Το αρχέγονο και άλλοι τόποι της Όλγα Τοκάρτσουκ

Όλγα Τοκαρτσουκ (1962-   )

 Η Πολωνή, βραβευμένη με Νόμπελ συγγραφέας έγινε γνωστή στην πατρίδα μας από το μυθιστόρημα της: Το Αρχέγονο και άλλοι τόποι.

  Μέσα από τους πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος αυτού, παρακολουθούμε την ιστορία της Πολωνίας από το 1914 ως και την πτώση του κομμουνισμού. Η Τοκάρτσουκ γράφει με έναν τρόπο παραμυθιακό, αναπτύσσει την ιστορία μέσα από μικρά κεφάλαια που όλα τους αναφέρονται σε κάποιον από τους ήρωες της και αυτό γίνεται, δίχως μελοδραματισμούς, με έναν τρόπο ήρεμο θα έλεγα, χωρίς ξεφωνητά. Ακόμα και στις πιο τραγικές στιγμές της ιστορίας της χώρας, όπως εκεί που αναφέρεται στην εξολόθρευση της εβραϊκής κοινότητας, όλα τα παρατηρούμε από μία απόσταση και όλα διαδραματίζονται με έναν τρόπο αναμενόμενο, σαν να μην μπορούσε να υπάρξει διαφυγή των ανθρώπων από τη ροή της ιστορίας στην οποία συμμετέχουν αλλά είναι ανίκανοι να καθορίσουν την οποιαδήποτε εξέλιξή της.

 Δεν είναι εύκολο να αντιλαμβάνεσαι ότι στην ιστορία, καταλαμβάνεις απλά και μόνο τον ρόλο του κομπάρσου.

 Το Αρχέγονο, ένας μικρός τόπος κάπου στην Πολωνία. Φαινομενικά είναι ένας ασήμαντος τόπος, με απλούς, καθημερινούς ήρωες. Την Γκενοβέφα και τον Μίχαλ τον μυλωνά με την κόρη τους τη Μίσια και τον άρρωστο γιό τους τον Ιζίντορ. Το Εβραίο Έλι και για σύντομο διάστημα εραστή της Γκενοβέφα. Την πόρνη Σταχούλα που είχε τη δύναμη να διαβάζει το μέλλον και την κόρη της τη Ρούτα. Ο Ιζίντορ του Μίχαλ που μια ζωή αγαπούσε την Ρούτα.  Η Ρούτα που επέζησε χάρη στα θαυματουργά βότανα της μάνας της. Τον βαρόνο Ποπιέλσκι, που ερωτεύτηκε τρελά την νεαρή ζωγράφο Μαρία Σερ και μετά τον χωρισμό τους ποτέ δεν ξανάγινε ο ίδιος. Το παπά με τα χωράφια της εκκλησίας, που τα πλημμύριζε η Μαύρη, το ποτάμι, βυθίζοντας τον στην οργή. Την τρελή Φλορεντίνκα, που της έτυχαν όλες οι συμφορές του κόσμου αλλά φρόντιζε όλα τα αδέσποτα της περιοχής. Τον γέρο Μπόσκι με την οικογένεια του, τις τρεις κόρες του και τον Πάβελ, ένα δυνατό και λογικό αλλά και φιλόδοξο παλικάρι, ο οποίος παντρεύεται την Μίσια παρά τις αντιρρήσεις του Μίχαλ. Η κόρη του γέρο Μπόσκι, η Στάσια που παντρεύτηκε τον τεχνίτη  Παπούγκα, ο οποίος όμως την εγκατέλειψε τα Χριστούγεννα με ένα παιδί στην αγκαλιά. Κι όμως μέσα από τις μικρές αυτές ιστορίες, διαφαίνεται το ψηφιδωτό, της προπολεμικής κοινωνίας της Πολωνίας. 

  Μαζί με τα πρόσωπα, η Τοκάρτσουκ στον καμβά της αφήγησης της, παρουσιάζει και κάποια αντικείμενα τα οποία παίζουν τον δικό τους ρόλο στην κατανόηση της ιστορίας: την εικόνα της Παναγίας του Γεσκόλε που χάριζε τις θαυματουργικές της δυνάμεις σε όλον τον κόσμο, πιστούς και μη. Τον μύλο του καφέ, από πορσελάνη, μπρούντζο και ξύλο, τον οποίο ο Μίχαλ έφερε μαζί του από τον πόλεμο και τον κράτησε για όλη της τη ζωή η Μίσια, σαν το πιο πολύτιμο δώρο που είχε ποτές της. Το παιχνίδι διαφυγής με τους οκτώ ομόκεντρους κύκλους και τις πολλές εξόδους, που παίζει ο Βαρόνος Ποπιέλσκι με το οκτάεδρο ζάρι και τις έξι επιλογές του, το οποίο όμως απαιτεί ο παίκτης και να ονειρεύεται και να κάνει πάντα τη δική του επιλογή.

  Κι ενώ παρακολουθούμε τους πρωταγωνιστές της Τοκάρτσουκ να γεύονται τις μικροχαρές και τις αγωνίες που τους προσφέρει η ειρηνική ζωή στο Αρχέγονο και την γύρω περιοχή, όλα τελειώνουν από την μία ημέρα στην άλλη και ακολουθούν όλα εκείνα που σημάδεψαν βαθιά την ψυχή της Πολωνίας. Τον διαμελισμό της και την εισβολή στα μέρη του Αρχέγονου, πρώτα των Γερμανών. Τον μάζεμα όλων των Εβραίων και την επί τόπου εκτέλεση όποιου αντιστεκόταν, στην μεταφορά του στα γειτονικά κρεματόρια. Την κατάληψη της περιοχής ξανά, αυτή τη φορά από τους Σοβιετικούς. Τη μετατόπιση της γραμμής του μετώπου καταμεσής του Αρχέγονου και την φυγή των κατοίκων του στο δάσος. Τους χιλιάδες νεκρούς στο πεδίο της μάχης. Την ειρήνη επιτέλους να έρχεται μα όλα να έχουν αλλάξει δραματικά. Την Πολωνία ενταγμένη στο μπλόκο των Σοβιετικών με την χαρακτηριστική γραφειοκρατία των Κομμουνιστικών κρατών και την υποταγή των πολιτών τους σε αυτήν.

Ενδιαφέρουσες είναι και οι αναφορές της Τοκάρτσουκ στο Θεό: 

"Ποιος είμαι;" ρωτάει ο Θεός. 

"Θεός ή άνθρωπος, γίνεται να είμαι και τα δύο μαζί ή ίσως τίποτα από αυτά τα δύο; Άραγε είμαι εγώ που δημιούργησα τους ανθρώπους ή αυτοί εμένα;"

"Οι άνθρωποι- που από μόνοι τους αποτελούν μια διαδικασία εξέλιξης- φοβούνται όλα όσα είναι αεικίνητα και συνεχώς μεταβαλλόμενα, επειδή επινόησαν κάτι που δεν υπάρχει- το αμετάβλητο, αποφασίζοντας πως τέλειο είναι το αιώνιο, αυτό που δεν αλλάζει. Προσέδωσαν λοιπόν στον Θεό την ιδιότητα του αμετάβλητου. Και έτσι έχασαν την ικανότητα κατανόησής του."

