Ελβετία... highlights!

Σήμερα παρουσιάζω το τελευταίο μέρος του αφιερώματος μου, στην Ελβετία. Με στιγμιότυπα τα οποία μας εισάγουν λίγο καλύτερα, στις ιδιαιτερότητες της χώρας αυτής.

Άγιος Γάλλος και Άγιος Μαυρίκιος. Προστάτες της πόλης του Sankt Gallen

ο πρώτος. Ο Άγιος Γάλλος ήταν Ιρλανδός μοναχός που εδραίωσε τον 

Χριστιανισμό στην περιοχή αυτή της Ελβετίας. Ο δε Άγιος Μαυρίκιος, 

ήταν Αιγύπτιος στρατιωτικός του Ρωμαϊκού Στρατού, ο οποίος 

μαρτύρησε  όταν ο Μαξιμιανός διέταξε την θανάτωσή του λόγω της 

χριστιανικής πίστης του. Και οι δύο εορτάζονται και από το Ορθόδοξο 

εορτολόγιο. Ειδικά για τον Άγιο Μαυρίκιο, οι ρωμαιοκαθολικοί πιστεύουν 

ότι μαρτύρησε σε αυτήν την περιοχή της Ελβετίας ενώ οι Ορθόδοξοι, 

στην Βιθυνία της Μικράς Ασίας (!) Σύμφωνα με την απογραφή του 2000,

το 42% ασπάζονται τον Ρωμαιοκαθολικισμό, το 35% είναι Προτεστάντες

και 11% δηλώνουν άθεοι.

Καμπίνα για λουόμενους σε μια λιμνούλα από τις πολλές
στο Sankt Gallen. Για τα δικά μας δεδομένα, το κολύμπι υπό
τέτοιες συνθήκες, με ένα λασπώδη πυθμένα μου φαίνεται αδιανόητο.

Στο Sankt Gallen επιτρέπεται η στάθμευση επί του δρόμου, αυστηρά μόνο σε οριοθετημένη θέση με μπλε γραμμή. Στην περίπτωση της εικόνας, ο κάτοχος του αυτοκινήτου το είχε παρκάρει κανονικά αλλά ο Δήμος με προειδοποιητική πινακίδα, που είχε τοποθετήσει μια βδομάδα πριν, ανακοίνωνε ότι την συγκεκριμένη ημέρα η στάθμευση απαγορευόταν. Πράγματι, την ημέρα εκείνη έρχεται το συνεργείο εργασιών του Δήμου, το αυτοκίνητο δεν είχε μετακινηθεί, ειδοποιείται αμέσως η αστυνομία, αυτή με τη σειρά της ειδοποιεί τον κάτοχο του αυτοκινήτου και τον γερανό, το αυτοκίνητο μετακινήθηκε και έπεσε το ανάλογο πρόστιμο. Όλα αυτά ήταν υπόθεση μισής ώρας.

Αυτόματα ταμεία πληρωμής σε σούπερ μάρκετ. Κτυπάς μόνος σου τα προϊόντα
που αγόρασες και πληρώνεις με κάρτα ή μετρητά. Η υπάλληλος δεξιά
καλείται μόνο σε κάποια αστοχία ή όταν αγοράζεις ποτά, που πρέπει να
επιδείξεις τη ταυτότητα σου, για να δει ότι είσαι ενήλικας. Η εμπιστοσύνη
προς τον πολίτη είναι δεδομένη αλλά και κανένας δεν διανοείται να κλέψει.
Αποτελεί ζήτημα τιμής για τον πολίτη η κλοπή. 

Πάγκος Λαϊκής: Οριοθετημένος από τον παραγωγό, (όλοι είναι παραγωγοί
και στο παζάρι πάνε κυρίως οι γυναίκες τους). Με που εισέρχεσαι στον χώρο
φοράς την μάσκα σου, στο τραπεζάκι μπροστά βλέπεις το αντισηπτικό, 
Μεγάλη ποικιλία προϊόντων και καλές τιμές για τα Ελβετικά δεδομένα.

