Ιωάννης Βασίλειου Βασιλάκης, ένας ξεχωριστός συλλέκτης.

Ιωάννης Βασιλάκης, υπερήφανος
κατά την παρουσίαση, της τελευταίας 
του δουλειάς.

 Με ιδιαίτερη χαρά, παρουσιάζω σήμερα έναν άξιο συγχωριανό μου, τον Ιωάννη Βασίλειου Βασιλάκη, απόφοιτο του Οικονομικού Τμήματος του ΕΚΠΑ, ο οποίος σήμερα έχει δική του εταιρία συμβούλων επιχειρήσεων. Είναι επίσης και ένας μοναδικός συλλέκτης δυσεύρετων νομισμάτων αλλά και ντοκουμέντων για την ιδιαίτερη πατρίδα μας, την Κάρπαθο. 

  Ο Γιάννης, μεγάλωσε στο Όθος της Καρπάθου, το ίδιο χωριό που μεγάλωσα κι εγώ,  φοίτησε στο μονοθέσιο σχολείο του, περπάτησε και έπαιξε στα στενά του σοκάκια, γεύτηκε τα πανηγύρια και τις συνήθειες ενός τόπου, που για εμάς που ζούμε μακριά του, μας γλυκαίνει καθημερινά με την θύμησή του. Ο μικρός τόπος μας δεν τον εμπόδισε να ονειρευτεί δίχως περιορισμούς και να παλέψει ώστε τα όνειρα του να γίνουν πραγματικότητα. Μα πώς θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, όταν ανοίγοντας καθημερινά την πόρτα του σπιτιού του για να πάει στο σχολείο, μπροστά του απλωνόταν το πιο όμορφο θέαμα, οι αλώβητοι από τον χρόνο ορεινοί όγκοι του νησιού μας, που κατηφόριζαν ως την απεραντοσύνη της θάλασσας που αδυνατεί να βάλλει όρια σε όποιον θελήσει να τη διαβεί.

  Μικρός, διηγείται ο ίδιος, βρήκε έναν οβολό του 1869 στο χώμα μιας αυλής, αρκετά ταλαιπωρημένο από τον χρόνο.  Παίζοντάς τον  στα χέρια του και πλάθοντας με τη φαντασία του ιστορίες για χρόνους αλλοτινούς, μαγεύεται με τη δύναμη που του ασκεί και αποφασίζει να γίνει συλλέκτης. Να μαζεύει πράγματα, με ιδιαίτερη συναισθηματική αξία γι΄ αυτόν που τα κατέχει. Έτσι απλά! 

20 ΔΡΧ 1876

    Από το 1988 ως φοιτητής και ακόμα πιο συστηματικά από το 2005, όταν γίνεται μέλος της Πανελλήνιας Νομισματικής Ένωσης, το παιδικό του όνειρο γίνεται πραγματικότητα.  Συμμετέχει σε ντόπιες μα και διεθνείς αγοροπωλησίες αλλά και δημοπρασίες, πάντα βάζει όρια λέει ο ίδιος, για να αποκτήσει το πολύτιμο εύρημα του. Και τότε αρχίζει ένας άλλος αγώνας, αυτός της έρευνας, της μελέτης, της κατάταξης του αποκτήματος του, στην συλλογή του. Είτε είναι κάποιο σπάνιο νόμισμα, είτε κάποιος παλιός χάρτης της Καρπάθου είτε κάποιο δυσεύρετο καρτ-ποστάλ της Ιταλοκρατίας. Μα το σπουδαιότερο είναι, ότι δεν κρατά αυτά που αποκτά καλά κρυμμένα για τον εαυτό του, άντε να τα επιδείξει και σε κάποια εκδήλωση μεταξύ συλλεκτών του χώρου, αλλά θέλει να τα μοιραστεί με τον υπόλοιπο κόσμο.         

Ο πολυτελής τόμος: "Σύγχρονη Ελληνική Νομισματοκοπεία,
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α΄ (1863-1913)

 Το 2017, εκδίδει την πρώτη του μελέτη, με τίτλο: "Χαλκός- ο κόκκινος χρυσός" και την επομένη χρονιά, με τρόπο απόλυτα επαγγελματικό και επιστημονικό, εκδίδει έναν πολυτελή τόμο, στον οποίο παρουσιάζει ως ενιαίο και ολοκληρωμένο σύνολο, την πλήρη συλλογή νομισμάτων της εποχής του Βασιλέως Γεωργίου Α΄. ( 1863 -1913). Η παρουσίαση του τόμου αυτού γίνεται στο Μπενάκειο Μουσείο στις 28 Σεπτεμβρίου του 2018 και ευθύς, ο Γιάννης, αποσπά όχι μόνο κολακευτικά λόγια για το εγχείρημα του αλλά και την καταξίωση στον χώρο των Νομισματο- συλλεκτών. Το πόνημα του, στο οποίο αφιέρωσε πολύ προσωπικό χρόνο, κόπο και μελέτη, σήμερα ανήκει σε αυτά τα λίγα και εκλεκτά, που πωλούνται από το Μπενάκειο Μουσείο αλλά και από την Πανελλήνια Νομισματική Ένωση.