 "Το θέμα δεν είναι αν υπάρχει Θεός ή όχι. Δεν είναι έτσι. Το θέμα είναι αν πιστεύεις ή όχι."

 Τελειώνοντας, θα έλεγα σε όποιον θέλει να διαβάσει αυτό το βιβλίο, ότι μία πρώτη ανάγνωσή του δεν θα του είναι αρκετή. Θα χρειαστεί να επανέλθει και με δεύτερη, ίσως πιο υποψιασμένη για το τι ζητά να μάθει ως αναγνώστης.  Το περίεργο είναι ότι δεν είναι από εκείνα τα βιβλία, τα πολύ δυσνόητα με τις μακρόσυρτες προτάσεις και τις ακατανόητες λέξεις. Η γραφή της Τοκάρτσουκ είναι αρκετά απλή, αυτά που θέλει να μας πει όμως δεν είναι τόσο εύκολα. Ίσως γιατί το δράμα της Πολωνίας να είναι άλλου επιπέδου από αυτό, της δικής μας χώρας.

Χαρακτηριστική ξύλινη κατοικία της επαρχιακής Πολωνίας

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

( Τότε που ξεκινούσε το "σκάνδαλο του Βατοπεδίου )

26 Σεπ 2008

Είναι αλήθεια, ότι με πολύ μεγάλη δυσκολία αποφάσισα να ενεργοποιήσω και πάλι το blog μου. Αλλά η εσωτερική πίεση που μου ασκείται με όλα αυτά, που τώρα τελευταία αποκαλύπτονται για τη Μονή Βατοπεδίου, έπρεπε κάπου να ξεσπάσει. Και προτιμώ αυτό να γίνει από εδώ!!! Μου είναι δύσκολο, διότι όπως και σε πολλούς άλλους συνοδοιπόρους, το ΄Αγιο Όρος είναι για μας καταφύγιο, πνευματικό αποκούμπι, πηγή δύναμης ενάντια στις δυσκολίες της καθημερινότητας.
Το Άγιο Όρος είναι το μέρος, που νιώθεις την παρουσία του Θεού είτε βρίσκεσαι μέσα στο καθολικό της Μονής και παρακολουθείς την αγρυπνία είτε πεζοπορείς πάνω στον Άθο. Είναι το μέρος που ο καλός ο λόγος σε ακουμπά στην καρδιά ανεπιφύλακτα. Είναι ο τόπος που η απάντηση στο ερώτημα που σε βασανίζει θα έλθει αναπάντεχα. Είναι ο τόπος που έχεις χρόνο να σκεφτείς, δίχως περισπασμούς. Είναι ο τόπος όπου θα συναντήσεις υπέργηρους μοναχούς, που έχουν αναλώσει όλη τη ζωή τους για την πίστη τους, και ετοιμάζονται ν΄ αποχωρήσουν σίγουροι ότι ο Θεός θα τους περιμένει. Είναι ο τόπος που δοκιμάζεσαι αλλά και γαληνεύεις. Είναι ο τόπος που η φιλοξενία είναι κανόνας. Είναι ο τόπος που αντικρίζεις ένα από τα κομμάτια του ιστορικού μεγαλείου του Ελληνισμού. Είναι ο τόπος που η φύση δεν έχει βιαστεί, που το πράσινο κυριαρχεί πάνω στους τρούλους και τους σταυρούς των μικρών και μεγάλων ναών. Είναι ο τόπος που κάθε φορά που συναντάς ένα νέο καλογεράκι, αναρωτιέσαι τι τον έδιωξε από τη "ζωή". Είναι ο τόπος που ανάβεις το κερί σου, δίχως να χρειάζεται να πληρώσεις.
Δεν είμαστε τόσο αφελείς εμείς που επισκεπτόμαστε κάθε χρόνο το Όρος. Μπορεί να μην γνωρίζουμε λεπτομέρειες, αλλά διαισθανόμαστε όλους εκείνους που πήγαν τη μοναχική ζωή τους, πιο πέρα από εκεί που έπρεπε. Βλέπεις για παράδειγμα, ολοφάνερα, την αλαζονεία του Βατοπεδίου. Παντού τη βλέπεις, στο μοναστήρι, στα αυτοκίνητα τους, στο φυλάκιο τους, στη συμπεριφορά τους, στα ελικόπτερα και τις θαλαμηγούς που προσεγγίζουν στη Μονή. Δεν είναι για μας αυτό το Άγιο Όρος.
Υπάρχουν πολλοί μοναχοί στο Όρος. Κοσμικοί και Ησυχαστές. Εσωστρεφείς και "έξω καρδιά". Πονηροί και αγαθοί στην καρδιά. Κάθε ένας από εμάς, όταν επισκέπτεται το Όρος καταλήγει εκεί που του ταιριάζει, εκεί που έχει κάτι να πάρει, εκεί που βρίσκει το Θεό και του μιλά στην ψυχή.
Εύχομαι πράγματι η πολιτεία να έχει τη δύναμη να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, να επιβάλλει το νόμο της. Λυπάμαι που ο Πατριάρχης, δεν πρόλαβε το όλο θέμα. Περισσότερο λυπάμαι που δε βλέπω ακόμα και τώρα να κάνει κάτι.
Μακάρι το Όρος να βγεί πιο δυνατό, πιο καθαρό από αυτήν την ιστορία!!!!

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ, σου μιλά κατευθείαν στην καρδιά!

Άγιον Όρος!  Δεν ξέρω αν υπάρχει άλλος τόπος με τέτοια απόκοσμη δύναμη. 

Δύναμη την οποία τη νιώθεις σιγά σιγά, από τη πρώτη στιγμή που πατάς το πόδι σου στο καραβάκι που θα σε μεταφέρει εκεί και ολοένα μεγαλώνει, γιγαντώνεται ώσπου να σου πλημμυρίσει τα σωθικά, τη ψυχή και τη καρδιά!
Τόπος ιερός, ο οποίος με κάποια μαγική αύρα, σου καθαρίζει το μυαλό από τις σκοτούρες της καθημερινότητας. 
Τόπος όπου η φύση, όσο άγρια κι αν είναι, γίνεται ένα με εσένα, σε

Η κορφή του Άθους

αγκαλιάζει και σε κάνει παιδί της.

"Περιβόλι της Παναγίας" , η μητέρα του Θεανθρώπου, η μόνη  με το δικαίωμα να περιδιαβαίνει τα μονοπάτια του Όρους, η μόνη με το δικαίωμα να φωλιάζει στο μυαλό των μοναχών. 
Δεν ξέρω αν υπάρχει άλλος τόπος, τόσο ικανός να σου αλλάξει τα μυαλά και τις καθημερινές σου συνήθειες.

