την πρωτεύουσα του νομού της, πολύ ξένη για τη Δράμα αλλά πάντα μέσα στην καρδιά μας.
Τα χρόνια που βρίσκομαι εδώ πάνω ( "εκεί πάνω", έτσι λεν οι φίλοι μου απ΄τα νότια ), η Δράμα είναι το σημείο αναφοράς μας. Κι όσο κι αν η πόλη έχει αλλάξει, όσο κι αν η ανεργία και η κρίση την έχει κτυπήσει, πάντα υπάρχει κάτι που να σε κάνει αισιόδοξο. Δεν μιλώ για τον αξιοθαύμαστες φυσικές ομορφιές της αλλά για τους ανθρώπους της και για τον συνεχή αγώνα τους, όχι μόνο να μένουν στην μικρή αυτή πόλη αλλά και να "φτιάχνουν πράγματα" για την πόλη τους, να δημιουργούν στην πόλη τους. Θα μου πείτε, ότι το ίδιο γίνεται σε όλες τις επαρχιακές πόλεις της Ελλάδας. Έχετε δίκιο! Εγώ μιλώ όμως για τη Δράμα, που ζω! Και έχω την τύχη, να γνωρίσω κάποιους απ΄αυτούς, που επιμένουν να ζουν στην επαρχιακή πόλη τους, να ζωγραφίζουν, να φτιάχνουν θεατρικές ομάδες με καταπληκτικές παραστάσεις, να λειτουργούν διάφορες "πνευματικές" λέσχες, να παλεύουν σε άθλιες συνθήκες για να κρατήσουν όρθιο το αθλητικό πνεύμα της περιοχής τους, να γράφουν λογοτεχνία, ποίηση... Κι όλοι μας λέμε: "Γίνονται πράγματα στη Δράμα" και να χαιρόμαστε γι΄ αυτό.

  Αφορμή για τις πάνω σκέψεις, που έδωσε το τελευταίο βιβλίο, του Δραμινού συγγραφέα, Βασίλη Τσιαμπούση, "Πούρα Γεμιστά". 

Μια σειρά διηγημάτων, που τα περισσότερα, με τον ένα ή άλλο τρόπο αναφέρονται στην πόλη του, την Δράμα, φανερώνοντας μικρές ψηφίδες της τοπικής ιστορίας, απαραίτητων όμως, για να μην ξεχνάς ότι οι τόποι πάντα μεταβάλλονται αλλά η μνήμη χρειάζεται αυτά τα πετραδάκια, για να μπορεί να φτιάχνει τον καμβά, πάνω στον οποίο θα κτίζουμε οι επόμενοι τις ζωές μας.

  Όπως για παράδειγμα στο ομότιτλο με το βιβλίο διήγημα, που γίνεται ευθεία αναφορά στην μεγάλη καπνική παράδοση της πόλης, η οποία σήμερα, μπορεί ουσιαστικά να έχει χαθεί αλλά στο παρελθόν αποτελούσε το βασικό πυλώνα πλούτου, όλης της περιοχής. Πέρα απ΄ αυτήν, καθαυτή τη διήγηση, που παρουσιάζει μια θα έλεγες αφελή ιστορία, αλλά αποκτά άλλο ενδιαφέρον όταν στο τέλος της εμπλέκεται ένας διάλογος μεταξύ του συγγραφέα της και κάποιου, φανατικού "λεπτομερολόγου", ιστορικού ερευνητή, ο οποίος προσπαθεί να καταρρίψει την όλη ιστορία. Και αναρωτιέσαι: Πόση σημασία έχει τελικά, στη λογοτεχνία αυτός , ο ίδιος ο μύθος, όταν η ιστορία σου μπορεί να σταθεί, έστω κι αν υπομειδιάς  ελαφριά μέσα σου; Οφείλει η λογοτεχνία να είναι ιστορικό σύγγραμμα; Ασφαλώς όχι, κατά τη γνώμη μου, άσχετα αν στην ανάγνωση σου, εσύ αναζητάς εκείνα τα πραγματικά ή όχι ιστορικά γεγονότα.
  Στο διήγημα "Πέντε πόντους περισσότερους", πάλι έχουμε αναφορά στην οικονομία του καπνού της περιοχής, με μια ιστορία μιας φτωχής νεαρής εργάτριας, με περίσσιο θράσος όμως, η οποία δουλεύει σ΄ ένα καπνομάγαζο της πόλης, γίνεται δέκτης σεξουαλικής παρενόχλησης ( έτσι το λέμε σήμερα ), τα φτιάχνει με τον κομμουνιστή συνδικαλιστή, στην πρώτη ευκαιρία απολύεται. Και τότε ακολουθεί ο άλλος δρόμος, η μοναδική διέξοδος για εκείνους που η Ελλάδα θεωρεί βάρος, ο δρόμος της ξενιτιάς. Η μεγάλη πληγή της περιοχής, ο ξεριζωμός χιλιάδων ανθρώπων στη Γερμανία. Εξαγωγή εργατών το έλεγαν τότε, σήμερα το λέμε εξαγωγή μορφωμένου εργατικού δυναμικού, του καλύτερου δυναμικού της Πατρίδας μας. 
  Στο διήγημα πάλι, "Πρωινό στο σταθμό", όση μιζέρια κι αν

Σ.Σ. Δράμας

αποπνέει σήμερα, ο χώρος του σιδηροδρομικού σταθμού της Δράμας, την οποία ο Τσιαμπούσης, την αναπαριστά με απόλυτη πιστότητα, δεν παύει να είναι το λιμάνι της πόλης, όπου εκεί γονείς αποχαιρετούν και υποδέχονται  τα παιδιά τους, είτε ως φαντάρους είτε ως φοιτητές. Γλυκιά η προσμονή αλλά και με αγωνιώδεις, πολλές φορές αμήχανους αποχαιρετισμούς.
  Τέλος, Θα αφήσω το διήγημα: "Ο καθείς με το ταλέντο του", το οποίο είναι αφιερωμένο στον Νίκο Κωνσταντινίδη, μια ιδιόμορφη, γλυκιά προσωπικότητα της Δράμας, τον οποίο ποτέ δεν γνώρισα προσωπικά, τον οποίο όμως πολλές φορές είχα δει να περπατά στο κέντρο της Δράμας, τον οποίο γνώρισα, μόνο μέσα από τα μικρού σχήματος βιβλιαράκια που κυκλοφορούσε μόνος του και δώριζε αδιακρίτως. Σίγουρα αγαπούσε την πόλη του, με έναν τρόπο βαθύ και ανιδιοτελή, που δεν ξέρω αν πολλοί από εμάς μπορούν να καταλάβουν.
  "Πούρα γεμιστά", ένα βιβλίο γεμάτο διηγήματα,τα οποία μπορεί εμένα στην πρώτη ανάγνωση τους, να με οδήγησαν στη γειτονική μου περιοχή αλλά με μια δεύτερη, πιο ανοιχτή ανάγνωση, αποτελούν μικρογραφία της ελληνικής πραγματικότητας, της σημερινής, της χτεσινής, δεν έχει σημασία,  το ένα συμπληρώνει το άλλο. Κι αυτή είναι η επιτυχία αυτού του βιβλίου, του Βασίλη Τσιαμπούση, ο οποίος έχει μια πολυετή παρουσία στα "γράμματα" της πόλης του.      
Φυσικά κλείνοντας οφείλω να κάνω αναφορά, στο περιοδικό ΔΙΟΔΟΣ 66100, ένα περιοδικό τέχνης, το οποίο διευθύνει ο συγγραφέας, επικεντρωμένο στη Δράμα φυσικά, με ποιότητα που καταπλήσσει, όχι εμάς, αλλά εκείνους που εξακολουθούν να βλέπουν την ελληνική επαρχία με μια εξωτική ματιά. 