  Συγχρόνως συλλέγει παλιά καρτ-ποστάλ της Καρπάθου, ταχυδρομικές σφραγίδες (ακόμα κι από την εποχή της Τουρκοκρατίας), χάρτες του νησιού των προηγούμενων αιώνων, κάποιοι αδημοσίευτοι ακόμη αλλά και ντοκουμέντα Ιταλών στρατιωτών που υπηρέτησαν στο νησί μας, στα χρόνια της Ιταλοκρατίας. Κι αυτά ετοιμάζεται, με τον ίδιο επιμελή και προσεγμένο τρόπο, να τα εκδώσει προσεχώς, ως τη δική του συνεισφορά στον τόπο μας και τους μελετητές της ιστορίας του. Ο ίδιος με περίσσια μετριοφροσύνη δηλώνει ότι δεν είναι ιστορικός για να έχει τις γνώσεις να χρησιμοποιήσει τα ντοκουμέντα που κατέχει ως πρωτογενείς ιστορικές πηγές, αφήνει τους ειδικούς να το κάνουν. Είπαμε, συλλέγει για να έχει την χαρά να μοιράζεται τα δυσεύρετα αποκτήματά του με τον πολύ κόσμο, αλλά και με τους ειδικούς επιστήμονες που μπορούν να αξιοποιήσουν τη συλλογή του. Και είναι άξιος θαυμασμού γι΄ αυτό. 

  Είμαι από τους τυχερούς που κατέχω έναν από τους τόμους της πολυτελούς έκδοσης  με τα "Νομίσματα της περιόδου του Βασιλέως Γεωργίου Α΄". Νιώθω ιδιαίτερη τιμή, που ο ίδιος έκρινε ότι αξίζει να μου χαρίσει ένα από τα αντίτυπα σε εμένα προσωπικά.  

  Η έκδοση είναι πολυτελής, σε τετραχρωμία, δίγλωσση, στα αγγλικά και τα ελληνικά, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό, απόλυτα κατατοπιστική, λεπτομερής και άρτια αλλά και ενδιαφέρουσα για τις πληροφορίες που μας δίνει∙ όχι μόνο για αυτή την ίδια την ιστορία των νομισμάτων αλλά και την ιστορική περίοδο μέσα στην οποία κινείται. Δέκα χρόνια διήρκησε η επιστημονική έρευνα που έπρεπε να κάνει, με περιορισμένη βιβλιογραφία για το αντικείμενο που διαπραγματευόταν,  ώστε να είναι σίγουρος ότι δεν θα παρέλειπε οτιδήποτε από την έκδοση αυτή. Ο κεντρικός προβληματισμός που διατρέχει το σύνολο της μελέτης, δεν αρθρώνεται μόνο γύρω από την Ιστορία ή την Οικονομία της Ελλάδας αλλά κατεξοχήν γύρω από την εξέλιξη της ελληνικής νομισματοκοπίας τη συγκεκριμένη περίοδο.                      

Το μοναδικό νόμισμα των 20 λεπτών του 1868

   Μέσα από μία συγκριτική και εικονολογική προσέγγιση των νομισμάτων, στο λεύκωμα αυτό γίνεσαι παρατηρητής της ελληνικής πραγματικότητας σε σημαντικές στιγμές της ιστορικής διαδρομής της νεότερης ιστορίας μας. Ο ίδιος μας πληροφορεί ότι μέσα από την έρευνα του, ήρθε στο φως ένα νόμισμα την ύπαρξη του οποίου αγνοούσαν μέχρι τότε οι νομισματικοί κύκλοι, το 20λεπτο του 1868. Το εντόπισε στο Παρίσι και η γνησιότητα του πιστοποιήθηκε από μεγάλη, έγκριτη εταιρία πιστοποίησης και το πιο σημαντικό: είναι μοναδικό, μιας και μέχρι στιγμής δεν έχει εντοπιστεί άλλο τέτοιο πουθενά. Μια μοναδικότητα που πέρα από την αξία του εγείρει και πολλά ερωτηματικά για την ύπαρξη του, στα οποία ο Γιάννης, επιχειρεί να δώσει τη δική του απάντηση. 

