Μισιρλού

  Ένα από τα αγαπημένα μου τραγούδια είναι το Μισιρλού. Η πρώτη φορά που το άκουσα, ήταν από την Γλυκερία, κάπου στη δεκαετία του 90. Την ίδια εποχή άκουσα και την απίστευτη  διασκευή του στην ταινία του Κουέντιν Ταραντίνο, Pulp Fiction ( 1994). Αργότερα ψάχνοντας, έμαθα πολλά περισσότερα για την μακριά διαδρομή αυτού του τραγουδιού, τις παρεξηγήσεις που υπάρχουν σχετικά με την καταγωγή του, τις πάμπολλες διαφορετικές εκτελέσεις του, τα οποία θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας. 

  Μισιρλού σημαίνει Αιγύπτια. Είναι γνωστό για τους παλαιούς το Μισίρι,  όπως λένε στα Αραβικά την Αίγυπτο.

  Το τραγούδι μιλάει λοιπόν για μια νεαρή Αιγύπτια, με την οποία είναι κεραυνοβολημένος κάποιος νεαρός, πιθανότατα ξένος:  

Μισιρλού μου, η γλυκιά σου ματιά φλόγα μ’ έχει ανάψει μες στην καρδιά αχ, γιαχαμπίμπι, αχ, γιαλελέλι, αχ τα δυο σου χείλη στάζουνε μέλι, αμάν αμάν Μισιρλού τρέλα θα μ’ έρθει, δεν υποφέρω πια αχ, θα σε κλέψω μέσα στην Αραπιά αμάν Μισιρλού μαυρομάτα Μισιρλού μου, τρελή τη ζωή μου αλλάζω μ’ ένα φιλί αχ, γιαχαμπίμπι, μ’ ένα φιλάκι, αχ απ’ το δικό σου το στοματάκι, αμάν αμάν Μισιρλού τρέλα θα μ’ έρθει, δεν υποφέρω πια αχ, θα σε κλέψω μέσα απ’ την Αραπιά αμάν Μισιρλού

  Το τραγούδι πρώτη φορά ηχογραφήθηκε στην Αμερική το 1927, στα στούντιο της Columbia, σε μουσική του Νίκου Ρουμπάνη και εκτέλεση του Τέτου Δημητριάδη. Ο Νίκος Ρουμπάνης καθώς είχε θητεύσει ως αρχιμουσικός στην  Αίγυπτο, πιθανότατα το έγραψε εκεί. Σίγουρα όμως παιζόταν και παλαιότερα απλώς αυτή είναι η επίσημη πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού, την οποία μπορείτε να ακούσετε παρακάτω:

  Το 1941 ο Ρουμπάνης τη διασκευάζει σε μια πιο οριεντάλ και τζαζ εκδοχή, πολύ πιο κοντά στην εκδοχή, που όλοι γνωρίζουμε ως σήμερα: 

  Το τραγούδι το διεκδικούν και άλλοι λαοί, Άραβες, Πέρσες, Τούρκοι και Εβραίοι. Επίσημα όμως μετράει η πρώτη καταγεγραμμένη εκτέλεση του κι αυτή είναι ελληνική. Άποψη μου είναι σήμερα το τραγούδι ανήκει στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά κι αυτό θα γίνει εμφανές παρακάτω στην εγγραφή μου. Αξίζει όμως να ανεβάσω μια αραβική εκτέλεση του τραγουδιού, από τον Λίβανο, του 1948:

  Παραδόξως στην ελληνική δισκογραφία, ως πρώτη εκτέλεση αναφέρεται αυτή της Σοφίας Βέμπω, το 1947. Σημαντική καλλιτέχνης μας, για την οποία σκοπεύω να κάνω αργότερα ένα αφιέρωμα, αλλά και οι πολλές ηχογραφήσεις ελληνικών τραγουδιών, κάθε είδους, της Αμερικής στις αρχές του εικοστού αιώνα, ανήκουν στη δισκογραφία μας. 

  Αυτό βέβαια δεν μειώνει την αξία της Βέμπω, ειδικά όταν τραγουδά τη Μισιρλού, στο οποίο τραγούδι εκπέμπει έναν απίστευτο αισθησιασμό. 

  Το 1963 η Μισιρλού διασκευάστηκε για ηλεκτρική κιθάρα από τον Ντικ Ντέιλ, ο οποίος  είχε λιβανέζικη καταγωγή, κι έτσι το τραγούδι ήρθε σε επαφή με το νεανικό κοινό των ΗΠΑ. Η εκτέλεση του Ντέιλ είναι αυτή που ακούγεται και στην ταινία του Pulp Fiction (1994).

  Το 2004 επιλέχθηκε ως ένα από τα πιο γνωστά ελληνικά τραγούδια για την τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων και τραγουδήθηκε από την Άννα Βίσση.