Τόπος, όπου οι γέροντες του δεν μιλάνε πολύ αλλά σε καθοδηγούνε με μια

Συντροφιά με το Θεό ή του λογισμούς

τους απλή, ολιγόλεξη πρόταση ή με τις πράξεις τους. Όπου όλοι τους τίθενται στη διάθεση σου, να σε υπηρετήσουν για όσο θα βρίσκεσαι στο "σπίτι" τους, όσο κι αν αυτό πολλές φορές, τους εμποδίζει από το να συνεχίσουν την αποστολή τους τη μεγάλη, την επικοινωνία... την προσευχή με το Θεό. 
Τόπος, όπου οι γέροντες τη μια στιγμή είναι αυστηροί, άκαμπτοι, προσπαθώντας να διατηρήσουν το σκληρό τυπικό αλλά την άλλη στιγμή γίνονται άδολα παιδιά, που σε περιπαίζουν... το νιώθεις όμως, δίχως καμία κακία.
Εκεί που η μέρα τους μετρά διαφορετικά, με τα διακονήματά τους, με τη συνεχή προσευχή, με το κομποσκοίνι να κρέμεται ενώ τα δάχτυλα μετρούν σιωπηλά, ένα ένα τους κόμπους, με περισυλλογή και ελάχιστες ώρες ανάπαυσης.
Γέροντες σεβάσμιοι, με λίγα λόγια να βγαίνουν από το στόμα τους, αποκαμωμένοι από τις καθημερινή τους πάλη. Άλλοι αεικίνητοι, συνεχώς έτοιμοι να σου προσφέρουν ότι έχουν. Άλλοι με χιλιάδες ιστορίες στο στόμα τους, μικρά, καθημερινά διδάγματα. Άλλοι έτοιμοι για κουβέντα, έτοιμοι να ακούσουν τα βάσανα του έξω κόσμου. Άλλοι που σε "μετρούν" και σε "καρφώνουν" εκεί που η ψυχή σου πονά. Κάποιοι "μέσα" στο Όρος, από την παιδική τους ηλικία, κάποιοι μέσα από κάποια βαθιά, εσώψυχη κλίση, κάποιοι άλλοι που η μέχρι τότε ζωή τους δεν τους έδωσε το νόημα που ήθελαν σε μεγαλύτερη ηλικία και κάποιοι που απογοητεύτηκαν από τη σκληράδα της ζωής και λίγο πριν το τέλος, βρίσκουν εκεί μέσα, τη θαλπωρή που τόσο τους στερήθηκε μέχρι τότε.
Μη νομίζει όμως κανείς, ότι η κοινωνία των μοναχών είναι ένα σύνολο αγίων. Όχι, άνθρωποι είναι οι οποίοι επέλεξαν το μοναχικό βίο, καθένας με διαφορετικά κριτήρια. Βρίσκονται όμως εκεί, πολεμώντας ενάντια στα πάθη τους, εργαζόμενοι σκληρά, προσευχόμενοι, κάνοντας υπακοή στους γεροντότερους, υπηρετώντας τους επισκέπτες. Και κάποιοι λίγοι, κατορθώνουν να ανέβουν στα ανώτερα σκαλοπάτια της θείωσης και να αποτελούν για όλους

Μονή Αγίου Παύλου

εμάς τους υπόλοιπους, τα φωτεινά παραδείγματα, οι οδηγοί, οι φάροι του μοναχισμού!

Τόπος όπου ο Θεός είναι παρόν, τον νιώθεις, του μιλάς και τον αφουγκράζεσαι. Ξεφορτώνεσαι τα βάρη σου κι εκείνος πρόθυμα τα παραλαμβάνει. Κι αυτά που σου αφήνει να κουβαλάς για το υπόλοιπο της ζωής σου, στα δίνει με αγάπη για να σε απαλλάξει από άλλα, μεγαλύτερα...τα οποία η ανθρώπινη φύση σου, είναι έτοιμη να φορτωθεί! 

 

Μονή Γρηγορίου

Τόπος, στον οποίο θαυμάζεις τα κτίσματα του ανθρώπου, μοναστήρια μεγαλόπρεπα, όμορφα, επιβλητικά, σαν να μην υπήρχε άλλη θέση, πιο κατάλληλη γι΄ αυτά, παρά μόνο αυτή που τα φύτεψε το ανθρώπινο πείσμα. Δίπλα στη θάλασσα, είτε σε ρεματιές μέσα, είτε πάνω σε θεόρατο βράχο είναι κτισμένα, όλα βρίσκονται εκεί για να στεγάσουν την ανάγκη μας για προσευχή προς το Θεό.
Στενές πύλες, που σε οδηγούν μέσα στον παράδεισο, ψηλά τείχη που κλείνουν έξω όλα τα δαιμόνια, πύργοι και πολεμίστρες, το καθολικό, φανερά και καλά κρυμμένα παρεκκλήσια παντού , το αρχονταρίκι, η τράπεζα, τα κελιά των μοναχών και των επισκεπτών, η φιάλη, το κειμηλιαρχείο, η βιβλιοθήκη, οι λειψανοθήκες, Δεξαμενές και περιβόλια και αμπέλια και ελιές. Και οι καμινάδες, όρθιες, ψηλές, περίεργες, η μια δίπλα στην άλλη, σαν κάποιο γλυπτό από χέρι "σαλεμένου" καλλιτέχνη. Τόπος γεμάτος κιόσκια, σε κάθε 

Μονή Βατοπεδίου

μοναστήρι, για ανάπαυση στην καλοκαιρινή κάψα, για συζήτηση, για ένα ποτηράκι τσίπουρο ή ένα φλιτζάνι καφέ, για τσιγάρο, για αναμονή ως την ώρα της αναχώρησης. Σκήτες, που άλλες μοιάζουν με μοναστήρια και άλλα με χωριά, άλλα αραιά κτισμένα και σε άλλα πυκνά πυκνά τα κελιά το ένα δίπλα στο άλλο. Αγιάσματα και προσκυνήματα, πηγές με δροσερά νερά, πετρογέφυρα, φράχτες, ανηφόρες και κατηφόρες, στενά μονοπάτια, αλλού στέραια σε βαθιά ριζωμένους βράχους αλλού γλυστερά, χωμάτινα ή

Μονή Δοχειαρίου

χαλικόστρωτα, άλλοτε κάτω από τη βαριά σκιά των πεύκων και άλλοτε από κάτω να χάσκει ατελείωτο το βάθος ως τη θάλασσα.
Παραλίες άδειες, αμμώδεις ή με χρωματιστό βότσαλο, πάντα όμως γεμάτες απ΄ όσα τα κύματα του Αιγαίου ξεβράζουν και κανένα χέρι ανθρώπου ποτέ δεν μάζεψε. Αλλά και βάρκες με εξωλέμβιες για ψάρεμα από εκείνους τους μοναχούς που η θάλασσα εξακολουθεί να είναι το χωράφι με την ατελείωτη σοδειά.
Λιμανάκια και αρσανάδες, σχεδόν για κάθε μοναστήρι ή σκήτη στα παράλια ... αλλά και μονοπάτια και βουνίσιες χαράξεις, ωσάν πληγές στο κορμί του Όρους, μα συγχρόνως και τόσο απαραίτητες στη σημερινή εποχή, που η βιασύνη μας καθορίζει τα πάντα.

