Καλό χειμώνα, φίλοι μου!

Αγαπητοί μου διαδικτυακοί φίλοι, της blogογειτονιάς μας, Καλημέρα!

 Λέω να μαζευτώ σιγά σιγά, και πάλι, κοντά στη γνώριμη παρέα μας, μετά από μια ηθελημένη αποχή,

την οποία είχα ανάγκη. Η αλήθεια είναι ότι αυτό, λίγο πολύ, μου συμβαίνει κάθε καλοκαίρι. Θες από τη ζέστη, θες από την ανάγκη μας να κάνουμε κάτι διαφορετικό την περίοδο αυτή... η αλήθεια είναι ότι δεν είχα τη διάθεση ούτε μια λέξη να πληκτρολογήσω.

Ήταν ένα καλοκαίρι οξείας τεμπελίτιδας!!!!!

Μάλλον οι μπαταρίες μου ήθελαν φόρτιση από την αρχή...

Μάλλον φταίει ότι μεγαλώνω ή ίσως να φταίει ότι άρχισε στο μυαλό μου να στροβιλίζεται η σκέψη για συνταξιοδότηση, όσο προλαβαίνω ακόμα.

Δεν ξέρω!

Πάντως γύρισα, σιγά σιγά μπαίνει σε λειτουργία και πάλι η "μηχανή"... χαίρομαι που είμαι εδώ!!!

ΚΑΛΟ ΧΕΙΜΩΝΑ λοιπόν, με δύναμη και πολλές πολλές εμπνεύσεις για όλους μας...

Road Trip 2019: Βελιγράδι ( Belgrade) - Βιέννη ( Vienna) - Νόβι Σαντ (Novi Sad)

 Μετά από ένα αρκετά δύσκολο Μάιο και Ιούνιο, με πολλές υποχρεώσεις, πραγματοποιήσαμε ένα ακόμα "ταξίδι δρόμου", το οποίο είχα φροντίσει να οργανώσω από την άνοιξη κιόλας. Όλα τα ταξίδια αυτού του είδους, χρειάζονται οργάνωση όχι μόνο για το κλείσιμο των καταλυμάτων, αλλά και για πλήθος άλλων λεπτομερειών , όπως τις διαδρομές, τα διόδια, τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, τα αξιοθέατα που θέλεις να δεις κλπ.

 Πρώτα ορίζεις τον τελικό προορισμό. Κι αυτός για φέτος ήταν  η Βιέννη, η αυτοκρατορική Βιέννη. Δεύτερον επιλέγεις την ευκολότερη για σένα διαδρομή σε σχέση με τα χιλιόμετρα που μπορείς να οδηγήσεις σε ημερήσια βάση και συγχρόνως καθορίζεις τις ενδιάμεσες στάσεις σου. Εδώ λαμβάνεις υπόψη σου και την εμπειρία που έχεις αποκτήσει από προηγούμενα ταξίδια καθώς και τις συμβουλές άλλων φίλων, που έχουν κάνει πρόσφατα τις διαδρομές αυτές. Έτσι το πρόγραμμα καθορίστηκε ως εξής: Βελιγράδι (διανυκτέρευση) - Βιέννη (4 βράδια) - Νόβι Σάντ (διανυκτέρευση), επιστροφή από τον ίδιο δρόμο. Σύνολο χιλιομέτρων 2727.