  Το 2006 η εκτέλεση του Ντέιλ έγινε η βάση της ραπ εκδοχής του τραγουδιού από τους Black Eyed Peas, Pump it.

   Από κει και πέρα υπάρχουν αμέτρητες εκτελέσεις, ορχηστρικές και τραγουδιστικές, από πολλούς μουσικούς διαφόρων χωριών. Μια αναζήτηση στο youtube θα σας πείσει αλλά και αξίζει να αφιερώσετε λίγο χρόνο από τον διαθέσιμό σας, για να απολαύσετε ακόμα περισσότερο αυτό το υπέροχο κομμάτι. Κλείνω το αφιέρωμα μου αυτό στην περίφημη Μισιρλού, με την πολύ ιδιαίτερη φωνή της Βιολέτας Ίκαρη.

(δυστυχώς το παραπάνω βίντεο έχει ασυγχρονία ήχου - εικόνας, ας μείνουμε στην φωνή της Ίκαρη)

Ξανθίππη Καραθανάση

  Είναι απίστευτο πως κάποιες φορές,  μια τηλεοπτική εκπομπή μπορεί να σου μάθει
κάποιους καλλιτέχνες, σημαντικούς καλλιτέχνες,  που για κάποιον λόγο έχουν χαθεί, έχουν αποσυρθεί ή ασχολούνται με άλλα πράγματα. Καλλιτέχνες τους οποίους εσύ αγνοείς και δεν είσαι ο μόνος. Έτσι συνέβη εκείνο το βράδυ της 3ης Απριλίου του 2008, όταν η μαγική της φωνή ξεχύθηκε από τις τηλεοράσεις. Όσοι άκουγαν σταμάτησαν ότι έκαναν, έστησαν αυτί και για μια στιγμή μόνο αναρωτήθηκαν αν ήταν αληθινό αυτό που άκουγαν. Κι αυτό δεν συνέβη μόνο σε μένα εκείνο το βράδυ αλλά και σε χιλιάδες άλλους τηλεθεατές  στην πατρίδα μας, παρακολουθώντας τη μουσική εκπομπή του Σπύρου Παπαδόπουλου: Στην υγειά μας, από την ΕΡΤ.

  Μιλώ για την τραγουδίστρια Ξανθίππη Καραθανάση, που το ιδιαίτερο ηχόχρωμα της φωνής της δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο. 

  Βέβαια για τους λάτρεις της παραδοσιακής μας μουσικής, η Ξανθίππη Καραθανάση ήταν γνωστή για τα δημοτικά μακεδονίτικα που τραγουδούσε στην περιοχή της Χαλκιδικής, όπου πια διαμένει.  Μα και οι λάτρεις των μπουατ της δεκαετίας του 60 την γνώριζαν. Και οι φίλοι του έντεχνου της δεκαετίας του 70, όπου συμμετέχει στον δίσκο του Μαρκόπουλου: Τραγούδια του Νέου πατέρα και στη συνέχεια βγάζει προσωπικό δίσκο με τραγούδια των Χατζιδάκι, Πλέσσα, Χατζηνάσιου. Διότι τότε έκανε καριέρα στην Αθήνα. Οι περισσότεροι όμως την ανακαλύψαμε εκείνο το βράδυ.  Τώρα γιατί τα παράτησε όλα και εγκαταστάθηκε από την Αθήνα  στην Χαλκιδική η επίσημη εκδοχή είναι για να αφοσιωθεί στην οικογένειά της. 

  Η επιτυχία της εκπομπής εκείνης ήταν τόσο μεγάλη, ώστε την επομένη τηλεοπτική χρονιά, στις 6 Δεκεμβρίου 2008, να ξαναγίνει εκπομπή αφιερωμένη στην μεγάλη τραγουδίστρια και μία τρίτη στις 9 Φεβρουαρίου 2013 με τη συμμετοχή της Ορχήστρας Νέων του Δίον.

   Δεν ξέρω πόσοι από εσάς την γνωρίζετε. Αν ναι, τότε ξέρετε για τι μιλάω. Αν πάλι όχι, σας παρακαλώ ακούσετε παρακάτω την εξαίρετη αυτή τραγουδίστρια με την τόσο χαρακτηριστική φωνή σε τρία τραγούδια, από τις εκπομπές αυτές και σίγουρα θα συμφωνήσετε μαζί μου:

  Από την πρώτη εκπομπή το τραγούδι Ένας ευαίσθητος ληστής σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και μουσική του Μάνου Χατζιδάκι

  Από την δεύτερη εκπομπή  το τραγούδι Παράπονό μου σε στίχους του Λάκη Τεάζη και μουσική του Σταύρου Κουγιουμτζή

  Από την τρίτη εκπομπή το τραγούδι Ήλιε μου σε παρακαλώ σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου και μουσική του Μάνου Λοΐζου

  Και κλείνω με ένα παραδοσιακό τραγούδι του γάμου από την περιοχή της Χαλκιδικής, το Έβγα μάνα μου