Τελικά    "Γίνονται πράγματα στη Δράμα"

Αργία η θρησκευτική εορτή των Τριών Ιεραρχών, δίχως λογική!

30 Ιαν 2018

   Όπως και να το δεις δεν έχει λογική, πέρα από εκείνη την 

 κακόβουλη εν πολλοίς, την οποία κάποιοι θα εκμεταλλευτούν για να κατηγορήσουν τους εκπαιδευτικούς, ότι κέρδισαν ακόμα μια αργία υπέρ τους. Δεν είναι το θέμα μου αυτοί, σήμερα! Γιατί παίρνει το Υπ. Παιδείας μια τέτοια απόφαση;

Σήμερα θα προσπαθήσω να διερευνήσω τη λογική μιας τέτοιας απόφασης:
Δύο περιπτώσεις υπάρχουν: 

1) Ας πούμε λοιπόν, ότι είσαι υπέρ ενός κράτους που θα είναι στενά συνδεδεμένο με την εκκλησία. Τότε σίγουρα δεν καταργείς την παρουσία των εκπαιδευτικών και των μαθητών τους την ημέρα της θρησκευτικής εορτής των Γραμμάτων και των Προστατών της, κάνοντας την αργία.
2) Ας πούμε ότι είσαι υπέρ του διαχωρισμού κράτους - εκκλησίας. Τότε, πάλι δεν κάνεις αργία, μια καθαρά θρησκευτική εορτή.
 Τρίτη περίπτωση δεν μπορώ να σκεφτώ... 

Ποια λογική λοιπόν εξυπηρετεί, η αργία της θρησκευτικής εορτής των Τριών Ιεραρχών, η οποία από πέρσι ισχύει για τα Γυμνάσια-Λύκεια και από του χρόνου θα ισχύει και για τα Δημοτικά- Νηπιαγωγεία; 

  Δεν μπορώ όμως, να μην κάνω κάποιες επισημάνσεις σχετικά με την κυβέρνηση αυτή, η οποία συστηματικά μειώνει τον χρόνο παραμονής των μαθητών στο σχολείο. Εκεί που συζητούσαμε για σχολεία διευρυμένου ωραρίου ως τις 2μμ ( ήδη λειτουργούσαν περίπου 1200 τέτοια δημοτικά σχολεία) με σκοπό να επεκταθεί το πρόγραμμα σε όλα τα σχολεία, συρρικνώθηκε το ωράριο, ως τις 1,15μμ για όλα τα παιδιά. Εκεί που αναζητούσαμε τρόπους ενίσχυσης του ολοήμερου σχολείου, η ίδια πολιτική συρρίκνωσης και εκεί, με ένα απόλυτα αδύναμο πρόγραμμα και επιπλέον με ενίσχυση του εξωσχολικού προγράμματος των ΚΔΑΠ ( Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών) με ευθύνη των Δήμων. Από φέτος αντί για είσοδο στις τάξεις στις 8,10πμ έγινε 8,15π.μ. Και προσθέτεις και μία αργία, αχρείαστη κατ΄ εμέ, επιπλέον.

  Κι έρχεται μετά ο ΟΟΣΑ και σου λέει ότι οι Έλληνες εκπαιδευτικοί δουλεύουν λίγο. Κι εσύ για να τους ικανοποιήσεις, δεν προσμετράς επιπλέον στο ωράριο των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας, την ώρα σίτισης των μαθητών, σαν να μην είναι παρόντες, εκεί με όλες τις ευθύνες που αυτό συνεπάγεται.

Ποιον λοιπόν εξυπηρετεί αυτή η αργία; Κανέναν! Απλώς είναι συνέχεια μιας πολιτικής, η οποία ως συνήθως χαράσσεται απ΄το υπουργείο Παιδείας δίχως διάλογο και με καθαρά μικροκομματικούς σχεδιασμούς. 

Κύριοι, όσο και αν δεν σας αρέσει,  η εκπαιδευτική πολιτική μιας χώρας  δεν μπορεί να χαράσσεται στο πόδι, δίχως συναινέσεις, δίχως διάλογο, δίχως σαφές σχέδιο και δίχως κοινή, προσυνεννοημένη στόχευση. Είτε σας αρέσει είτε όχι αυτή είναι η ουσία. Και αυτό το τελευταίο και για τους σημερινούς κυβερνώντες και για τους επόμενους. 

Βλέποντας τα δικά μας σήμερα, πριν από 47 χρόνια, σε κάποια άλλη χώρα

26 Ιαν 2018

   Το 1970, είμαι 7 χρόνων, μέλος της ελληνικής κοινότητας της Καμπέρας της Αυστραλίας. Οι γονείς μας τότε καίγονταν να μας μάθουν τα ελληνικά. Κανένα πρόγραμμα συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών τότε, για την εκπαίδευση. Η μόνη λύση, η Ελληνική κοινότητα της Καμπέρας, να φτιάξει το δικό της σχολείο. Κι έτσι έγινε. Ο χώρος, αρχικά, ήταν σε μια αίθουσα ενός σχολείου της πόλης ( της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας ήταν το κτίριο), η οποία παραχωρήθηκε για να κάνουμε μάθημα κάποια απογεύματα την εβδομάδα. Δασκάλα μία κυρία, η οποία είχε βγάλει ένα εξατάξιο γυμνάσιο στην Ελλάδα, χωρίς καμία παιδαγωγική κατάρτιση. Θυμάμαι μεταξύ των άλλων τα θρανία ξύλινα, ατομικά, όπου σηκωνόταν το πάνω τους μέρος τους ως καπάκι και σχηματιζόταν ένα ντουλάπι, όπου οι μαθητές του ρωμαιοκαθολικού σχολείου κρατούσαν εκεί τα βιβλία τους, τα τετράδια τους κλπ. 