Σύστημα αποκομιδής απορριμμάτων: Στη φωτογραφία βλέπετε μια 
σακούλα σκουπιδιών. Την αγοράζεις από τον Δήμο και κοστίζει 2 φράγκα. 
(περίπου: 1,8 ευρώ). Αυστηρά τα οικιακά απορρίμματα μαζεύονται σε αυτές
τις σακούλες. Μια φορά ην εβδομάδα, την αφήνεις έξω από το σπίτι σου,
στο πεζοδρόμιο, και γίνεται η αποκομιδή. Αν κάνεις περισσότερα
απορρίμματα, υπάρχουν βυθιζόμενοι κάδοι και τα πετάς εκεί, πάντα όμως
στην ειδική σακούλα του Δήμου. Πώς ελέγχεται; Υπάρχει ειδική αστυνομία
 απορριμμάτων, που παρακολουθούν αν όλοι είναι συνεπείς. Πουθενά πάντως
 δεν βλέπεις το δικό μας χάλι με τους κάδους που "μοσχοβολούν" από μακριά. 
Όσο για την ανακύκλωση, υπάρχει ένα σχετικά πολύπλοκο σύστημα.
Τα χαρτιά τα συσκευάζεις σε δέματα και τα αφήνεις έξω από το σπίτι σου,
μια φορά την εβδομάδα. Κονσέρβες, γυαλιά ανά χρώμα τα μεταφέρεις
ο ίδιος σε συγκεκριμένα μέρη της πόλης, όπου υπάρχουν οι σχετικοί κάδοι
και τα αφήνεις. Μέσα στα σπίτια, υπάρχουν και οι αντίστοιχοι οικιακοί κάδοι.
Άχρηστα έπιπλα. Έχεις το δικαίωμα για μια -δυο μέρες να τα εκθέσεις
στο πεζοδρόμιο, μπροστά στο σπίτι σου για να αγοραστούν από κάποιον
περίοικο. Αν δεν πουληθούν, ο ίδιος φροντίζεις για την καταστροφή τους,
σε συνεργασία με το Δήμο.
Άλλα ήθη.....

Στη φωτογραφία βλέπετε συσκευασίες από τα McDonalds. Η πρώτη , για τις 
πατάτες, έχει τον QR κωδικό. Όλα τα καταστήματα έχουν αυτόν τον κωδικό σε
εμφανές μέρος, ακόμα και πάνω στα τραπέζια, ο οποίος οδηγεί διαμέσου του 
κινητού σου, στην ιστοσελίδα του καταστήματος. Το σηματάκι από κάτω,
με την ελβετική σημαία, γράφει SUISSE QARANTIE.Το σήμα αυτό το 
φέρουν, πλήθος προϊόντων διατροφής και σημαίνει ότι οι πρώτες ύλες τους
είναι εγγυημένες από τις αυστηρές προδιαγραφές, που ορίζει η
ελβετική νομοθεσία. Πάντως οι άνω συσκευασίες δεν ήταν ανακυκλώσιμες. 

Πυρηνικά καταφύγια. Σύμφωνα με την ελβετική νομοθεσία, από τη δεκαετία
του '50, όλες οι κατοικίες πρέπει να έχουν στα υπόγεια τους, το δικό τους
πυρηνικό καταφύγιο. Στη φωτογραφία βλέπετε την βαριά πόρτα που κλείνει
ένα από αυτά. Τεράστιο κόστος κατασκευής για έναν κίνδυνο που φαντάζει
μακρινός. Όχι όμως και η πυρηνική ενέργεια που χρησιμοποιούν για τις
ενεργειακές τους ανάγκες... Επιπρόσθετα διατηρούν έναν ισχυρό στρατό,
που εκτός την υποχρεωτική θητεία έχει και ετήσιες υποχρεωτικές ασκήσεις
για τους έφεδρους. Η απουσία τους από την εργασία τους, πληρώνεται
κανονικά από τον εργοδότη τους. Υποστηρίζουν ότι από την μια
η στρατιωτική τους ισχύς και από την άλλη το δύσβατο του εδάφους της,
είναι η βασική αιτία που οι Γερμανοί σεβάστηκαν την ουδετερότητά της
στον Β΄Π.Π. (και όχι οι τράπεζες της, με τον ιδιωτικό πλούτο όλων
 των συμμετεχόντων μερών)

ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Πράσινα λιβάδια, άφθονα νερά, ψηλά χιονισμένα βουνά, η πρώτη εικόνα 

που έχει κάποιος για την Ελβετία.

Οι Ελβετοί είναι λάτρεις του θείου δώρου που απολαμβάνουν. Κάθε 

Σαββατοκύριακο, ανάλογα τις καιρικές συνθήκες, θα εκδράμουν εκτός πόλης, 

είτε για σκι, είτε για πεζοπορία, είτε για ποδηλασία, είτε για μια βουτιά

σε μια από τις πολλές λίμνες του καλοκαιρινούς μήνες, ή για ένα απλό πικ-νικ.

Χιλιάδες αγελάδες βόσκουν στα ατελείωτα λιβάδια τους, ακόμα και δίπλα

 στις πόλεις τους, σε περιφραγμένους χώρους. Όλοι τους αναγνωρίζουν 

τον πλούτο που τους χαρίζει η κτηνοτροφία και ειδικά την αξία του γάλακτος

για την οικονομία τους. Αν μιλάμε όμως για κρέας, υπάρχουν αντικίνητρα 

για την κατανάλωση του, όπως η πολύ υψηλή τιμή του, κάτι που δεν το

φαντάζεσαι με τίποτε.

Δείτε τις προηγούμενες εγγραφές μου  για την Ελβετία

Ελβετία μέρος 1

Ελβετία μέρος 2

Τέλος...