Η πρόκληση φέτος ήταν ότι πέρα από τη δική μου οικογένεια και παρέα, μας ακολούθησε κι ένα ακόμα φιλικό ζευγάρι με το δικό τους αυτοκίνητο. Κι όταν λέω μας ακολούθησε κυριολεκτώ, εννοώντας ότι δεν έπρεπε να με χάσει από τα μάτια του, καθώς δεν είχε πλοηγό. Αυτό μπορεί να ήταν εύκολο όταν ακολουθείς τον Ε75, αλλά εντός των πόλεων είναι πολύ δύσκολο ενίοτε και επικίνδυνο.
Ξεκινήσαμε πρωί, γύρω στις 8,30 για να καλύψουμε με άνεση τα πρώτα 741 χλμ της διαδρομής μας. Επέλεξα να αποφύγω τη διαδρομή διαμέσου της Βουλγαρίας, μη ξεχνώντας την περσινή μας ταλαιπωρία αλλά και τις αναφορές φίλων που έλεγαν ότι η διαδρομή από τα Σκόπια είναι πιο εύκολη αν και πιο μακρινή. Και είχαν δίκιο. Οδικό δίκτυο πολύ καλό και στις δύο χώρες πλην της Ελλάδας, έλεγχοι στα σύνορα σε λογικά πλαίσια, δίχως περίεργες καθυστερήσεις, πυκνό δίκτυο (ΣΕΑ) Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινήτων. Τα διόδια εντός Σκοπίων πληρώνονται με ευρώ, με κόστος από 1 ως 2 ευρώ. Στη δε Σερβία, πληρώνεις ανάλογα τα χιλιόμετρα που έχεις κάνει ( κι εδώ με ευρώ), παίρνεις το χαρτάκι από το πρώτο κιόσκι που βρίσκεις και πληρώνεις λίγο πριν την έξοδο των τριων μεγάλων τους πόλεων. Λίγο πιο ακριβά από πέρσι αλλά με συνεχείς παρεμβάσεις, οι δρόμοι τους βελτιώνονται σταθερά. Όλα τα κομμάτια είναι διπλής κατεύθυνσης, σε αντίθεση με ένα τελευταίο κομμάτι στην χώρα μας, πριν τους Ευζώνους, το οποίο δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν εκσυγχρονίζεται.

Το παλιό παλάτι ( Βελιγράδι)

Αργά το απόγευμα καθώς φτάναμε στο Βελιγράδι, ο ουρανός σκοτείνιασε και μια ολιγόλεπτη μπόρα δυσκόλεψε την έτσι κι αλλιώς πυκνή κυκλοφορία. Ευτυχώς σταμάτησε και μπορέσαμε να μπούμε στην πόλη με σχετική ευκολία και να βρεθούμε στο ξενοδοχείο μας. Μόλις μπήκαμε στο ξενοδοχείο, άρχισε μια κατακλυσμιαία βροχή, διάρκειας γύρω στις δύο ώρες, χαλώντας μας το πρόγραμμα για μια γρήγορη εξερεύνηση στην πόλη. Με που κόπασε, πήραμε τις ομπρέλες μας και κατευθυνθήκαμε προς το κέντρο της πόλης, τον πεζόδρομο της Kneza Mihaila. Διανύσαμε τα περίπου 3 χλμ με χαλαρό ρυθμό, σε μια πόλη σχεδόν έρημη, πρέπει να συνέβαλε σε αυτό η ημέρα Κυριακή καθώς και η έντονη βροχόπτωση που προηγήθηκε. Η πιο μεγάλη απογοήτευση ήταν όταν φτάσαμε στο πεζόδρομο και συνέκρινα τον περσινό χαμό που γινόταν με τα άδεια, βρεγμένα καθίσματα σε όλα τα καταστήματα της περιοχής. Καθίσαμε σε ένα κατάστημα της πλατείας για να φάμε, και ενώ η βροχή σταμάτησε για όσο διαρκούσε το γεύμα μας. Με που βγήκαμε οι πρώτες ψιχάλες έκαναν την εμφάνιση τους και πάλι, οπότε επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο μας, έτσι κι αλλιώς η ώρα είχε περάσει, έπρεπε να ξεκουραστούμε για την επόμενη ημέρα. Κρίμα πάντως για τους φίλους μας, που δεν είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν το Βελιγράδι, όπως το είχα σχεδιάσει.
  Την επόμενη ημέρα αφού φάγαμε το πρωινό μας, ξεκινήσαμε για να βγούμε από την πόλη. Γενικά το Βελιγράδι έχει απίστευτο κυκλοφοριακό πρόβλημα στους κόμβους εξόδου και εισόδου από την πόλη, οπότε το να βγούμε και πάλι στο Ε75, τα δύο αυτοκίνητα κοντά κοντά για να μην χάσει ο ένας τον άλλο, έγινε με αρκετή δυσκολία μιας και οι "σφήνες" των άλλων αυτοκινήτων είναι δεδομένες. Πάντως τα καταφέραμε και σε δύο ώρες περίπου βρισκόμαστε στα σύνορα με την Ουγγαρία. Γρήγορο πέρασμα και στάση αμέσως μετά στα πράσινα, ξύλινα σπιτάκια για την Βινιέτα κυκλοφορίας. Από εδώ αγοράζεις συγχρόνως και τη βινιέτα της Αυστρίας, συνολικού κόστους 36 ευρώ, με ισχύ 10 ημερών.
Η διαδρομή ευχάριστη σε ένα τοπίο πεδινό, χωρίς κάτι το ιδιαίτερο πέρα από την έντονη ευωδία της κόκκινης πιπεριάς, που καλλιεργείται σε μεγάλες εκτάσεις σε όλη την Ουγγαρία από την οποία φτιάχνεται το εθνικό μπαχαρικό της χώρας, την πάπρικα. Λίγο πριν την Βουδαπέστη η κυκλοφορία κόλλησε. λόγω κάποιων έργων που έκαναν στο ένα ρεύμα κυκλοφορίας. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε από τον απίστευτο αριθμό από νταλίκες, που χρησιμοποιούν αυτό το δρόμο. Το ξεπεράσαμε κι αυτό με μια καθυστέρηση περίπου τριων τετάρτων και αφού κάναμε μια στάση για να ξεκουραστούμε ξεκινήσαμε για τη Βιέννη. Περάσαμε τα ανοιχτά πλέον σύνορα και μετά από λίγο πέσαμε και πάλι σε έργα, ξανά σημειωτόν για αρκετή ώρα μέχρι να ξεμπλοκάρουμε. Γύρω στις 4 το απόγευμα ήμασταν στον εσωτερικό περιφερειακό της πόλης, που τον πετύχαμε σε ώρα αιχμής, με απίστευτη κίνηση και οδηγικές συμπεριφορές όχι και τόσο κόσμιες, όπως συνήθως ακούμε για τις χώρες της Κ. Ευρώπης. Παρκάραμε σε ένα πάρκιν που βρισκόταν κοντά στο κατάλυμα που είχαμε κλείσει με την καλύτερη τιμή της περιοχής ( 15 ευρώ το 24/ωρο). Αφού τακτοποιήσαμε τα πράγματα μας και μοιράσαμε τους χώρους - είχα κλείσει ένα διαμέρισμα σε μια από τις παλιές πολυκατοικίες της πόλης, με την χαρακτηριστική  εσωτερική αυλή, αρκετά μεγάλο για την άνετη διαμονή μας.