Τόπος γεμάτος θαύματα, ατελείωτες ιστορίες θαυμάτων, άλλα σημερινά άλλα πασίγνωστα και άλλα που χάνονται μέσα στη σκιά της μνήμης. Θαύματα, που όλοι όσοι τον επισκέπτονται σε ένα τέτοιο προσδοκούν για τον εαυτό τους ή τους αγαπημένους τους. Άλλοι το γεύονται, άλλοι το περιμένουν ακόμα και άλλοι, οι περισσότεροι μάλλον, θεωρούν θαύμα το ότι είχαν την ευκαιρία να πάρουν λίγη από την ευλογία του ιερού αυτού τόπου. Όλοι αναζητούν το θαύμα μα εκείνο είναι εκεί, έτοιμο να μας δοθεί, φτάνει να είσαι ανοιχτός σε αυτό που σου προσφέρει κάθε στιγμή ο Θεός.

Τόπος για πεζοπορία, αποστάσεις που μετριούνται με την ώρα, τα γόνατα να πονάνε, μέχρι την ώρα που περνάς την είσοδο της Μονής και ζητάς φιλοξενία. Τα σακίδια και τα ραβδιά στη σειρά, αναμονή στο αρχονταρίκι, τα διαμονητήρια

Μονή Παντοκράτορος

έτοιμα για καταγραφή. Νεράκι, λουκούμι, καφές, τσίπουρο...τρατάρισμα καλωσορίσματος, οι κανόνες της Μονής, τα ωράρια, το κελί με τα καθαρά στρωσίδια για ξεκούραση.
Εσπερινός, καθάρια ψαλμωδία, στήλες μυστηριακού φωτός από τα ανοίγματα ψηλά στον τρούλο, επιτοίχια ιστορήματα, όλα σφουγγάρι που μεμιάς καθαρίζουν το μυαλό και πετάνε μακριά καθετί μικρό και ανούσιο. Τα λείψανα στη σειρά, προσκύνημα, και στις εικόνες, άλλοτε αμήχανα και άλλοτε με μια κρυφή ελπίδα.

Μονή Σιμωνόπετρας

Τράπεζα, όλοι στη σειρά, απόλυτη τάξη, ακούγονται μόνο ο αναγνώστης και τα κουτάλια που κτυπούν τα πλάγια των τσίγκινων πιάτων. Ο χρόνος τρέχει εδώ γρήγορα...μα είναι να απορείς πως γίνεται το φαγητό που βιαστικά καταπίνεις, νάχει τόση νοστιμάδα! Το ψωμί, οι ελιές, το κρασί, όλα απαραίτητα. Κάτι που κανονίζεται όχι για απόλαυση αλλά για επιβίωση και μόνο...πώς γίνεται να σου δίνει τόση μεγάλη χαρά; Και όταν ο ηγούμενος σημάνει το τέλος, όλοι μεμιάς όρθιοι, ευχαριστήρια προσευχή, τελειώνει σιγά σιγά η μέρα.

Τόπος που ένα καλοκαιρινό απόγευμα, κάτω από το πλατάνι, καθισμένοι οι προσκυνητές σε κορμούς και κοτρόνες, θα ακούν τη διδασκαλία του σοφού γέροντα, ο οποίος με υπομονή να προσπαθεί να απαλύνει τις αγωνίες που κουβαλάνε μαζί τους. Τόπος που μέσα στο αρχονταρίκι ο ηγούμενος, θα νουθετεί όλους εκείνους που βρίσκονται εκεί και η έπαρση τους δεν τους αφήνει να πλησιάσουν λίγο ακόμα πιο κοντά στο Θεό. Τόπος, που όποιος αποφασίσει να τον επισκεφτεί, σίγουρα, βαθιά μέσα του, υπάρχει ένα κάλεσμα και μια πίστη από το Θεό... προς το Θεό! 

Τόπος όπου οι ολονυχτίες έχουν τη δική τους σημασία. Πρωτόγνωρες για τους αδαείς, που πρέπει να νικήσουν τη νύστα που συνεχώς τους κλείνει τα μάτια και γέρνει το κεφάλι τους. Εσύ σε μια γωνία, σε ένα στασίδι, μικρός, ασήμαντος, κρυμμένος στο σκοτάδι που απλώνεται γύρω σου, το θυμίαμα περνά από μπροστά σου, τα λόγια του ιερέα, οι ύμνοι των ψαλτάδων ακούγονται στο βάθος. Την άλλη στιγμή, ένα ένα τα κεριά ανάβουν, οι πολυέλαιοι αστράφτουν φως παντού, σείονται, βλέπεις τα πρόσωπα γύρω σου, ανασηκώνεσαι και ξανακάθεσαι, οι ψαλμωδίες δυναμώνουν και πάλι...την άλλη στιγμή σκοτάδι, εσύ και ο Θεός, μόνοι οι δυο σας στο κόσμο...   

Τόπος που οι καμπάνες του ηχούν κάθε στιγμή,  με χαρά, που άλλοτε τις ακούς να σε καλούν μέσα από το κελί που ξεκουράζεσαι, άλλοτε όταν βρίσκεσαι σε κάποιον κοντινό περίπατο και άλλοτε όταν περιπλανιέσαι στις Αθωνικές πλαγιές. Κάθε ώρα, νωρίς το απόγευμα όταν με αγωνία περιμένεις να βιώσεις για πρώτη φορά τη μοναστηριακή λειτουργία, αργά τη νύχτα όταν ο ύπνος σε έχει καταβάλει, νωρίς στο ξημέρωμα όταν η καινούρια μέρα σε περιμένει. 

Ποιος άλλος τόπος άραγε, υπάρχει, που η πρώτη σου επίσκεψη δεν είναι και η τελευταία, που αν αργήσεις να τον επισκεφτείς, ένα σαράκι σε κατατρώει μέχρι να προγραμματίσεις την επόμενη επίσκεψη σου; Ποιος άλλος τόπος άραγε μπορεί να αγαλλιάσει τη ψυχή σου, τη καρδιά σου, το νου σου όπως αυτός; Ποιος άλλος τόπος άραγε είναι ικανός να σε γεμίσει τόσο, ώστε να βάλει στην άκρη όλα εκείνα τα μικρά και τα ασήμαντα;

    

Αργία η θρησκευτική εορτή των Τριών Ιεραρχών, δίχως λογική!