Ελβετία...εντυπώσεις! (μέρος 2ον)

 Ζυρίχη

  Η μεγαλύτερη πόλη της Ελβετίας είναι κτισμένη ανάμεσα στον ποταμό Limmat, ο οποίο εκβάλει στην ομώνυμη λίμνη της Ζυρίχης. Κι εδώ συναντάς την ίδια εικόνα, όπως σε όλη την Ελβετία, της καθαριότητας, της τάξης, του σεβασμού του πεζού και της διατήρησης της εικόνας που παραπέμπει στην ιστορικότητα της πόλης. Τα παλιά ή ιστορικά κτίσματα κατά κάποιον τρόπο δένουν αρμονικά μεταξύ τους, μα το κυριότερο είναι ότι έχεις την αίσθηση ότι η πόλη σε αφήνει να αναπνεύσεις. Κάναμε μια βόλτα στην οδό Bahnhofstrasse με τα πολυτελή καταστήματά της και τις ακριβές φίρμες, ανεβήκαμε στον λόφο του Lindenhof για μια καλύτερη εικόνα της πόλης, περάσαμε από τον Άγιο Πέτρο, διασχίσαμε τους πλακόστρωτους πεζόδρομους της για να καταλήξουμε δίπλα στο ποτάμι, διασχίσαμε μια από τις πολλές γέφυρες για να περάσουμε στην αντίπερα όχθη κι από εκεί περπατώντας χαλαρά βγήκαμε στην ανοιχτωσιά της λίμνης. Ας απολαύσουμε όμως το κέντρο της πόλης, μέσα από το παρακάτω φωτογραφικό οδοιπορικό.

Θέα από το Lindenhof. Το κτίσμα με τους δίδυμους πύργους
είναι ο προτεσταντικός Ναός του Grossmünster. Εδώ δίδασκε ο μεταρρυθμιστής
Σβίγγλιος, ο οποίος ουσιαστικά εισήγαγε τον Προτεσταντισμό στο καντόνι της Ζυρίχης.

Θέα της πόλης από το ποτάμι. Ο πρώτος πύργος είναι ο Ναός Fraumunster 
και ο δεύτερος του Αγίου Πέτρου. Και οι δύο προτεσταντικοί ναοί.

Άποψη από την μια γέφυρα προς την άλλη. με κατεύθυνση προς τη λίμνη.

Θέα προς την λίμνη. Η μέρα ήταν ηλιόλουστη και έτσι χιλιάδες κάτοικοι 

της πόλης βρήκαν την ευκαιρία για μια βόλτα στον ατελείωτο πεζόδρομο, 

που την διατρέχει περιμετρικά. Κανένας δεν φορά μάσκα, καθότι στην 

Ελβετία η μάσκα είναι υποχρεωτική μόνο όταν εισέρχεσαι σε κλειστούς χώρους. 

Ο πύργος του Αγίου Πέτρου με το μεγαλύτερο σε διάμετρο 

ρολόι της Ευρώπης.

Η πλατεία δίπλα στον Ναό Fraumunster. Εντύπωση μου έκαναν 

οι δεκάδες καρέκλες που υπήρχαν για να ξεκουράζεται ο κόσμος 

και να απολαμβάνει τον ήλιο.

Στην ακριβότερη οδό της Ζυρίχης, την  Bahnhofstrasse. Ο αστικός μύθος υποστηρίζει ότι από κάτω της βρίσκονται τα τεράστια χρηματοκιβώτια 

της Ελβετίας.  Ουρά έξω από τα Louis Vuitton για να μπουν 

και να ψωνίσουν. Ο πλούτος είναι εμφανής.

Appenzell

  To Appenzell είναι μια ορεινή, τουριστική κωμόπολη στα ανατολικά της Ελβετίας. Δέχεται χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο, μιας από εδώ ξεκινούν πολλές πεζοπορικές διαδρομές (αγαπημένο σπορ των Ελβετών) αλλά και για να θαυμάσουν την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της περιοχής. Εδώ παράγεται και το περίφημο τυρί Apenzeller, με την άσχημη μυρωδιά αλλά την υπέροχη γεύση. Μερικές φωτογραφίες από την περιοχή. 

 Ένα από τα πολλά γραφικά σοκάκια του Appenzell

Σε κεντρικό σημείο του Appenzell βρίσκεται το νεκροταφείο. Αποτελεί κι αυτό ένα αξιοθέατο, καθώς διακρίνεται από τη μια για την απλότητα του και από την
άλλη για το εξαίσιο στόλισμα των τάφων με λουλούδια, όλα σε
άριστη κατάσταση. Εντυπωσιακό ότι δεν υπήρχε ούτε ένας παραμελημένος τάφος.