   Η δε δασκάλα, προσπαθούσε αλλά δεν ήταν και το πιο εύκολο πράγμα, να μας πείσει, εμάς τους τους μαθητές της, ότι όσο μικροί κι αν ήμαστε, θα έπρεπε στην ίδια ημέρα να καθίσουμε για δεύτερη φορά στα θρανία, σε κάποιο άλλο σχολείο, για να μάθουμε μια γλώσσα την οποία μιλούσαμε στα σπίτια μας βέβαια, αλλά μόνο εκεί. Τέλος θυμάμαι ότι, τα αγγλικά που έμαθα (όσα πρόλαβα), αυτό έγινε στο σχολείο, δίχως καμία μα καμία εργασία στο σπίτι. Αντίθετα, για να πετύχω την αντιγραφή των γραμμάτων, την ορθογραφία και την ανάγνωση, για ελάχιστες ώρες ελληνικού σχολείου την εβδομάδα, ξοδεύαμε στο σπίτι ώρες και ώρες και αρκετή προσπάθεια.

  Ας βγάλουμε λοιπόν, απ' τα παραπάνω κάποια συμπεράσματα:
1) Από το 1970, οι μαθητές στην Αυστραλία, άφηναν σε καθημερινή βάση τα βιβλία τους στο σχολείο και το διάβασμα που χρειάζονταν για το σπίτι ήταν ελάχιστο ή μηδενικό.
2) Η δασκάλα, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της, δεν κατάφερνε πολλά στο ελληνικό σχολείο, ποτέ όμως οι γονείς μας δεν την απαξίωσαν μπροστά μας. Ήταν δασκάλα μας κι ο λόγος της ήταν νόμος.

   Ερχόμαστε λοιπόν στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα. Οι δάσκαλοι-ες του δημοτικού είναι απόφοιτοι διετών παιδαγωγικών σχολών με επιπλέον διετείς πανεπιστημιακές σπουδές εξομοίωσης των πτυχίων τους ή απόφοιτοι Πανεπιστημιακών σχολών. Δηλαδή είναι επαγγελματίες, εξειδικευμένοι στη δουλειά τους. ( δεν μιλώ για τυχόν επιμορφώσεις που όλοι έχουν και πολλές ). Κι όμως σήμερα η ελληνική κοινωνία τους απαξιώνει καθημερινά και κυρίως κάνει το ολέθριο λάθος να το κάνει μπροστά στα παιδιά τους. Όλοι ξέρουν κάτι παραπάνω, όλοι έχουν διαβάσει κάτι περισσότερο στο facebook, όλοι είναι ανώτεροι των δασκάλων.
    Ακόμα και σήμερα, αν ένας μαθητής, δεν ξοδέψει ώρες διαβάσματος στο σπίτι του, δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα με τις απαιτήσεις του σχολείου. Διότι ακόμα και σήμερα, η ύλη είναι δύσκολη, μεγάλη σε όγκο και ο χρόνος που είναι διαθέσιμος στο σχολείο περιορισμένος. (Και μιλώ για μαθητές, δίχως ειδικές μαθησιακές  ανάγκες, που σίγουρα χρειάζονται ειδική φροντίδα, μέσα στο σχολείο, αλλά εμείς ακόμα ψάχνουμε το κατάλληλο εκπαιδευτικό μοντέλο.)
   Η τσάντα στο σχολείο, ως ένα πρόγραμμα, που ουσιαστικά επέβαλε το Υπ. Παιδείας, στη μέση της σχολικής χρονιάς, όσο θετικό κι αν ακούγεται βρίσκεται έξω από την ελληνική σχολική πραγματικότητα. Καλό είναι να μην υπάρχει διάβασμα στο σπίτι, αν ένα σύστημα μπορεί να το στηρίξει. Το δικό μας, απλά δεν μπορεί! Παρ΄ όλα αυτά, είπαμε, είμαστε επαγγελματίες, γνωρίζουμε και τα θετικά και τα αρνητικά του προγράμματος και σίγουρα θα βρούμε τον τρόπο να αντιμετωπίσουμε τις όποιες δυσκολίες, που θα παρουσιαστούν, για μία φορά που θα εφαρμόζεται κάθε μήνα. Και στο τέλος της χρονιάς θα αποτιμήσουμε το πρόγραμμα. Και στη συνέχεια, θα πράξουμε κατάλληλα.
  Πάμε τώρα στο πιο δύσκολο. Στην Αυστραλία, το 1970, παραχωρήθηκε (από την "αντίπαλη" ρωμαιοκαθολική εκκλησία) αίθουσα σχολικού κτιρίου, στην ελληνική κοινότητα, για να διδάσκονται τα παιδιά των Ελλήνων μεταναστών, τη μητρική τους γλώσσα.  Στα Χανιά, το 2018, η σχολική επιτροπή, ενώ αρχικά συναινεί να παραχωρήσει σχολική αίθουσα στην Αλβανική κοινότητα της πόλης τους, για να κάνουν αλβανικά στα παιδιά τους, στη συνέχεια παίρνει πίσω την απόφαση της μετά από πίεση μερίδας γονιών.....

  Μετανάστες ήταν οι γονείς μας τότε στην Αυστραλία, σκοπός της Αυστραλιανής κυβέρνησης ήταν να μας ενσωματώσει στην πολιτεία της, αλλά ποτέ κανείς, δεν διανοήθηκε να βάλει προσκόμματα, στο αυτονόητο δικαίωμα μας να μάθουμε τη μητρική μας γλώσσα. 