30 Ιαν 2018

   Όπως και να το δεις δεν έχει λογική, πέρα από εκείνη την 

 κακόβουλη εν πολλοίς, την οποία κάποιοι θα εκμεταλλευτούν για να κατηγορήσουν τους εκπαιδευτικούς, ότι κέρδισαν ακόμα μια αργία υπέρ τους. Δεν είναι το θέμα μου αυτοί, σήμερα! Γιατί παίρνει το Υπ. Παιδείας μια τέτοια απόφαση;

Σήμερα θα προσπαθήσω να διερευνήσω τη λογική μιας τέτοιας απόφασης:
Δύο περιπτώσεις υπάρχουν: 

1) Ας πούμε λοιπόν, ότι είσαι υπέρ ενός κράτους που θα είναι στενά συνδεδεμένο με την εκκλησία. Τότε σίγουρα δεν καταργείς την παρουσία των εκπαιδευτικών και των μαθητών τους την ημέρα της θρησκευτικής εορτής των Γραμμάτων και των Προστατών της, κάνοντας την αργία.
2) Ας πούμε ότι είσαι υπέρ του διαχωρισμού κράτους - εκκλησίας. Τότε, πάλι δεν κάνεις αργία, μια καθαρά θρησκευτική εορτή.
 Τρίτη περίπτωση δεν μπορώ να σκεφτώ... 

Ποια λογική λοιπόν εξυπηρετεί, η αργία της θρησκευτικής εορτής των Τριών Ιεραρχών, η οποία από πέρσι ισχύει για τα Γυμνάσια-Λύκεια και από του χρόνου θα ισχύει και για τα Δημοτικά- Νηπιαγωγεία; 

  Δεν μπορώ όμως, να μην κάνω κάποιες επισημάνσεις σχετικά με την κυβέρνηση αυτή, η οποία συστηματικά μειώνει τον χρόνο παραμονής των μαθητών στο σχολείο. Εκεί που συζητούσαμε για σχολεία διευρυμένου ωραρίου ως τις 2μμ ( ήδη λειτουργούσαν περίπου 1200 τέτοια δημοτικά σχολεία) με σκοπό να επεκταθεί το πρόγραμμα σε όλα τα σχολεία, συρρικνώθηκε το ωράριο, ως τις 1,15μμ για όλα τα παιδιά. Εκεί που αναζητούσαμε τρόπους ενίσχυσης του ολοήμερου σχολείου, η ίδια πολιτική συρρίκνωσης και εκεί, με ένα απόλυτα αδύναμο πρόγραμμα και επιπλέον με ενίσχυση του εξωσχολικού προγράμματος των ΚΔΑΠ ( Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών) με ευθύνη των Δήμων. Από φέτος αντί για είσοδο στις τάξεις στις 8,10πμ έγινε 8,15π.μ. Και προσθέτεις και μία αργία, αχρείαστη κατ΄ εμέ, επιπλέον.

  Κι έρχεται μετά ο ΟΟΣΑ και σου λέει ότι οι Έλληνες εκπαιδευτικοί δουλεύουν λίγο. Κι εσύ για να τους ικανοποιήσεις, δεν προσμετράς επιπλέον στο ωράριο των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας, την ώρα σίτισης των μαθητών, σαν να μην είναι παρόντες, εκεί με όλες τις ευθύνες που αυτό συνεπάγεται.

Ποιον λοιπόν εξυπηρετεί αυτή η αργία; Κανέναν! Απλώς είναι συνέχεια μιας πολιτικής, η οποία ως συνήθως χαράσσεται απ΄το υπουργείο Παιδείας δίχως διάλογο και με καθαρά μικροκομματικούς σχεδιασμούς. 

Κύριοι, όσο και αν δεν σας αρέσει,  η εκπαιδευτική πολιτική μιας χώρας  δεν μπορεί να χαράσσεται στο πόδι, δίχως συναινέσεις, δίχως διάλογο, δίχως σαφές σχέδιο και δίχως κοινή, προσυνεννοημένη στόχευση. Είτε σας αρέσει είτε όχι αυτή είναι η ουσία. Και αυτό το τελευταίο και για τους σημερινούς κυβερνώντες και για τους επόμενους. 

Ακριβή # Κασσιανή

27 Απρ 2016

 Θα μου πει τώρα κάποιος, μέρες που είναι, εσύ συγκρίνεις την υμνωδό Κασσιανή... με την Ακριβή, που πουλούσε βότανα και ματζούνια και κυκλαμινα για ξελόγιασμα, στην κλειστή αγορά των Χανίων;

Ε, ναι!

  Διότι αρνούμαι να πιστέψω, ότι η Κασσιανή, μια νέα, ευγενικής καταγωγής στα χρόνια του Βυζαντίου, η οποία στάθηκε ενώπιον του Αυτοκράτορα Θεόφιλου ( το 830 μ.Χ. ), για να την επιλέξει ως μελλοντική σύζυγο του και βασίλισσα, αφού απορρίπτεται λόγω της γνωστής στιχομυθίας *, αποσύρεται ως μοναχή, γράφοντας  ύμνους, ως το τέλος της ζωής της.  Αρνούμαι να πιστέψω δηλαδή, ότι πίσω από την αναχώρηση της αυτή, δεν υπήρχαν έστω κάποια μικρά ψήγματα, μιας πληγωμένης καρδιάς. 

Ένας κορυφαίος ύμνος της Μεγαλοβδομάδας, ο οποίος αποπνέει τέτοιο πάθος από τη μια και τόσο σφοδρή επιθυμία εξιλέωσης από την άλλη, δεν μπορεί, να μην έχει στοιχεία από το προσωπικό δράμα, της ίδιας της υμνωδού!

  Ο γνωστός ύμνος από μεταγραφή του Φώτη Κόντογλου:

Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες, 

σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα 

και σε άλειψε με μυρουδικά πριν από τον ενταφιασμό σου 

κι έλεγε οδυρόμενη: Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη 

και δίχως φεγγάρι, η μανία της ασωτίας κι ο έρωτας της αμαρτίας. 

Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων, 

εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας. 

Λύγισε στ' αναστενάγματα της καρδιάς μου, 

εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης. 

Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου, 

και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου· 

αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό, 

τ' άκουσε να περπατάνε, από το φόβο της κρύφτηκε. 

Των αμαρτιών μου τα πλήθη και των κριμάτων σου την άβυσσο, 

ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση, ψυχοσώστη Σωτήρα μου; 

Μην καταφρονέσης τη δούλη σου, εσύ που έχεις τ' αμέτρητο έλεος

               

  Από την άλλη, η Ακριβή, η οποία υπήρξε θύμα ξαφνικής εγκατάλειψης από τον αγαπημένο της, παρά τα "δεσίματα", που του είχε κάνει με τα μαγικά που γνώριζε. Και η οποία, εξακολούθησε στη ζωή της, να κάνει αυτό που γνώριζε καλύτερα... να πουλά βότανα και μαντζούνια και να δίνει συμβουλές για ξεματιάσματα ή ερωτικά πιασίματα!