Μία σειρά οικημάτων, ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αισθητικής, χάρις στον 

διάκοσμο τους. Επιπλέον ιδιαιτερότητα της περιοχής, οι δίρριχτες, 

καμπυλωτές στέγες, όπως φαίνεται η δεύτερη κατοικία στην φωτογραφία.

Και μία επιπλέον φωτογραφία με τις διακοσμημένες κατοικίες του Appenzell.

Rorschach

  Το Rorchach είναι μια παραλίμνια, τουριστική κωμόπολη της βοριοανατολικής Ελβετίας. Βρέχεται από την λίμνη Κωνστάντζα, όπως πολλές άλλες κωμοπόλεις της περιοχής. Αυτό που την χαρακτηρίζει κατά την άποψη μου είναι ο ατελείωτος πεζόδρομος κατά μήκος της παραλίας, με πάμπολλους χώρους αναψυχής, που διακόπτονται μόνο από τις αποβάθρες των πλοιαρίων που κάνουν τις διαδρομές στην λίμνη συνδέοντας την Ελβετία με την Γερμανία και την Αυστρία. Χιλιάδες εποχούμενοι έρχονται εδώ σε κάθε ευκαιρία για να περπατήσουν ή να ποδηλατήσουν ή να χαρούν την λιακάδα δίπλα στην λίμνη ή να πιούν απλά ένα ποτό ή και να κάνουν μια βουτιά αν ο καιρός το επιτρέπει. Σε όλη την παραλία, πολλών χιλιομέτρων δεν θα βρεις ούτε ένα σκουπιδάκι, δίχως να βλέπεις πουθενά κάποιον οδοκαθαριστή. Απλώς είναι μια κατάκτηση των κατοίκων (ανεξαρτήτως καταγωγής), ο σεβασμός του δημόσιου χώρου. 

Άποψη προς την λίμνη

Δημοτικό αναψυκτήριο και καμπίνες για τους λουόμενους. Υπάρχουν
εσωτερικές σκάλες που κατεβαίνουν ως το νερό για κολύμπι. Αν και
η θερμοκρασία την ημέρα της επίσκεψης μας ήταν γύρω στους 17 βαθμούς,
αρκετά παιδιά κολυμπούσαν εκεί. 

Άποψη προς την κωμόπολη.

Το λιμανάκι του Rorschach

(συνεχίζεται...)

 

Ελβετία...εντυπώσεις! (μέρος 1ον)

Ζυρίχη, φαίνεται το περίφημο ρολόι
του προτεσταντικού Ναού
του Αγίου Πέτρου. Είναι το μεγαλύτερο
 στην Ευρώπη, με διάμετρο 8,7 μ.

  Πρόσφατα είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ την Ελβετία, φιλοξενούμενος για λίγες μέρες και έτσι να μπορέσω να γνωρίσω αρκετές πτυχές της πλούσιας αυτής χώρας, της κεντρικής Ευρώπης. Μια χώρα που η ουδετερότητά της, της έχει χαρίσει 200 χρόνια ειρήνης, με τις ισχυρές τράπεζες της, όπου φυλάσσεται μεγάλο μέρος της παγκόσμιας ρευστότητας (νόμιμης και κρυφής), με το απίστευτο σιδηροδρομικό της δίκτυο, που φτάνει - στην κυριολεξία - παντού, με τις όμορφες εικόνες των καταπράσινων λιβαδιών και των πολλών λιμνών, με την ανεπτυγμένη κτηνοτροφία και την άνθηση του τουρισμού της  κλπ κλπ. Σε αυτή την εγγραφή μου θα περιοριστώ σε κάποια μόνο από αυτά που μου έκαναν εντύπωση, από την δική μου σκοπιά. 

Παλιά πόλη του Sankt Gallen

 Το Sankt Gallen είναι το σημαντικότερο οικονομικό κέντρο  της ανατολικής Ελβετίας. Πόλη με 80.000 κατοίκους περίπου, παρουσιάζει ιδιαίτερη τουριστική κίνηση εξαιτίας της παλιάς της πόλης που διατηρείται αναλλοίωτη όπως τον 18ο αιώνα, τότε που άκμασε λόγω της ανάπτυξης της κλωστοϋφαντουργίας σε αυτήν και του συγκροτήματος του Αββαείου του Αγίου Γάλλου, που η σημερινή του μορφή χρονολογείται από το 1750 περίπου, όπως βέβαια και από την Βιβλιοθήκη της, ίσως η παλιότερη σωζόμενη της Ευρώπης, από το 720 μ.Χ.

Άποψη του ιστορικού κέντρου από ψηλά, με το πράσινο να το περιστοιχίζει.

Το ιστορικό κέντρο είναι όλο πεζοδρομημένο, με πολλά καταστήματα όλων των ειδών, σε όλους τους δρόμους του, με τα παραδοσιακά του κτίσματα άριστα διατηρημένα, καθαριότητα η οποία επιτυγχάνεται αβίαστα από τους ίδιους τους κατοίκους αλλά και από τον τοπικό δήμο καθώς και την απόλυτη αίσθηση ότι τίποτε δεν είναι αφημένο στην τύχη του.