Σήμερα, στη χώρα μας, μερίδα των κατοίκων της, ακόμα διακατέχεται από ξενοφοβικές ιδεοληψίες, ξένες με την πραγματικότητα, που βιώνουμε ως  λαοί. Το πιο λυπηρό είναι ότι, ένα όργανο λαϊκής εκπροσώπησης, όπως είναι οι σχολικές επιτροπές, αντί να στηρίξει το νόμιμο δικαίωμα των Αλβανών συγκάτοικων τους, να μάθουν τη μητρική τους γλώσσα,  τους βάζει τρικλοποδιές. Πόσο εγκληματικό μπορεί να είναι, να θέλει κάποιος να μάθει τη γλώσσα των προγόνων του;
   Και δύο παρατηρήσεις ακόμα:
α) δεν τολμώ να σας περιγράψω τις κτιριακές εγκαταστάσεις του σχολείου της γειτονιάς μου, στην Αυστραλία, διότι θα μελαγχολήσετε, όπως κι εγώ μελαγχολώ σήμερα, 47 χρόνια μετά, βιώνοντας τη διδακτηριακή κατάσταση των σχολείων της πατρίδας μας.
β) αν οι Έλληνες εκπαιδευτικοί αξίζουν, αυτή την αντιμετώπιση από την ελληνική κοινωνία, τότε πως αιτιολογείται η άριστη αντιμετώπιση που τυγχάνουν, οι χιλιάδες νέοι συμπατριώτες μας, που μετανάστευσαν στις ευρωπαϊκές χώρες του βορά, με τις δύσκολες, ανταγωνιστικές, εργασιακές συνθήκες. Οι οποίοι καθημερινά, προοδεύουν, σε περιβάλλοντα οργανωμένα βέβαια, αλλά όχι μόνο επιβιώνουν αλλά ξεχωρίζουν θετικά;

  Ε! κάποιο ρόλο έπαιξε κι ο Έλληνας εκπαιδευτικός, που τους έμαθε τα όποια γράμματα, μέσα σε ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον, τόσο μα τόσο εχθρικό!!! 

Μακεδονία, σκέψεις ατάκτως ερριμένες...

21 Ιαν 2018

  

  Δεν φοβάμαι εμάς, τους ντόπιους, τους Ηπειρώτες, τους Πόντιους, τους Κρητικούς, τους Σαρακατσάνους, τους Ελληνόβλαχους, τους νησιώτες μας, τους Μακεδόνες, τους Θρακιώτες, τους Παλαιολλαδίτες, τους... τους..., διότι, όλους μας ενώνει ένας κοινός παρονομαστής, που είναι η Ελλάδα, και ως χώρα, και ως ιδέα. Κι όλοι μας έχουμε αποδεχθεί, με πίστη βαθιά, ότι πρώτα και πάνω απ΄ όλα είμαστε Έλληνες και αυτό αποτελεί μια ισχυρή ενοποιητική δύναμη για το λαό μας. Μπορεί στο παρελθόν, να μας χώριζαν σε εθνικόφρονες και μιάσματα, συνοδοιπόρους και δεκανίκια, για να διαιωνίζουν το μίσος μεταξύ του λαού μας με σκοπό να παραμένουν στην εξουσία οι μεν και οι άλλοι να δρέπουν τη συμπάθεια του αδικημένου, αλλά κανείς ποτέ δεν σταμάτησε να αυτοπροσδιορίζεται ως Έλληνας.

   Ιδιαίτερα, οι νέες γενεές, παρά  τις πίκρες που τους χαρίζει το κράτος μας, δεν πέφτουν εύκολα στην παγίδα, να αμφισβητούν την ελληνικότητα του διπλανού τους. Κι αυτό είναι ένας τεράστιο θετικό επίτευγμα της σύγχρονης, έστω πληγωμένης Ελλάδας.

  Τώρα, ας φανταστούμε έναν γείτονα μας, του Σκοπιανού κράτους. Έναν Σκοπιανό, που τα τελευταία 60 χρόνια περίπου, τον έχουν διαποτίσει με την πίστη ότι είναι απόγονος του Μέγα Αλέξανδρου, ότι η γλώσσα τους ( μια κατασκευασμένη Σλαβο-βουλγάρικη ), είναι αυτή που τους ενώνει ως Λαό και τους συνδέει με το παρελθόν, που τον έχουν πείσει ότι υπάρχουν αλύτρωτες πατρίδες, για παράδειγμα στη Χαλκιδική.... Όσο αστεία ή και παράδοξα κι αν φαντάζουν αυτά, σε κάθε σοβαρή γνώση της Παγκόσμιας ιστορίας, τόσο αδιέξοδα και δίχως κατάληξη θα αποτελούν για πάντα για τους κατοίκους αυτού του γειτονικού μας κρατιδίου. Κι αν η πλειοψηφία του λαού αυτού, τα έχει αποδεχθεί και τα υπερασπίζεται με φανατισμό, σε κάθε εμφάνιση τους, η ιστορική αλήθεια, η οποία είναι αναμφισβήτητη, θα βρίσκεται απέναντι τους. Ας σκεφτούμε ακόμα και το Αλβανόφωνο τμήμα των Σκοπίων, ( που αποτελούν το 35% του κράτους αυτού ), που προσπάθησαν να το κάνουν να ξεχάσει τις ρίζες τους, αποτυγχάνοντας φυσικά.

  Όλοι μας ξέρουμε τι παίχθηκε επί Τίτο, με την ίδρυση αυτού του ψευδεπίγραφου κράτους, όλοι μας γνωρίζουμε τα λάθη της πολιτικής ηγεσίας μας, από το 1950 και μετά, ως το 1992, που φάνηκε ότι αφυπνιστήκαμε, όλοι μας ξέρουμε ότι τα τελευταία 25 χρόνια το πρόβλημα κρύφτηκε κάτω από το χαλί και όλοι μας καταλαβαίνουμε ότι σήμερα, ο "ισχυρός παράγοντας" ( δες Αμερικανοί ) της περιοχής μας, θέλουν λύση, για να ισχυροποιήσουν τη σταθερότητα στην περιοχή και τα δικά τους συμφέροντα στη συνέχεια. 
 Τι βλέπουμε λοιπόν: 
1) Να διοργανώνεται ένα συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη, με πρωτοβουλία κάποιων..., για να διατρανώσουν την ελληνικότητα της Μακεδονίας.  
2) Όλους τους πολιτειακούς θεσμούς, κράτος, κόμματα ( στην πλειοψηφία τους ), εκκλησία, εμποροβιομηχανικά επιμελητήρια, συνδικάτα κλπ να κρατούν αποστάσεις, από το σημερινό συλλαλητήριο, χωρίς να ξεχνούν όμως τα απόλυτα δίκαια μας.   Κρατούν αποστάσεις, διότι έμαθαν πλέον από τα συλλαλητήρια του 92, ότι οι κυβερνήσεις και τα εκλεγμένα κόμματα κάνουν την εξωτερική πολιτική και αυτή γίνεται όχι με το θυμικό του λαού αλλά με την πραγματικότητα της κάθε στιγμής, που αυτοί έχουν την ευθύνη να χειριστούν.   
3) Πλήθους λαού να παραβρίσκεται και να διαδηλώνει στη Θεσσαλονίκη. Καλά κάνει! Δικαίωμα του καθενός να διαδηλώνει τα πιστεύω του.
4) Να παρουσιάζεται ως σίγουρη λύση του ονόματος, του γειτονικού μας κρατιδίου, σύνθετη ονομασία με τη λέξη Μακεδονία μέσα.