  Στον τόμο αυτόν θα βρούμε πλήθος πληροφοριών για τη νομισματική ιστορία της χώρας μας, από τη διακυβέρνηση του Καποδίστρια ως το τέλος της βασιλείας του Γεωργίου Α΄. Για παράδειγμα μαθαίνουμε για το πρώτο νόμισμα του Ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους, το οποίο ήταν ο φοίνικας. Αυτός κυκλοφορούσε παράλληλα με το Οθωμανικό νόμισμα για κάμποσο διάστημα, μέχρι να το απορροφήσει. Αντικαταστάθηκε το 1833, λίγο μετά τη έλευση του Όθωνα, από τη δραχμή. Το 1867, η δραχμή συνδέεται με το γαλλικό νομισματικό σύστημα κι έτσι αυτή αποκτά μια αξιοπιστία στις διεθνείς συναλλαγές. Τα πρώτα νομίσματα που κόπηκαν, στο Νομισματοκοπείο του Στρασβούργου ήταν τα συμπληρωματικά χάλκινα νομίσματα με σκοπό να αντικαταστήσουν αυτά της προηγούμενης περιόδου. Η Ελλάδα μπορούσε να κόψει χάλκινα κέρματα μέχρι  του ποσού των 2 δρχ ανά κάτοικο, δηλαδή περίπου 3,000,000 δρχ σε κέρματα των 10λ, 5λ, 2λ και 1 λ.  Όταν αυξανόταν ο πληθυσμός της χώρας, τότε κόβονταν επιπλέον  κέρματα, όπως για παράδειγμα έγινε με την προσάρτηση της Θεσσαλίας, όπου παραγγέλθηκαν 6 δρχ για κάθε έναν από τους  300,000 κατοίκους της. Βέβαια, δεν λείπουν και οι εκτενείς αναφορές στις οικονομικές κρίσεις ή χρεωκοπίες της χώρας και πως αντιμετωπίζονταν αυτές από το τοπικό νόμισμα.

Η βασιλική προτομή επί των νομισμάτων, ακολουθεί 
την ηλικιακή ωρίμανση του Βασιλέως Γεωργίου Α' 

   Στη συνέχεια μας δίνονται πλήθος εξειδικευμένων πληροφοριών για τα έτη κοπής των νομισμάτων, για τον τύπο του, για τις αποχρώσεις και τις ποιότητές τους, για τα διακριτά σήματά τους (το σήμα του νομισματοκοπείου και του αρχιχαράκτη τους), για τον σχεδιαστή τους, για την ονομαστική τους αξία, (π.χ. μία οκά ψωμί α΄ ποιότητας κόστιζε 45 λεπτά το 1867), για την εικονιζόμενη βασιλική προτομή, θυρεό, κορώνα και στεφάνι στα νομίσματα, τις εγχάρακτες εικόνες του βασιλέως καθώς ωριμάζει (τις οποίες συγκρίνει με γκραβούρες του βασιλέως Γεωργίου Α΄, που έχει αγοράσει και προσθέσει στη συλλογή του),  τις διάφορες νομισματικές επιγραφές, τον τύπο της περιμέτρου, το βάρος τους, την σύνθεση τους. 

Ένα παράδειγμα της φωτογραφικής απεικόνισης του
20λεπτου του 1895.

  Τέλος ακολουθεί μία λεπτομερή δισέλιδη παρουσίαση του κάθε κέρματος, κατά χρονολογική σειρά (μέτρησα 133 διαφορετικά κέρματα). Μια ιδιαιτέρως σημαντική αλλά μοναδική εργασία, η οποία χρηματοδοτήθηκε από τον ίδιο ώστε όλα αυτά που απόκτησε και έμαθε, να γίνουν κτήμα κάθε ενδιαφερόμενου.

                                                             Δεν θα κρύψω, την ανυπομονησία μου για το νέο εκδοτικό εγχείρημα του Γιάννη Βασιλάκη, αυτό με το οποίο θα παρουσιάσει σε όλους μας τα ιδιαίτερα συλλεκτικά ντοκουμέντα για την ιστορία του νησιού μας. Καρτ-ποστάλ, που θα δείχνουν, πως ήταν το νησί μας, στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, μοναδικούς χάρτες της εποχής των περιηγητών, οι οποίοι δεν φτιάχνονταν με ακριβείς γεωγραφικούς όρους, όπως σήμερα γνωρίζουμε αλλά κυρίως αποτύπωναν αυτά που ενδιέφεραν τους ταξιδιώτες εκείνης της εποχής (απάνεμους όρμους, χωριά, μοναστήρια και όρη), από τα οποία όμως εμείς αντλούμε πλήθος πληροφοριών για την ιστορία του τόπου μας και άλλα πολλά.

 Κλείνοντας, να ευχηθώ στον άξιο συγχωριανό μου, Γιάννη Βασιλάκη, να συνεχίσει με την ίδια ζέση να ασχολείται με αυτό που αγαπά, να συλλέγει αντικείμενα που του ερεθίζουν το μυαλό και την ψυχή, να μας δίνει τη χαρά να τα μοιράζεται μαζί μας, δίχως να φείδεται κόπου και χρημάτων.