Άποψη της πλατείας Gallusplatz

Στη συνέχεια θα παραθέσω κάποιες φωτογραφίες, με ιδιαίτερες αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες, που αξίζει ο επισκέπτης να προσέξει. 

Και μια φωτογραφία από την καθημερινή κίνηση σε ένα από τους πεζόδρομους της πόλης (Marktgasse).

Αββαείο του Αγίου Γάλλου

Το συγκρότημα αποτελείται από πολλά κτίσματα στα οποία πέρα από το Ιστορικό Μουσείο της πόλης, τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Γάλλου και την περίφημη Βιβλιοθήκη, στεγάζονται και αρκετές δημόσιες υπηρεσίες. Ο αύλειος χώρος του αποτελεί σημείο αναψυχής για τους κατοίκους της πόλης, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, όπου γίνεται το περίφημο φεστιβάλ του Σανκτ Γκάλεν  ή από παρέες νέων ανθρώπων, που απολαμβάνουν την ηρεμία της περιοχής. 

Το διπλό Καμπαναριό του Καθεδρικού Ναού

Εσωτερικό του Αγίου Γάλλου, ο οποίο έδρασε στη περιοχή
 κατά τον 6ο αιώνα και η μνήμη του εορτάζεται στις 16 Οκτωβρίου (από Ρωμαιοκαθολικούς και Ορθόδοξους)

Είσοδος στη Βιβλιοθήκη με την ελληνική επιγραφή: ΨΥΧΉΣ ΙΑΤΡΕΙΟΝ. 
Η βιβλιοθήκη έχει διασώσει πολλά έργα των αρχαίων Ελλήνων,
τα οποία μεταφράστηκαν στα Λατινικά. Μέσα είναι εντυπωσιακή, με τις βαριές, καλά προστατευμένες ξύλινες προθήκες γεμάτες σπάνια χειρόγραφα και βιβλία. Λεπτομέρεια: Για να προστατευτεί το ξύλινο δάπεδο από τους χιλιάδες επισκέπτες που δέχεται κάθε χρόνο, φοράς παντόφλες κάτω από τα παπούτσια σου, προτού εισέλθεις. Περιέργεια σου προκαλούν οι αιγυπτιακές μούμιες που εκτίθενται μαζί με μια τεράστια υδρόγειο σφαίρα.

Τμήμα του αύλειου χώρου με παρέες παρέες νεαρών να απολαμβάνουν
τη συζήτησή τους στην απογευματινή ηρεμία της περιοχής.

Μετακινήσεις

 Μέσα στις πόλεις τους, δεν υπάρχει το κυκλοφοριακό κουμφούζιο, στο οποίο είμαστε εμείς συνηθισμένοι. Ελάχιστα αυτοκίνητα θα περάσουν από το κέντρο, οι διαβάσεις πεζών (με έντονη κίτρινη διαγράμμιση) είναι ιερές για όλους, τόσο που περνάς δίχως να ελέγξεις αν έρχεται αυτοκίνητο. Απλώς περνάς. Αν έρχεται αυτοκίνητο εκείνο σταματά πολύ πιο πριν. Γενικά οι Ελβετοί διακρίνονται για την ηρεμία τους, δεν βιάζονται, όλα όμως γίνονται στον χρόνο τους. Κορνάρισμα δεν ακούγεται πουθενά. Βέβαια η εικόνα αυτή αλλάζει όταν βγεις στους κεντρικούς αυτοκινητόδρομους, όπου υπάρχει κίνηση, σε άριστους δρόμους όμως από κάθε πλευρά και με απόλυτη τήρηση του ΚΟΚ.

  Τα κύρια μεταφορικά τους μέσα είναι το τρένο, ηλεκτροκίνητο, το οποίο φτάνει όμως παντού, ακόμα και στα πιο ορεινά χωριά. Το τραμ και τα λεωφορεία εντός του αστικού ιστού και το ποδήλατο. Ειδικά για το τελευταίο θα δείτε ποδήλατα κάθε τύπου, ηλεκτροκίνητα, mountain, πόλης να κυκλοφορούν παντού, ακόμα και με ειδικά διαμορφωμένα τρέιλερ όπου σέρνουν τα παιδιά τους. Αντίθετα τα μηχανάκια είναι σχεδόν ανύπαρκτα. Το γεγονός αποκτά ιδιαίτερη αξία αν αναλογιστούμε ότι η Ελβετία είναι μια ορεινή χώρα και οι πόλεις της κάθε άλλο από πεδινές είναι. Οι ανηφόρες και οι κατηφόρες βρίσκονται σε κάθε διαδρομή.