  Δεν έχω το χάρισμα να μαντεύω το μέλλον, Δεν ξέρω τι θα γίνει τελικά, αν θα υπάρξει συμφωνία, αν μελλοντικά το κράτος αυτό θα υπάρχει ή όχι, ή αν θα συνεχίσει να σφετερίζεται την ελληνικότητα της Μακεδονίας και αν θα συνεχίσει να διεκδικεί τμήμα της Ελλάδας.
 Αυτό που ξέρω όμως σίγουρα είναι ότι το "Σκοπιανό" δεν είναι μόνο το όνομα. Το όνομα είναι η κορυφή του παγόβουνου. Είναι επίσης το πώς πείθεις έναν λαό, νέους ανθρώπους, κατοίκους μιας γειτονικής χώρας, ότι αυτό που τους αυτοπροσδιορίζει ως λαό, αυτό που τους έμαθαν, είναι ένα ψέμα... Πώς αλλάζεις όλες εκείνες τις συνταγματικές ρυθμίσεις τους, τις εκπαιδευτικές διαδικασίες τους, που μιλούν για αλύτρωτες πατρίδες, που φτάνουν ως το Αιγαίο, και φυσικά... να θεωρούν και τη Θεσσαλονίκη δική τους πόλη... ( Ας μην χαμογελάμε απλώς, διότι αυτοί στέκονται στα πόδια τους πιστεύοντας κάτι τέτοια). Πώς τους αλλάζεις αισθητική, όταν έχουν δημιουργήσει μια αλλόκοτη χώρα του Ντίσνεϋ, στο κέντρο της πρωτεύουσας τους, με ήρωες τους δικούς μας, Έλληνες Μακεδόνες προγόνους μας; Με λίγα λόγια, πώς γκρεμίζεις ένα ολόκληρο οικοδόμημα ψέματος από τη μια...  αλλά βαθιά θεμελιωμένο στους γείτονες μας από την άλλη; Αυτό είναι το ζητούμενο!!!

  Ανεξάρτητα λοιπόν της όποιας έκβασης των διαπραγματεύσεων που ξεκίνησαν, χρέος όλων μας είναι να συνεχίσουμε να ισχυροποιούμε την αλήθεια, την απλή ιστορική αλήθεια, ότι η Μακεδονία είναι Ελλάδα, ότι οι Μακεδόνες βασιλείς ήταν Έλληνες, ότι ο πολιτισμός τους ήταν ελληνικός. Χρέος των δασκάλων να τα διδάσκουν στα σχολεία, 

Σκόπια

χρέος των πνευματικών ανθρώπων της χώρας να το υπενθυμίζουν με κάθε ευκαιρία στα διεθνή φόρουμ, χρέος του κάθε Έλληνα να προτάσσει στα επιχειρήματά του, την ελληνική γλώσσα που κουβαλάει μέσα του εδώ και αιώνες, χρέος της πολιτείας να διαπραγματευτεί όχι μόνο για το όνομα αλλά και για την κατάρριψη ενός ψέματος, που δυστυχώς για κάποιους είναι η μόνη αλήθεια.

 

  Κι αν ακόμα, τους δοθεί η χρήση της λέξης Μακεδονία, στο όνομα της χώρας τους, για μας δεν θα έχει τελειώσει τίποτα.

   Διότι όσο θα υπάρχουν τα μνημεία των Μακεδόνων προγόνων μας με τις ελληνικές επιγραφές και αναφορές, όλα τα υπόλοιπα είναι κατασκευάσματα. Σαθρά, φαραωνικά ( χωρίς το ελληνικό μέτρο ) κατασκευάσματα, μιας κιτς αισθητικής, όπως αυτής που έφτιαξε ο Γκρουέφσκι στην κεντρική πλατεία των Σκοπίων..... 

"Η τελευταία σελίδα" του Γκαζμέντ Καπλάνι, ο συγγραφέας, το βιβλίο, τα Βαλκάνια

12 Ιαν 2018

  Τελευταία διάβασα το μυθιστόρημα του Γκαζμέντ Καπλάνι, "Η τελευταία σελίδα". Ο πετυχημένος συγγραφέας Αλβανικής καταγωγής, σπούδασε στην πατρίδα μας, είναι πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής των Αθηνών και διδάκτορας Ιστορίας και Πολιτικής Επιστήμης του Παντείου. Εργαζόταν μέχρι πρόσφατα στη χώρα, για πάνω από 25 χρόνια και πέρσι τιμήθηκε ( με συνυποψήφιους τους άλλους τρεις Έλληνες λογοτέχνες , Χρήστο Οικονόμου, Μάρω Δούκα και Πέτρο Μάρκαρη) με το Διεθνές Λογοτεχνικό Βραβείο που απονέμει κάθε χρόνο η Ιταλική πόλη Κασίνο. Τιμώμενη χώρα ήταν η Ελλάδα! Ο Καπλάνι βεβαίως και ανήκει στη γενιά των νέων Ελλήνων συγγραφέων, όλα του τα έργα γράφονται στα ελληνικά, αλλά όπως δηλώνει ο ίδιος, η βράβευση, του αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση, μιας και η ελληνική πολιτεία δεν του έχει δώσει την ελληνική υπηκοότητα, και όπως φαίνεται ούτε πρόκειται να του την δώσει. 

  Τιμά τα ελληνικά γράμματα, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για τους μηχανισμούς της πολιτείας μας, για να τον πολιτογραφήσει Έλληνα. Αν ήταν κανένας Κινέζος ή Ρώσος επενδυτής των 300.000 ευρώ, ήδη θα την είχε την υπηκοότητα στη τσέπη του, έστω κι αν δεν μιλούσε μία λέξη Ελληνικά... Δείγμα κι αυτό, για το πόση αξία δίνουμε στη χώρα μας, στους ανθρώπους που προάγουν την τέχνη, τον πολιτισμό, την επιστήμη. Τους οποίους, τα τελευταία χρόνια φροντίζουμε επιπλέον, να τους διώχνουμε μακριά μας. Ο Καπλάνι, μεταξύ αυτών, για δυο χρόνια στη Βοστόνη, υπότροφος του Χάρβαρντ, σήμερα διδάσκει Emerson College. Ο ίδιος απογοητευμένος από την άρνηση της πολιτείας να του δώσει την ελληνική υπηκοότητα, δεν δείχνει διατεθειμένος να επιστρέψει στη χώρα. Αντίθετα οι ΗΠΑ, τον δέχθηκαν, σε ένα από τα κορυφαία Πανεπιστήμια τους! 