  Από τη μια η Κασσιανή, η οποία επέλεξε το δύσκολο δρόμο της μοναχής, προσευχόμενη καθημερινά για λύτρωση και συγχώρεση, δίνοντας τον διαρκή αγώνα ενάντια στα ανθρώπινα πάθη και από την άλλη η Ακριβή... παραδομένη στη μοίρα της, συμβούλευε τους άλλους πως,  "μια σταλιά είναι η ζωή και δεν αξίζει λυπημένος να την ζήσεις" !!!!!

Στη σκεπαστή την αγορά μεσ' τα Χανιά

η Ακριβή είχε το ίδιο στέκι χρόνια

πουλούσε βότανα , ματζούνια , γιατρικά

και για ξελόγιασμα κυκλάμινο κολόνια.

Γιάτρευε πόνους του κορμιού η Ακριβή,

γιάτρευε πόνους της καρδιάς με παραισθήσεις

κι έλεγε σ'όλους μια σταλιά είναι η ζωή 

και δεν αξίζει λυπημένος να την ζήσεις .

Στην σκεπαστή την αγορά μεσ' τα Χανιά 

της Ακριβής ήμουν ο πιο καλός πελάτης 

πάντα ξεστράτιζα και πέρναγα από κει 

να τυλιχτώ στην μυρωδιά απ' τα μαλλιά της .

Κάποτε μου 'πε πως την τρώει ένας καημός 

γιατί αγάπησε με πάθος ένα ψέμα 

και καθισμένη στα σκαλιά της αγοράς 

κάπνιζε σέρτικα και κέρναγε και μένα . 

Έφυγε μου 'πε ξάφνικα ένα πρωί 

κι ας ήταν έρωτας σαν πέλαγο μεγάλος 

με μαγιοβότανα δέμενος και φιλί 

που σαν κι' αυτόν στον κόσμο δεν γεννήθηκε άλλος .

Στην σκεπαστή την αγορά μεσ' τα Χανιά

της Ακριβής ήμουν ο πιο καλός πελάτης 

μα όταν πέρασα απο κει κάποια βραδιά 

στην πόρτα έγραφε "ΚΛΕΙΣΤΟ ΛΟΓΩ ΑΓΑΠΗΣ "

Δυο γυναίκες, σε δυο διαφορετικές εποχές, με διαφορετικές ιστορίες, με απόλυτα ανθρώπινη υπόσταση... οι οποίες όμως υπήρξαν θύματα ενός άνδρα, που η μοίρα έφερε στη ζωή τους.

* - Εκ γυναικός ερρύη τα φαύλα

 - Αλλά και διά γυναικός πηγάζει τά κρείττω

 

Σόφια - Μοναστήρι της Ρίλα, Sofia - Rilski manastir Bulgaria, οι εντυπώσεις μου.

 

14 Ιου 2015

Το ταξίδι στην Βουλγαρία πραγματοποιήθηκε το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος, είχε οργανωθεί όμως πολύ καιρό πριν.

  Tο Tripadvisor, το VirtualTourist, oi χάρτες της Google, το Travelstories μου πρόσφεραν άφθονη πληροφόρηση, ώστε να ταξίδι αυτό να πραγματοποιηθεί δίχως απρόοπτα. Η απόσταση από από το σπίτι μας, για τη Σόφια είναι 290 χλμ, η οποία  διανύθηκε σε 5 ώρες περίπου. Αιτία των τόσο πολλών ωρών, ήταν το άθλιο οδικό δίκτυο από την πόλη των Σερρών ως τα σύνορα σχεδόν, μια μικρή στάση στα ελληνικά Duty free, η υποχρεωτική, λόγω έργων, παράκαμψη μέσα από το Βουλγάρικο Πετρίτσι και η καθυστέρηση για να περάσουμε ένα φανάρι κοντά στη μισή ώρα και το παραδοσιακό οδικό δίκτυο της γειτονικής χώρας, με ανώτατο όριο ταχύτητας τα 90 χλμ/ώρα, τα οποία όμως στην πραγματικότητα γίνονταν 70 με 80. Μόνο τα τελευταία 65 χλμ περίπου, έχουν τις σύγχρονες προδιαγραφές αυτοκινητόδρομου, όπου το όριο ταχύτητας είναι τα 140 χλμ. Διόδια δεν υπάρχουν, μπαίνοντας όμως στη χώρα εφοδιάζεσαι με μια "βινιέτα" των 5 ευρώ, που σου εξασφαλίζει την απρόσκοπτη χρήση του οδικού δικτύου.  Σκεφτόμουν όμως, πόσο προτιμότερο θα ήταν να πλήρωνα διόδια και να κυκλοφορώ σε ένα αυτοκινητόδρομο τύπου Εγνατίας, με ασφάλεια και ταχύτητα. 

Βουλή

Η Σόφια είναι μια πόλη με 1,2 εκατομμύρια πληθυσμό περίπου. Το κέντρο της χαρακτηρίζεται από από πολλά επιβλητικά κτίρια, τα οποία κτίστηκαν μετά την απελευθέρωση της από τους Τούρκους αλλά και αργότερα όταν το κομουνιστικό καθεστώς ήθελε να δείξει την υπεροχή του. Αυτά σήμερα, φιλοξενούν τις διάφορες κρατικές υπηρεσίες και μουσεία. Ιδιαίτερη θέση στα κτίρια αυτά κατέχουν οι νεώτεροι ορθόδοξοι ναοί, της Sveta Nedelya ( Αγία Κυριακή ), ο καθεδρικός ναός  Sant Alexandar Nevski και η Ρώσικη εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Στο κέντρο επίσης  υπάρχουν και οι βυζαντινοί ναοί της Αγίας Σοφίας, η Ροτόντα του Αγίου Γεωργίου, το μικρό μεσαιωνικό παρεκκλήσι της Sveta Petka. Το   τζαμί Banya Βashi, η   Εβραϊκή Συναγωγή και ο ναός των καπουτσίνων μοναχών του Αγίου Ιωσήφ συμπληρώνουν το θρησκευτικό μωσαϊκό της πόλης.  Το υπερκατάστημα TZUM, που άκμαζε επί κομουνισμού, η κλειστή αγορά   τροφίμων 

Διοικητικό κέντρο

Tsentralni hali και το αρχαιολογικό   Μουσείο που στεγάζεται σε ένα παλιό τζαμί, είναι   μερικά ακόμα από εκείνα τα κτίρια που   ξεχωρίζουν στο κέντρο της πόλης. Πολλοί χώροι   πράσινου υπάρχουν διάσπαρτοι στο κέντρο της   πόλης, οι οποίοι γεμίζουν καθημερινά με κόσμο   αλλά αυτό που αλλάζει την εικόνα της πόλης   είναι  η πεζοδρόμηση της οδού Vitosha, στην   οποία, όπως φαίνεται μεταφέρεται αργά αλλά   σταθερά όλη η "κίνηση" της πόλης. Tsentralni hali και το αρχαιολογικό   Μουσείο που στεγάζεται σε ένα παλιό τζαμί, είναι   μερικά ακόμα από εκείνα τα κτίρια που   ξεχωρίζουν στο κέντρο της πόλης. Πολλοί χώροι   πράσινου υπάρχουν διάσπαρτοι στο κέντρο της   πόλης, οι οποίοι γεμίζουν καθημερινά με κόσμο   αλλά αυτό που αλλάζει την εικόνα της πόλης   είναι  η πεζοδρόμηση της οδού Vitosha, στην   οποία, όπως φαίνεται μεταφέρεται αργά αλλά σταθερά όλη η "κίνηση" της πόλης. 