Τρένο, που περνά κατά μήκος της παραλιακής πόλης του
Rorschach (δίπλα στη λίμνη Κωνστάντζα)

Τουριστικά βαγόνια για διαδρομή στη γύρω περιοχή,
συνδυασμός λιμναίας κα ορεινής διαδρομής.

Ζυρίχη: Το τραμ δίπλα δίπλα με τα ποδήλατα.

(συνεχίζεται...)

"Και τώρα ανθρωπάκο" Hans Fallada # "Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια" Lee Harper

  Δύο βιβλία που διάβασα πρόσφατα. Και τα δύο αναφέρονται στη δεκαετία του 30, του προηγούμενου αιώνα. 

Το βιβλία του Fallada, στο Βερολίνο, μια μεγαλούπολη της προπολεμικής Γερμανίας γεμάτη αντιθέσεις και το βιβλίο της Harper, στο Μέικομπ της Αλαμπάμα, μια φαινομενικά φιλήσυχη, μικρή πόλη, του Αμερικανικού Νότου. Στο βιβλίο του Fallada, βλέπουμε τους πρωταγωνιστές του, τον

Μικρό και το Μανάρι του (έτσι προσφωνούσε ο ένας τον άλλο) να βιώνουν την οικονομική κρίση στις παραμονές της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία ( 1933 ) προσπαθώντας να την ξεπεράσουν στηριζόμενοι στην μεταξύ τους αγάπη. Χαρακτηριστική είναι η τελευταία κουβέντα, που λέει, το Μανάρι στον τσακισμένο από την ανεργία Μικρό της: "Εμένα μπορείς να με κοιτάς όμως! Πάντα! Πάντα! Είσαι μαζί μου, έχουμε ο ένας τον άλλον. Είμαστε δύο!" Σε όλη την ιστορία του βιβλίου, στο παρασκήνιο της, διακρίνεις τις συνέπειες -θετικές και αρνητικές - της περίφημης Δημοκρατίας της Βαϊμάρης που ψυχορραγεί πλέον. Όλοι μας ξέρουμε ότι αυτή δημιουργήθηκε ως συνέπεια της ήττας της Πρωσο-γερμανικής αυτοκρατορίας του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Η οποία έδωσε πρωτόγνωρες πολιτικές ελευθερίες στον γερμανικό λαό, αλλά δεν άντεξε λόγω των δικών της αδυναμιών αλλά και λόγω των εξευτελιστικών όρων παράδοσης που έθεσαν οι νικητές στην ηττημένη Γερμανία. Όροι που πλήγωσαν την ψυχή του γερμανικού λαού και που εντέχνως εκμεταλλεύτηκαν οι εθνικοσοσιαλιστές για να καταλάβουν την εξουσία. Και εδώ αρχίζουν οι ομοιότητες με το σήμερα. Μια επανάληψη της ιστορίας, αυτή συνήθως η επανάληψη μοιάζει με φάρσα, ας ελπίσουμε δίχως τις τραγικές συνέπειες εκείνων των χρόνων, που οδήγησαν από τις ακραίες φασιστικές ιδεολογίες στα τραγικά αποτελέσματα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Και σήμερα οι λαοί της Ευρώπης, νιώθουν ηττημένοι, πολλές φορές και ταπεινωμένοι από τις πολιτικές ενός ευρωπαϊκού διευθυντηρίου, που δίχως καμία δημοκρατική νομιμοποίηση διοικεί την Ευρώπη. Πολλοί, μπορούν να αναφέρουν διάφορες δικαιολογίες, κάποιες μπορεί να στηρίζονται σε πραγματικές θεωρήσεις των γεγονότων για να αντικρούσουν αυτήν την απουσία δημοκρατικής νομιμοποίησης.  Σημασία έχει όμως, η γενική αίσθηση των ευρωπαϊκών λαών, ότι το οικοδόμημα της Ε.Ε., στο οποίο οι περισσότεροι επένδυσαν την ελπίδα τους για ευημερία και ειρήνη, σήμερα στα μάτια τους καταρρέει. Αυτοί που βαυκαλίζονται από τις φωνές του λαϊκισμού, της ξενοφοβίας, του ρατσισμού, της ανωτερότητας της φυλής καθημερινά πολλαπλασιάζονται.

Σε μια τέτοια ουρά, στεκόταν ο Μικρός είτε αναζητώντας
 εργασία, είτε για να πάρει το ισχνό επίδομα ανεργίας.