Βιέννη

ankt Mariahilf

  Πρώτη έξοδο μας το ίδιο απόγευμα, στη γειτονιά που μέναμε, τη Neubau και τον εμπορικό πεζόδρομο Mariahilfer. Αν και τα μαγαζιά είχαν κλείσει (ως τις 7 μμ και το τελευταίο κατάστημα έχει κλείσει), η βόλτα μας ήταν απολαυστική. Εδώ υπάρχουν καταστήματα με πολλές γνωστές μάρκες αλλά και άλλα φθηνότερα, αν ψάξεις σίγουρα μπορείς να βρεις αρκετές ευκαιρίες για ψώνια.
Πολύ κόσμος κυκλοφορούσε, κυρίως νέος κόσμος και μετανάστες κάνοντας τη βόλτα τους. Ιδιαίτερα σταθήκαμε στην εκκλησία Sankt Mariahilf αφιερωμένη στον αρχάγγελο Μιχαήλ, ένας σχετικά μικρός καθολικός ναός, του 1750 περίπου, με ιδιαίτερα όμως αρχιτεκτονικά στοιχεία.
  Στον κεντρικό πεζόδρομο θα βρεις αρκετά μαγαζάκια με πρόχειρο φαγητό αλλά να μπεις στους παράδρομους, υπάρχουν πολλά εστιατόρια και μπαράκια για κάθε γούστο. Προσοχή μόνο στο ωράριο, τα μαγαζιά δεν διανυκτερεύουν όπως στην Ελλάδα, είναι χαρακτηριστικό ότι σε ένα μπαράκι που καθίσαμε για ένα ποτό κατά τις 10 το βράδυ, στις 11 παρά, μας ειδοποίησαν ότι έπρεπε να πληρώσουμε διότι το μαγαζί θα έκλεινε σε 10 λεπτά(!). Γενικά το βράδυ κάντε έναν έλεγχο, μέχρι ποια ώρα λειτουργεί το μαγαζί, που θέλετε να καθίσετε.