  Θα ήταν παράλειψη μου, να μην αναφέρω και την αντίστοιχη συμπεριφορά της γενέτειρας του Καπλάνι, η οποία μέχρι to 2016, αρνούνταν να μεταφράσει τα έργα του στην Αλβανική γλώσσα. Το 2017, εκδόθηκε το πρώτο βιβλίο με θετική ανταπόκριση. Ο Καπλάνι αυτοπροσδιορίζεται ως Βαλκάνιος. Κι αυτό φαίνεται ότι είναι πέρα από τις λογικές των στεγανών των εθνικών κρατών. Δεν του το συγχωρούν, ούτε οι από εδώ ούτε οι από εκεί.

  Στο μυθιστόρημα του Γκασμέτ Καπλάνι, "Η τελευταία σελίδα", αυτό που βασικά διαπραγματεύεται είναι η σκληρή αίσθηση του να μεγαλώνεις σε λάθος χώρα.

 Η Αλβανία, η χώρα στην οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε ουσιαστικά είναι παρελθόν για τον ίδιο. Σημαντικότατο ρόλο σε αυτό έπαιξε, έτσι καταλαβαίνω από δικές του σκέψεις, η αμείλικτη δικτατορία του Ενβέρ Χότζα και ο απομονωτισμός στον οποίο καταδίκασε για πολλά χρόνια, τη χώρα του. Η Ελλάδα πάλι, της οποίας θαυμάζει τον πολιτισμό, χωρίς να τον ωραιοποιεί, αρνείται να τον δεχθεί σαν δικό της παιδί, αν και έχει δώσει τις εξετάσεις του κι έχει αριστεύσει σε αυτές. Είναι μία αίσθηση στυφή, για όποιον την βιώνει, πολλές φορές ασήκωτη και σίγουρα ο Καπλάνι δεν είναι ο μόνος που αισθάνεται έτσι σήμερα. 
  Οι δικοί μας νέοι, που μετανάστευσαν στις χώρες της βόρειας Ευρώπης και θα πρέπει να ενσωματωθούν στις εκεί κοινωνίες, πιθανόν πολλές φορές να νιώθουν το ίδιο. Να ευλογούν τη νέα χώρα και να αρνούνται τη γενέτειρα ή και αντιστρόφως να αισθάνονται καθημερινά ότι η οικονομική συγκυρία τους "έριξε" σε λάθος χώρα. Το πιο ευτυχές σενάριο είναι αν μπορείς να δεχθείς, με πολλές διαγραφές στη μνήμη σου, την επανεκίνηση της ζωή σου. Πράγμα, που σίγουρα γίνεται, αλλά αφήνει πίσω πολλές πληγές, οι οποίες αν και φαίνονται επουλωμένες, σίγουρα, κάποια στιγμή, θα αρχίσουν να τρέχουν αίμα και πάλι. 
  Στο μυθιστόρημα αυτό, παρακολουθούμε επιπλέον την ιστορία ενός ανδρόγυνου Εβραίων της Θεσσαλονίκης, που μαζί με τον μικρό τους γιο τον Ίσα, καταφεύγουν στην Αλβανία, για να γλιτώσουν από τους διωγμούς των Ναζί. Για να το πετύχουν αυτό, αλλάζουν τα ονόματα τους, κρύβονται πίσω από νέες ταυτότητες τις οποίες δεν μπορούν να αποβάλλουν ούτε όταν καταρρέει ο άξονας και απελευθερώνεται η χώρα μας. Εγκλωβίζονται στη νέα τους πατρίδα, διαγράφουν οριστικά από τη ζωή τους ότι θα τους συνέδεε με την καταγωγή τους, συμπεριφέρονται ως καλοί Αλβανοί, είναι πιστοί στο

καθεστώς. Είναι σίγουροι ότι τα ίχνη του παρελθόντος έχουν σβήσει για πάντα. Μέχρι που αρκετά χρόνια μετά, ο Ίσα ο οποίος δουλεύει στην Εθνική Βιβλιοθήκη των Τιράνων, στο τμήμα των απαγορευμένων βιβλίων, ζει μια στιγμή απαγορευμένου πάθους με μια Κινέζα συναγωνίστρια, η οποία βρίσκεται στα Τίρανα, στα πλαίσια κάποιου προγράμματος μορφωτικών ανταλλαγών. Απαγορευμένου πάθους, όχι μόνο διότι είναι παντρεμένος αλλά και διότι το καθεστώς απαγορεύει τις σχέσεις μεταξύ των συντρόφων που προέρχονται από άλλη χώρα (!). Ο πρώην συμφοιτητής του, συνδιεκδικητής της Μπόρα, της γυναίκας πλέον του Ίσα, πανίσχυρος αρχηγός τώρα των μυστικών υπηρεσιών, βρίσκει την ευκαιρία, να στριμώξει τον Ίσα. Του αποκαλύπτει ότι το καθεστώς γνωρίζει την καταγωγή του, την οποία αν αποκάλυπτε θα τον ενέτασσε αυτόματα στους εχθρούς του καθεστώτος καθότι το Ισραήλ είναι το ισχυρό δεκανίκι του Ιμπεριαλισμού. Τον μεταθέτει σε μια  αγροτική βιβλιοθήκη, τιμωρία ουσιαστικά ανώδυνη, φροντίζοντας όμως παράλληλα, σίγουρα εκβιάζοντας με κάθε τρόπο, να κερδίσει αυτός, αυτή τη φορά τη Μπόρα.  Ο Ίσα πληγώνεται όταν ανακαλύπτει ποιο είναι το τίμημα της δικής του ελάχιστης τιμωρίας από το καθεστώς και αποφασίζει να εκδικηθεί....
  Κλείνοντας αυτή μου την παρουσίαση του συγγραφέα και του τελευταίου βιβλίου του, θα ήθελα να παρουσιάσω ένα απόσπασμα:
 " Συζήτησαν, για τα τελευταία γεγονότα στην Αθήνα. Προχθές στη Νίκαια, του είπε η Αριάδνη, κάηκαν τέσσερις Πακιστανοί ζωντανοί σ΄ένα αυτοσχέδιο τζαμί. Ανάμεσα τους κι ένα πεντάχρονο αγόρι, Βρήκαν τους δράστες σήμερα, δύο εφήβους. " Απίστευτο! " αναφώνησε. " Παιδιά που καίνε άλλα παιδιά! Είδα τις φωτογραφίες τους στην τηλεόραση κι έπαθα σοκ. Αναγνώρισα έναν από αυτούς. Είχε φέρει τον άρρωστο σκύλο του στο ιατρείο μου πέρσι. Ήταν τόσο τρυφερός και αφοσιωμένος στο σκυλί του, σχεδόν έκλαιγε. Πώς μπορεί κάποιος να αγαπάει τόσο πολύ τα ζώα και να μισεί τους ανθρώπους; "  Ήταν ένα ερώτημα που πιο πολύ απηύθυνε στον εαυτό της παρά στον Μέλσι.
" Ο Χίτλερ αγαπούσε πολύ τα ζώα. Είχε τρέλα με τα σκυλιά", είπε ο Μέλσι. Η Αριάδνη σιώπησε. Εκείνος κατάλαβε ότι ήταν το είδος της σιωπής που προδίδει παρεξήγηση. " Μη γίνεσαι χαζή. Ο Χίτλερ αγαπούσε τα ζώα γιατί τα έβρισκε φυλετικά πιο καθαρά από τους ανθρώπους", διευκρίνισε αμέσως μετά. Εκείνη γέλασε. Παρατήρησε ότι ως κτηνίατρος δεν έβρισκε κανένα λόγο γιατί να εμπιστευτεί όσους αγαπούν τα σκυλιά. Αρκεί να εμπιστευτούμε τα ίδια τα σκυλιά, είπε. ...
Σίγουρα ένα βιβλίο, από αυτά που έχεις στη συνέχεια να συζητήσεις πολλά! 