  Το βλέπουμε σε όλα τα κράτη της Ευρώπης, όπου τα ακραία δεξιά κόμματα, συνεχώς αυξάνουν τις δυνάμεις τους. Αλλά και οι υπόλοιποι στέκονται πλέον με πολύ σκεπτικισμό απέναντι στο όραμα της ενωμένης Ευρώπης, που κάποτε μας είχε συνεπάρει όλους. Η αλληλεγγύη δεν είναι ορατή, οι διαφορές μεταξύ βορά και νότου διευρύνονται αντί να συγκλίνουν, από τη μνήμη μας δύσκολα σβήνει ο χαρακτηρισμός P.I.G.S.(1)(=γουρούνια) που με μεγάλη ευκολία απέδωσαν οι πλούσιες χώρες του βορά στον Ευρωπαϊκό Νότο, στην αρχή της τελευταίας οικονομικής κρίσης. Στις επερχόμενες ευρωεκλογές θεωρώ αναπόφευκτη την πολύ μεγάλη άνοδο των ακραίων λαϊκίστικων φωνών και ιδεολογιών και σίγουρα η πορεία ενοποίησης της Ευρώπης θα κάνει μια στάση. Το ερώτημα είναι αν τα επόμενα βήματα που θα αποφασιστούν, θα οδηγούν στην εμβάθυνση της Δημοκρατίας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς ή θα επιστρέψουμε στις λογικές περιχαράκωσης στα στενά όρια των εθνικών κρατών. Μήπως υποτιμήσαμε την έννοια του εθνικού κράτους, βιαστήκαμε να την εξοβελίσουμε από την πολιτική ατζέντα; Θα μπορέσουν οι δυνάμεις που υποστηρίζουν το ευρωπαϊκό όραμα, να το αναστήσουν στα μάτια των λαών τους ή θα πάρουν το πάνω χέρι άνθρωποι της λογικής Όρμπαν, Σαλβίνι και Λεπέν;

   Από τη μια απόλαυσα, λοιπόν την κοινή πορεία του Μικρού και του Μαναριού του, έζησα (αναγνωστικά βέβαια) μαζί τους τον σκληρό τους αγώνα για επιβίωση, γεύτηκα λίγο από τον κοσμοπολιτισμό του προπολεμικού Βερολίνου, ανατρίχιασα από τις ομοιότητες της τότε πολιτικής κατάστασης με τη σημερινή, αλλά από την άλλη μου παρουσιάστηκαν και πάλι μπροστά μου τα ισχυρά διλήμματα της σημερινής ευρωπαϊκής πραγματικότητας.

 Και για να πω την αλήθεια, αν και φοβάμαι για το μέλλον θέλω να πιστεύω ότι οι δυνάμεις εκείνες που οραματίστηκαν μια ισχυρή , δημοκρατική Ευρώπη θα μπορέσουν να πάρουν και πάλι το πάνω χέρι. Ίσως πάλι να είμαι υπερβολικά αισιόδοξος.

   Στο βιβλίο της Lee Harper, νοερά μεταφερόμαστε σε μια μικρή πόλη του Αμερικανικού νότου, όπου με τα μάτια της μικρής Σκάουτ, μας παρουσιάζεται με απόλυτο ρεαλιστικό τρόπο, μια από τις "συνηθισμένες" ιστορίες της περιοχής και της εποχής. Όπου ένας νέγρος κατηγορείται  άδικα για τον βιασμό μιας λευκής γυναίκας. Την υπεράσπιση του αναλαμβάνει ο αξιοσέβαστος δικηγόρος της πόλης, Άτικους, πατέρας της Σκάουτ, αν και γνωρίζει ότι τον πελάτη του η κοινωνία τον έχει ήδη προδικάσει, τον έχει βρει ένοχο και αυτή θα είναι και η τελική απόφαση του δικαστηρίου. Κάνει ότι είναι δυνατόν στο δικαστήριο για να φανερώσει την αθωότητα του πελάτη του, τα στοιχεία που παρουσιάζει είναι συντριπτικά υπέρ του πελάτη του αλλά δεν κατορθώνει να ανατρέψει την καταδικαστική απόφαση. Επειδή κάποιοι φοβούνται ότι έστω κι αν δεν πέτυχε την αθώωση του πελάτη του τα πράγματα θα αλλάξουν γρήγορα, στρέφονται εκδικητικά εναντίον των παιδιών του Άτικους.
Το σημαντικό είναι ότι αυτός γνωρίζει από την αρχή ότι θα την χάσει την δίκη. Κι όλοι αναρωτιούνται γιατί επιμένει σε μια υπόθεση, δίχως μέλλον για τον ίδιο και τον αθώο πελάτη του. Οι φυλετικοί και κοινωνικοί διαχωρισμοί είναι έντονοι, η ρατσιστική Κου Κλουξ Κλαν παραμονεύει, βάζει σε κίνδυνο τα ίδια τα παιδιά του, αλλά πιστός στις αρχές του δικαίου, γνωρίζει ότι σε αυτόν έλαχε ο κλήρος να φυτέψει έναν μικρό σπόρο δικαιοσύνης μέχρι να έλθει η εποχή, όπου θα έχει αλλάξει ο κόσμος και δεν θα χρειάζεται κάποιος να παλεύει για τα αυτονόητα. Για τις έννοιες της ισότητας και της δικαιοσύνης.