Sveta Nedelya (Αγ. Κυριακή)

  Αυτό, που εντυπωσιάζει, ειδικά εμάς από την Ελλάδα, είναι η απόλυτη τάξη, που υπάρχει σε σχέση με το κυκλοφοριακό της πόλης. Η συγκοινωνία γίνεται με πυκνά δρομολόγια του τραμ και του τρόλεϊ, ενώ το μετρό συμπληρώνει την "εικόνα". Έτσι τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στο κέντρο δεν είναι πολλά. Επιπλέον δεν βλέπεις πουθενά παρκαρισμένα αυτοκίνητα στο δρόμο ή πολύ περισσότερο στα πεζοδρόμια. Ακόμα ένα από αυτά που σίγουρα σε εντυπωσιάζουν, είναι η καθαριότητα των κοινόχρηστων χώρων, και η περιποίηση των πάρκων τους καθώς και η δημιουργία όμορφων συστάδων λουλουδιών, σε πολλά παρτέρια. Ποτέ δεν κατάλαβα γιατί, αυτά τα απλά πράγματα αλλά τόσο ωραία για τη ζωή μας, είναι τόσο δύσκολο να γίνουν και στην πατρίδα μας.

  Η ισοτιμία ευρώ - λέβα είναι στα 1 προς 2 περίπου, ενώ ο κατώτατος μισθός είναι

Εβραϊκή Συναγωγή

στα 184 ευρώ ( ο χαμηλότερος στην Ευρώπη μαζί με αυτόν της Ρουμανίας ). Πάντως, σίγουρα οι πολύ χαμηλοί μισθοί δεν "φέρνουν" και την πολυπόθητη ανάπτυξη. Γενικά η ζωή είναι αρκετά πιο φτηνή από την Ελλάδα, ενδεικτικά δύο άτομα τρώνε σε μία πιτσαρία με 8-10 ευρώ, ενώ σε ένα καλύτερο εστιατόριο, το ποσό αυτό ανεβαίνει ως τα 15 ευρώ. Ένα μπουκαλάκι νερό έχει 25 λεπτά. Συγκρίνοντας τη Σόφια με τις πόλεις της Ελλάδας ή της Τουρκίας, μια μεγάλη διαφορά είναι ότι στη Σόφια δεν βρίσκεις τη μεγάλη ποικιλία στα εστιατόρια και τα είδη των διαφορετικών εδεσμάτων. Ειδικά στα είδη ζαχαροπλαστείου, η κατάσταση είναι υποτυπώδης. Αντίθετα η πόλη είναι γεμάτη με παγωτατζίδικα, τα οποία συναντάς σε κάθε σου βήμα, είτε ως μικρά καταστήματα είτε σε κιόσκια στις πλατείες και τους πεζόδρομους. Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο, είναι τα ωράρια λειτουργίας της αγοράς. Την Κυριακή, όλα τα καταστήματα ήταν ανοιχτά ως τις 7 το απόγευμα, ενώ το Σάββατο λειτουργούσαν σαν μια συνηθισμένη ημέρα. Επίσης υπάρχουν πολλά μικρά καταστήματα, κάτι σαν τα δικά μας περίπτερα, τα οποία λειτουργούν συνεχώς, όλο το 24ωρο.

Επισκεφτήκαμε την κλειστή αγορά τροφίμων Tsentralni hali, η οποία στεγάζεται σε

Κλειστή αγορά τροφίμων Tsentralni Hali

ένα εντυπωσιακό κτίριο. Συνήθως είναι γεμάτη κόσμο, ο οποίος βρίσκει σε αυτήν πλήθος τοπικών προϊόντων. Αξίζει μια επίσκεψη σε αυτήν, όχι μόνο για να πάρεις μια ιδέα για τα ιδιαίτερα προϊόντα, που παράγει η χώρα αλλά και να ψωνίσεις κάποια από αυτά. Αλλαντικά, τυριά, είδη αρτοποιίας ή και κρασιά, αν και τα τελευταία, πουλιούνται σε μάλλον ακριβές τιμές. Φημισμένα είναι τα προϊόντα με πρώτη ύλη το τριαντάφυλλο. Έχουν δημιουργήσει μια τεράστια ποικιλία, από είδη περιποίησης σώματος ως λουκούμια, λικέρ και γλυκό φυσικά. Αν θέλετε να βρείτε όλη τη γκάμα των προϊόντων αυτών

Zhenski Pazar

συγκεντρωμένη σε ένα μέρος, τότε θα κατεβείτε την υπόγεια διάβαση από την Προεδρία της Δημοκρατίας προς το Υπουργικό Συμβούλιο. Εδώ ανάμεσα σε τμήματα της Ρωμαϊκής Σόφιας, που έχουν διασωθεί και αναδεικνύονται, υπάρχουν αρκετά καταστήματα με τουριστικά είδη. Ξυλόγλυπτες κούκλες με κρυμμένο άρωμα τριαντάφυλλου, πήλινα διακοσμητικά ή και χρηστικά αντικείμενα και φυσικά τα προϊόντα τριαντάφυλλου. Αντίθετα μεγάλη απογοήτευση σου προκαλεί το υπερκατάστημα TZUM, το οποίο ήταν το στολίδι τους επί κομμουνισμού και προπαγάνδιζε τον "πλούτο" της τότε Βουλγάρικης αγοράς. Σήμερα, πέρα από τις ακριβές φίρμες τις οποίες φιλοξενεί στα καταστήματα του, δεν έχει κάτι άλλο να επιδείξει. Μοιάζει τελείως ξένο στο όλο κλίμα της χώρας και δεν έχει κάτι περισσότερο να σου προσφέρει για να τη γνωρίσεις καλύτερα. Πάντως αν θέλεις μια ακόμα πιο ισχυρή εικόνα της τοπικής αγοράς, τότε μπορείς να επισκεφτείς το Zhenski Pazar στην οδό Stefan Stambolov. Ένα μεγάλο, καθημερινό παζάρι, σε στεγασμένες εγκαταστάσεις και με πολύ φτηνές τιμές, των προσφερόμενων προϊόντων. 