Ξαναδιαβάζοντας το "Αναφορά στον Γκρέκο" ή η μοίρα των ελεύθερων ανθρώπων

03 Ιαν 2018

" Όπου  πάω κι όπου σταθώ,  κρατώ, ανάμεσα στα δόντια μου, σαν φύλλο δάφνη, την Ελλάδα! "

 Το να γράψεις για τον Καζαντζάκη, οτιδήποτε, δεν είναι μια πράξη εύκολη!
 Πρώτα πρώτα τι να γράψεις, όταν εκατοντάδες άλλοι ( πολύ πιο ειδικοί ) το έχουν κάνει πριν από σένα;
 Μπορώ απλώς να καταθέσω την προσωπική μου άποψη και μόνο! Με έναυσμα την ταινία του Σμαραγδή, (που κάποιοι απόλαυσαν και κάποιοι άλλοι την λοιδόρησαν στον έσχατο βαθμό), επιβεβαιώθηκε για μια ακόμα φορά ότι οι αληθινά μεγάλοι, είτε έχουν φανατικούς φίλους είτε πραγματικούς εχθρούς. Κι ο Καζαντζάκης έχει πάρει τη θέση του, ανάμεσα στους μεγάλους των ελληνικών γραμμάτων. 
  Δεν είναι νομπελίστας, κάλλιστα θα μπορούσε να είναι, αλλά όπως όλοι μας ξέρουμε, τα Νόμπελ Λογοτεχνίας ( και τα άλλα ), δεν δίνονται πάντα με καθαρά κριτήρια. Και εκείνα τα χρόνια, η ελληνική κυβέρνηση, η ελλαδική εκκλησία και πιθανότατα και όσοι εμπνέονταν από το κλίμα του Μακαρθισμού, σίγουρα δεν ήθελαν το Νόμπελ Λογοτεχνίας να δοθεί στον Καζαντζάκη. Γιατί; Διότι πολύ απλά δεν προσκύνησε κανέναν! Ούτε τάχθηκε με καμία από τις δύο αντιμαχόμενες παρατάξεις στον εμφύλιο ούτε δήλωνε πιστός όπως θα ήθελαν οι ηγεσίες των Χριστιανικών εκκλησιών, αυτός, που όταν έγραφε για τον Χριστό, το έκανε αισθανόμενος τον αληθινό ανθρώπινο πόνο και όχι με την πομπώδη αλαζονία των Ιεραρχών.  

 Ήταν ο Λογοτέχνης, που το έργο του ξεχειλίζει από Ελλάδα, που υμνεί την Κρήτη, που εξυψώνει τον άνθρωπο και που συνεχώς βάζει ερωτήματα, στα οποία προσπαθεί να δώσει απαντήσεις, κυρίως για τον εαυτό του και στη συνέχεια να προβληματίσει τον αναγνώστη του. Πρώτα έγραφε για εκείνον και μετά για τους πιθανούς αναγνώστες του. 

 Διαβάζοντας και πάλι το βιβλίο του  Αναφορά στον Γκρέκο , μέσα από την εξιστόρηση των προσωπικών του βιωμάτων, μέσα από την προσπάθεια σου να ξεμπλέξεις την αλήθεια από το μύθο, μέσα από τις βαθύτερες σκέψεις του, τις συνεχείς περιπλανήσεις του, τελικά διακρίνεις την αγωνία του ανθρώπου εκείνου που δεν συμβιβάζεται με αυτά που του δίνονται απλόχερα απ, τη ζωή αλλά θέλει να πάει πιο πέρα, να φύγει απ΄τις ευκολοδιάβατες λεωφόρους και να περάσει στα δύσβατα μονοπάτια των αναζητήσεων εκείνων των αληθειών που δεν σου προσφέρονται έτοιμες, ...στο πιάτο. Διακρίνεις την αγωνία του ανθρώπου εκείνου, που δεν αρκείται στις αλήθειες που ικανοποιούν, φανατίζουν, την μάζα του ανθρώπινου είδους. Αυτές είναι πολύ μικρές για τα μέτρα αυτού του μεγάλου Λογοτέχνη μας.
 Αναζητά συνεχώς την προσωπική του ελευθερία, να σπάσει τα δεσμά που του κληροδότησαν οι πρόγονοι του, να ξεφύγει από το "βάρος" του ίδιου του πατέρα του, (απελευθερώνεται με το θάνατο του). Κι αυτό σε αντιδιαστολή με το θαυμασμό του για τον τόπο καταγωγής του, την Κρήτη, που του έδινε δύναμη, τον ενέπνεε, τον γέμιζε με χρώματα, γεύσεις και κυρίως ιστορίες. 