Το " 'Οταν σκοτώνουν τα κοτσύφια" είναι και αυτό επίκαιρο, διαπιστώνοντας πόσο κοντά μας είναι πλέον η ρατσιστική βία. Οι εκφράσεις μίσους, που εύκολα εκστομίζονται, οι επιθέσεις εναντίον οικονομικών μεταναστών, ακόμα και φόνοι, δείχνουν ότι και η χώρα μας έχει μολυνθεί από τις πιο ακραίες ρατσιστικές αντιλήψεις. Αλλά και στην Ευρώπη, οι ακροδεξιές οργανώσεις, κάνουν την εμφάνιση τους όλο και πιο ορατή.

Το ερώτημα είναι γιατί;
Υπάρχει κατ΄ αρχάς μια εύκολη απάντηση. Όσο χειροτερεύουν οι οικονομικοί δείκτες για τους πολίτες, όσο απειλείται η όποια ευμάρεια τους, τόσο τα κελεύσματα των ακραίων φωνών βρίσκουν πρόσφορο έδαφος .
Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Οι λαοί της Ευρώπης αισθάνονται τα παιχνίδια των οικονομικά δυνατών

Προς τη γη της επαγγελίας !!!

της ηπείρου μας και την προσπάθεια τους να διατηρήσουν τη θέση τους στην παγκόσμια οικονομική σκακιέρα. Απειλούνται από το φθηνό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των Ασιατικών χωρών  ( Κίνας Μαλαισίας κλπ ), απειλούνται από τη γήρανση του πληθυσμού, η Ευρωπαίοι δεν οραματίζονται πια το μέλλον τους με την ίδια αισιοδοξία όπως έκαναν στο παρελθόν. Και οι συνταγές που τους πλασάρονται δεν τους βρίσκουν σύμφωνους.
Ένα ακόμα ζήτημα είναι πόσο θετικά είναι τελικά τα αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης; Πόσο έτοιμοι είμαστε να αποποιηθούμε την έννοια του εθνικού κράτους; Πόσα πρέπει να θυσιάσουμε για να αποδεχθούμε ένα μέλλον μια παγκόσμιας, ανοιχτής οικονομικής αγοράς, που όπως αποδεικνύεται, ως μόνο στόχο της έχει την ανακύκλωση φτηνού εργατικού δυναμικού; Είτε υψηλά καταρτισμένου όπως είναι τα ελληνόπουλα που πιάσαν όλες τις γωνίες του πλανήτη μας είτε ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού, όπως αυτό που εισήγαγε η Γερμανία από τις ρημαγμένες περιοχές της Ασίας, λόγω του πολέμου.
Προσωπικά, μου αρέσουν να ανοιχτά σύνορα, ειδικά όταν ταξιδεύω κι έχω τη ευκαιρία να θαυμάζω τα επιτεύγματα των άλλων χωρών. Δεν μου αρέσει όμως, να βλέπω χιλιάδες οικονομικούς μετανάστες να στοιβάζονται στη χώρα μου περιμένοντας τη σειρά τους για να μεταφερθούν στη δική τους γη της επαγγελίας, τη Γερμανία, στην προκείμενη περίπτωση. Όσο για την ενσωμάτωση τους, που μας λένε; Δυστυχώς το παράδειγμα της Γαλλίας, αλλά και της Γερμανίας ( των δυο μεγάλων οικονομικών δυνάμεων της Ε.Ε.) μας δείχνει ότι αυτή δεν μπορεί να επιτευχθεί.
Κι ένα τελικό ερώτημα: 

Απειλούνται οι αξίες της Ευρώπης σήμερα, αυτές που αναδείχθηκαν στα χρόνια του διαφωτισμού και κάνουν την Ευρώπη, τη "γηραιά ήπειρο" να μοιάζει με τον πνευματικό φάρο του πλανήτη μας; Ή μήπως έχει χάσει ήδη αυτό το πλεονέκτημα της;
Δύο διαφορετικά βιβλία λοιπόν, που εμένα αναπόφευκτα με έκαναν να σκεφτώ περισσότερο για τη σημερινή μοίρα της Ευρώπης, πέρα από την αναγνωστική απόλαυση που μου χάρισαν. Που με έκαναν να σκεφτώ ποια Ευρώπη θέλω, ποια Ευρώπη υπάρχει και ποια θα διαμορφωθεί αύριο!!!
ΥΓ. ίσως οι σκέψεις μου να φαίνονται μπερδεμένες, μα ποιος μπορεί να πει ότι η σημερινή κατάσταση και η μελλοντική πορεία της Ε.Ε. δεν μοιάζουν με ένα κουβάρι δίχως αρχή και τέλος....
(1)  Πορτογαλία (Portugal), Ιταλία (Ιtaly), Ελλάδα (Greece) και Ισπανία (Spain)