Υπαίθριο παζάρι Υφαντών

Τα τελευταία χρόνια, η κεντρική οδός Vitosha, μετατρέπεται σε πεζόδρομο. Σιγά σιγά όλη η κίνηση της πόλης μεταφέρεται εδώ. Καταστήματα των γνωστών brandnames, καφετέριες και πιτσαρίες, συνθέτουν το σκηνικό μαζί με χιλιάδες κόσμου, που επιλέγουν την οδό για τη βόλτα τους. Όταν σκοτεινιάσει όμως, είναι αλήθεια ότι περιμένεις ακόμα περισσότερο φωτισμό σε έναν τέτοιο δρόμο. Είναι γεγονός, αν εξαιρέσεις τις κεντρικές οδούς, γύρω από το διοικητικό κέντρο, οι οποίοι τη νύχτα φωτίζονται, όπως και τα κτίρια τους, οι υπόλοιποι δρόμοι, υποφωτίζονται, ακόμα και οι εμπορικοί.

Ναός Aleksander Nevski

 Την Κυριακή το πρωί, ημέρα του Αγίου Πνεύματος, βρεθήκαμε στον ορθόδοξο ναό, της Sveta Nedelya ( Αγία Κυριακή ), στο κέντρο της πόλης. Η λειτουργία ξεκίνησε στις 9 η ώρα, η "ατμόσφαιρα" ήταν απόλυτα κατανυκτική, ιδιαίτερα εντυπωσιάζεσαι από τους "ψάλτες", οι οποίοι δεν βρίσκονται στο ψαλτήρι, αλλά στο υπερώο του ναού, πάνω από την κεντρική είσοδο του ναού. Η μελωδία δεν έχει τον αυστηρό βυζαντινό χαρακτήρα, που έχουμε συνηθίσει αλλά θυμίζει περισσότερο δυτικό ορατόριο. Καρέκλες υπάρχουν ελάχιστες στο ναό, ο κόσμος στέκεται όρθιος, οι περισσότεροι εκκλησιαζόμενοι έρχονται για λίγο στο ναό, ανάβουν ένα κερί, προσεύχονται για λίγο

Ναός Aleksander Nefski (εσωτερικά)

 και μετά από λίγο αποχωρούν. Μπαίνουν με τα ρούχα που φορούν καθημερινά, ακόμα και με σορτσάκι οι άντρες, οι γυναίκες είναι αλήθεια ότι είναι πιο αυστηρά ντυμένες. Κι όμως αυτό δεν σου "κακοφαίνεται" διότι αισθάνεσαι τη βαθιά πίστη τους και την αληθινή προσευχή τους. Σίγουρα δεν έρχονται στο ναό για επίδειξη. Το ίδιο πρωί μπορέσαμε να βρεθούμε και στον άλλο μεγάλο, κεντρικό ναό, τον καθεδρικό του Αγίου Aleksander Nevski. Ο ναός είναι τεράστιος. Κι εδώ η ίδια κατάνυξη από τον κόσμο, αν και πολλοί τουρίστες μπαινόβγαιναν, αυτό δεν αποσπούσε τους εκκλησιαζόμενους από τα δρώμενα της ημέρας. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή η στιγμή, που από τον κεντρικό τρούλο, έριχναν τα φύλλα καρυδιάς και τα χέρια των πιστών απλώνονταν για να τα πιάσουν.

Τζαμί Banya Bashi

Πολύ κοντά στη Sveta Nedelya, βρίσκεται και το τζαμί Banya Bashi, η επιβλητική Συναγωγή της Σόφιας και ο Ρωμαιοκαθολικός ναός του Αγίου Ιωσήφ. Δεν είναι μόνο εντυπωσιακό, το πόσο κοντά βρίσκονται αυτοί οι ναοί διαφορετικών θρησκειών και δογμάτων, αλλά ότι λειτουργούν κιόλας κανονικά ( η φωνή του μουεζίνη από το τζαμί, ακούστηκε σε όλο το κέντρο το απόγευμα του Σαββάτου για παράδειγμα ). Κι εμείς ακόμα αναρωτιόμαστε αν θα πρέπει να φτιαχτεί τζαμί στην Αθήνα... ενώ στη Σόφια, μια πόλη με την πλειονότητα των κατοίκων της στο ορθόδοξο δόγμα, τα θρησκευτικά πιστεύω των πολιτών της συνυπάρχουν αρμονικά και είναι απόλυτα σεβαστά!

Μοναστήρι της Ρίλα

 Επιστρέφοντας για την Ελλάδα, είπαμε να επισκεφτούμε το μοναστήρι της Ρίλα. Χαρακτηρισμένο ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO, απέχει περίπου 120 χλμ από τη Σόφια και είναι κτισμένο σε μια ρεματιά σε υψόμετρο 1150 μ. Η διαδρομή μέσα από το βουνό, είναι μαγευτική, ειδικά όταν διασχίσεις το δάσος δίπλα από τον ποταμό Manastirska. Πρώτη μας έκπληξη, όταν μας ζητήθηκε να

πληρώσουμε 4 λέβα για πάρκιν, όταν αφήσαμε το αυτοκίνητο μας στην πλατεία μπροστά από τη Μονή, δεύτερη έκπληξη μας τα διάφορα μαγαζάκια, εντός της Μονής, με εικονίσματα και σταυρουδάκια και τρίτον το πλήθος του κόσμου, που περιφερόταν στο χώρο και η φασαρία που έκανε αντιμετωπίζοντας το χώρο καθαρά και μόνο ως τουριστική ατραξιόν. Τι αντίθεση με την κατάνυξη που νιώσαμε στους ναούς της Σόφιας. Το μοναστήρι όμως είναι εντυπωσιακό, με έκταση 9000 τ.μ. περίπου, αρχιτεκτονικά είναι ένα κομψοτέχνημα με ιδιαίτερη χρωματική διακόσμηση των τοίχων και εξαίσιες τοιχογραφίες. ο κεντρικός Ναός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη της Ρίλας, τεράστιος για τα δικά μας μέτρα, με εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο, επίχρυσο εικονοστάσι. Βγαίνοντας από το Ναό, απολαύσαμε τα χρώματα και τα αρώματα του βουνού, σίγουρα ήταν από ιαματικά φυτά, τα οποία ειδικά την εποχή αυτή, είναι άφθονα στα βουνά.

Η επιστροφή μας έγινε από το δρόμο προς Μπάνσκο, πέρασμα Εξοχής στη Δράμα. Ο δρόμος εδώ ήταν πολύ καλύτερος, με περισσότερες στροφές βέβαια, αλλά με πολύ λιγότερη κίνηση.
Κλείνοντας θα ήθελα να πω ότι κάθε ταξίδι έχει να σου προσφέρει κάτι. Το ταξίδι μας στη Σόφια, μας πρόσφερε δύο ημέρες χαλάρωσης αλλά κυρίως γνωρίσαμε ένα μικρό κομμάτι μιας χώρας με την οποία τα τελευταία χρόνια, εμείς εδώ στη Βόρεια Ελλάδα, έχουμε έλθει πολύ κοντά!!!!!

Νυχτερινή όψη της Σόφιας

Ροτόντα Αγίου Γεωργίου

  

Σοφία, το σύμβολο της πόλης

Ρωσικός Ναός Αγίου Νικολάου