Καθεδρικός Ναός Αγίου Στεφάνου

  Την άλλη μέρα το πρόγραμμα προέβλεπε επίσκεψη στο κέντρο της πόλης. Η μετάβαση μας έγινε εύκολα με το μετρό. Γενικά όπου θέλεις να μετακινηθείς εντός της πόλης, το κάνεις εύκολα με το συνδυασμό τους μετρό και του τραμ. Αυτά είναι και τα δύο ΜΜΜ, που κυκλοφορούν εντός της πόλης (αστικά δεν υπάρχουν) και εξυπηρετούν άριστα, με πυκνότατα δρομολόγια. Επίσης εδώ φάνηκε πολύ χρήσιμο και το Google map, καθώς σε καθοδηγεί με απόλυτη ακρίβεια για τα μέσα που πρέπει να χρησιμοποιήσεις, ώστε να μην ταλαιπωρηθείς άδικα.
Η πρώτη μας στάση φυσικά ήταν η κεντρική πλατεία της πόλης, η Stephansplatz με τον επιβλητικό ναό του Αγίου Στεφάνου. Η ανοικοδόμηση του ξεκίνησε τον 12ο αιώνα και μέσα από συνεχείς προσθήκες και τροποποιήσεις πήρε τη σημερινή του μορφή. Εξωτερικά σε

Εσωτερικό Αγίου Στεφάνου

εντυπωσιάζει το μέγεθος του, η περίτεχνη στέγη του καθώς και τα πολλά ιδιαίτερα διακοσμητικά του στοιχεία. Μπαίνοντας στο εσωτερικό του Ναού, ως το σημείο που σου επιτρέπεται δίχως εισιτήριο, σου κάνει εντύπωση η έντονη αίσθηση θρησκευτικότητας που αποπνέει, σε αυτό βέβαια συμβάλει και η μελωδία από το εκκλησιαστικό όργανο που ακούγεται συνεχώς.

Anker Clock

Η επόμενη μας στάση στάση ήταν στο περίφημο Anker Clock, ένα μοναδικό ρολόι του 1914, προσαρμοσμένο σε μια γέφυρα που ενώνει δυο κτίρια, επηρεασμένο από το καλλιτεχνικό κίνημα της αρτ νουβό. Η ώρα διαβάζεται οριζόντια ενώ μια πλάκα πιο χαμηλά σε καθοδηγεί για τις εικόνες και τη σχέση τους με ιστορικά πρόσωπα της πόλης. Το διάβασμα της ώρας αν και εύκολο τελικά, στην αρχή χρειάστηκε να παιδευτώ λίγο για να το ανακαλύψω.

Είσοδος στο Χόφμπουργκ από τη Michaelerplatz

  Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε για την Michaelerplatz, την πλατεία μπροστά από το ανάκτορο Χοφμπουργκ - σαν να λέμε τα χειμερινά ανάκτορα. Το συγκρότημα είναι τεράστιο, γεμάτο μουσεία, την ισπανική σχολή ιππασίας (για όποιον τον ενδιαφέρουν τα άλογα), κυβερνητικά κτίρια και τεράστιους κήπους. Καλή επιλογή αποδείχθηκε η αγορά του εισιτηρίου Sissi, που σου δίνει πρόσβαση σε τρία μουσεία, το μουσείο της Σίσσυ (γεμάτο πανάκριβα και πολυτελή για την εποχή σερβίτσια όλων των ειδών), το μουσείο των αυτοκρατορικών θησαυρών και το παλάτι του Σένμπρουκ ( θερινά ανάκτορα). Είναι αλήθεια ότι παντού συναντάς τον θρύλο της θλιμμένης αυτοκράτειρας. Αν και πολύ όμορφη πόλη η Βιέννη από μόνη της, οι Βιεννέζοι εκμεταλλεύτηκαν ιδανικά τον "μύθο" της Σίσσυ. Πρέπει να χρωστούν τεράστια χάρη στη Ρομι Σνάιντερ, που ενσάρκωσε με απόλυτη επιτυχία την αγαπημένη τους αυτοκράτειρα, στην ομώνυμη ταινία, φέρνοντας την κοντά σε κάθε θνητό....