  Στο έργο του, δεν αμφισβητείται η ύπαρξη του Θεού, ίσα ίσα. Αυτό που αμφισβητεί, αυτό που ψάχνει σε όλη του τη ζωή είναι πως η ύπαρξη του Θεού συμβιβάζεται με τις επίσημες ερμηνείες, τις διδασκαλίες ή τις καθοδηγήσεις των Θρησκευτικών ηγετών. Παθιάζεται μα στη συνέχεια αμφισβητεί τις  πολιτικές ιδεολογίες.  Απελευθερώνουν τον άνθρωπο ή τον αιχμαλωτίζουν σε κάθε μικρό και ταπεινό της ύπαρξης μας; 

Στα έργα του, ο Χριστός είναι ένας άνθρωπος επί της γης, ο οποίος αδυνατεί να αποδεσμευτεί από τα δεσμά της Θεϊκής εντολής, την οποία φέρει και αυτό δημιουργεί τεράστιες εντάσεις στη ψυχή του. Αιρετικό θα τον έλεγε κανένας, σίγουρα, μα κανείς δεν σκέφτεται ότι η ίδια η διδασκαλία του Χριστιανισμού αυτό επιτάσσει στους πιστούς της, να φτάσουν στη θέωση μέσα από την πάλη τους ενάντια στην ανθρώπινη φύση τους; Τι άλλο νομίζει κανείς ότι κάνει ο Καζαντζάκης όταν γράφει την "Ασκητική", ή το " Ο Χριστός ξανασταυρώνεται " ή τον "Τελευταίο πειρασμό"; Αναζητά εκείνον τον κρυφό κώδικα που συνδέει αληθινά τον άνθρωπο με το Θεό!
Μα και οι άλλοι ήρωες του, ο Καπετάν Μιχάλης ή ο Ζορμπάς, δεν είναι τα τέλεια παραδείγματα, των ασυμβίβαστων ανθρώπων, με τη πραγματικότητα που τους περιβάλλει; Μέσα από τη δική τους ζωή δεν προβάλλονται σημαντικές, ανθρώπινες, διαχρονικές αξίες; Η αγάπη για την ελευθερία και η αγάπη για τη ζωή;
 Αλλά όλα αυτά λίγο πολύ έχουν απαντηθεί από αυτούς που ξεψάχνισαν τον συγγραφέα και το έργο του. Εμένα το τελικό μου ερώτημα είναι άλλο. Γιατί οι εξουσίες, θρησκευτικές, πολιτικές, κομματικές, ενώ βλέπουν ότι το έργο του Καζαντζάκη αγαπήθηκε όσο λίγων απ' τον Λαό μας, αυτές τον απαρνιούνται ακόμα και σήμερα, αρνούμενες να αναγνωρίσουν ότι τουλάχιστον ήταν ένας απ΄ τους λαμπρότερους μυθιστοριογράφος της πατρίδας μας.
Απάντηση: Τους αληθινά ελεύθερους ανθρώπους κανείς δεν τους θέλει να προβάλλονται ως πρότυπα στην κοινωνία. Διότι η ελεύθεροι άνθρωποι το πρώτο που αμφισβητούν είναι τις ίδιες τις εξουσίες. Τις ανθρώπινες εξουσίες!

"Δεν ελπίζω τίποτα!

Δεν φοβάμαι τίποτα!

Είμαι λεύθερος!"

Δες και: Καζαντζάκης του Σμαραγδή, την είδα και....

Καζαντζάκης του Σμαραγδή, την είδα και....

24 Νοε 2017

 

Απόψε είχα τη χαρά να δω τη ταινία του Γιάννη Σμαραγδή: "Καζαντζάκης"... η οποία με κατενθουσίασε!

Η ζωή του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα, περνά από την οθόνη με τρόπο αβίαστο και δίνοντας σου την αίσθηση ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο στη ζωή των μεγάλων δημιουργών. Ιδιαίτερα σημαντική η παρουσία της γυναίκας του Ελένης για την συγγραφική του πορεία! Επιβεβαιώνεται η ρήση ότι πίσω από έναν σπουδαίο άντρα πάντα βρίσκεται μια σπουδαία γυναίκα! Έκπληξη για μένα ο ρόλος του Άγγελου Σικελιανού, (επιστήθιου φίλου του Καζαντζάκη) του μεγάλου μας λυρικού ποιητή αλλά και με τις πολλές του ιδιορρυθμίες. Τελείως διαφορετική η παρουσία του από αυτήν που έχουμε μάθει στα σχολικά μας χρόνια. 

Οι φιλοσοφικές αναζητήσεις του μεγάλου μας λογοτέχνη, η άρνηση του να υπηρετήσει με αλόγιστο φανατισμό τις όποιες ιδεολογίες, το δέσιμο με την ιδιαίτερη πατρίδα του, ο ισχυρός, καταπιεστικός δεσμός με τον πατέρα του, η απομόνωση του ζευγαριού στην Αίγινα στα χρόνια της κατοχής, η εχθρική αντιμετώπιση του έργου του από την εκκλησία ( δυτική και ορθόδοξη ), οι πολιτικές παρεμβάσεις για να μην είναι καν υποψήφιος για το Νόμπελ λογοτεχνίας, η αυτοεξορία του στη Γαλλία, παρουσιάζονται με μια νότα αισιοδοξίας και όχι μεμψιμοιρίας από τον σκηνοθέτη. Αυτή εξάλλου είναι και η σκηνοθετική ματιά στην οποία μας έχει συνηθίσει ο Σμαραγδής.

Καταπληκτικός ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος στο ρόλο του Καζαντζάκη, πολύ καλή η Μαρίνα Καλογήρου ως Ελένη ( η σύζυγος του Καζαντζάκη) και ιδιαίτερα καλός ο Νίκος Καρδώνης, ως Αγγελος Σικελιανός.

Ο Καπετάν Μιχάλης από πολλούς θεωρείται το κορυφαίο έργο του. Όχι άδικα! Τώρα όμως θα διαβάσω ξανά, το "Αναφορά στον Γκρέκο", πάνω στο οποίο βασίστηκε το σενάριο της ταινίας.

Με λίγα λόγια, δείτε την ταινία. Δεν είναι χολιγουντιανή υπερπαραγωγή αλλά είναι μια υπέροχη ταινία του νέου ελληνικού κινηματογράφου. Μια ταινία, που βάζει το μυαλό μας να σκεφτεί σε πολλά επίπεδα, να θυμηθούμε παλιότερα διαβάσματα μας και να νιώσουμε λίγο πιο περήφανοι για τα "άξια τέκνα της πατρίδας μας" αλλά και να νιώσουμε λίγη ακόμα θλίψη για τις μικρόψυχες στιγμές της αγαπημένης μας πατρίδας!