Cafe Central

  Επόμενη στάση το ιστορικό Cafe Central. Ήμαστε τυχεροί που μπήκαμε δίχως αναμονή. Εξωτερικά
το κτίριο δεν λέει πολλά, εσωτερικά όμως εκπληρώνει τις προσδοκίες σου. Αρχιτεκτονική και διάκοσμος, που σε παραπέμπει σε άλλες εποχές, γλυκά σίγουρα διαφορετικά από αυτά που έχουμε συνηθίσει στη χώρα μας, με τη δική τους χάρη όμως, τιμές ακριβές για το δικό μας βαλάντιο αλλά σίγουρα η επίσκεψη σε ένα από τα καλά cafe της πόλης αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της όλης εμπειρίας της επίσκεψης στη Βιέννη. Τέλος πρέπει να γνωρίζετε ότι αν θέλεις να αφήσεις κάποιο φιλοδώρημα στον σερβιτόρο (οποιουδήποτε καταστήματος στη Βιέννη) αυτό ανέρχεται στο 10% του λογαριασμού. Δεν είναι όμως υποχρεωτικό.
Συνεχίσαμε με μια βόλτα στον εμπορικό πεζόδρομο Kärntner Straße, με πολλά καταστήματα γνωστών αλυσίδων, τουριστικών ειδών και γρήγορου φαγητού. Πέρα από κάποια ενθύμια, δεν συνιστάται η αγορά οτιδήποτε από εδώ, μιας και στην πατρίδα μας μπορείς να τα βρεις πολύ πιο φτηνά. Παντού στη Βιέννη συναντάς κιόσκια με τα περίφημα hot dogs της πόλης, που αποτελούν μια γρήγορη και φτηνή λύση για να ικανοποιήσεις την πείνα σου. Το νερό όμως είναι πανάκριβο.

Ενυδρείο της Βιέννης

  Αν και η Αυστρία διαθέτει νερό πολύς καλής ποιότητας (πίνεις άφοβα από τη βρύση) και στα καταστήματα σου φέρνουν νερό, το μπουκαλάκι στοιχίζει πάνω από 2 ευρώ (!).
Επιστρέψαμε στη γειτονιά μας, αλλά πριν πάμε στο σπίτι μας για ξεκουραστούμε, επισκεφτήκαμε το Ενυδρείο της πόλης, που βρίσκεται εκεί κοντά. Δεν είναι κλασσικό ενυδρείο, αλλά περισσότερο ένα θεματικό πάρκο με τα διάφορα περιβάλλοντα και την πανίδα τους, χωρισμένα στους 10 ορόφους του κτιρίου.  Μπορείς να δεις από αράχνες, φίδια, μαϊμούδες ως και καρχαρίες.

Παλάτι Schönbrunn (από την πλευρά των κήπων)

Την επόμενη ημέρα το πρόγραμμα προέβλεπε επίσκεψη στο παλάτι Schönbrunn, το θερινό ανάκτορο των ηγετών της Αυστρο-ουγγκρικής Αυτοκρατορίας. Μετακινηθήκαμε με το τραμ το οποίο μας έβγαλε μπροστά ακριβώς. Το εισιτήριο Sissi, μας εξασφάλιζε την είσοδο μας στο παλάτι με τα 22 δωμάτια (αυτά είναι επισκέψιμα) στα οποία μπορείς να διαπιστώσεις την απίστευτη χλιδή που απολάμβαναν οι γαλαζοαίματοι της εποχής εκείνης, μα πιο εντυπωσιακό απ΄ όλα ήταν οι αίθουσα των επίσημων εκδηλώσεων τους.  Η αλήθεια είναι ότι οι επισκέπτες είναι χιλιάδες καθημερινά, παρ΄ όλα αυτά αν αποφύγεις τα γκρουπ και πάρεις και τον αυτόματο μεταφραστή, η περιήγηση σου στα δωμάτια αποκτά ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στη συνέχεια κατευθυνθήκαμε στους κήπους, δεν είναι δωρεάν πλέον, κι εδώ πληρώνεις εισιτήριο. Γενικά όπου κι αν θέλεις να μπεις, πληρώνεις άλλο εισιτήριο. Περπατήσαμε στους κήπους για αρκετή ώρα, φωτογραφηθήκαμε, απολαύσαμε την ομορφιά των χρωμάτων και την επιβλητικότητα του όλου χώρου. Μπορείς , αν θέλεις να περιηγηθείς στην περιοχή με τρενάκι ή να

Η "ρόδα" στο Prater, σύμβολο κατατεθέν της πόλης.

επισκεφτείς τον ζωολογικό κήπο της Βιέννης, που βρίσκεται εδώ αλλά για μας η βόλτα στον κήπο, παρά την υπερβολική ζέστη της ημέρας, μας ικανοποίησε περισσότερο.
Το απόγευμα σειρά είχε το περίφημο Prater, με την τεράστια ρόδα (κατασκευή του 1897), από την οποία έχεις την ευκαιρία να δεις την πόλη από ψηλά. Το Prater είναι ένα τεράστιο Λούνα Παρκ, η χαρά του παιδιού, με πολλά διαφορετικά παιχνίδια για τολμηρούς και μη!
Η συνέχεια προέβλεπε, μια νυχτερινή βόλτα στο κέντρο της πόλης, κόσμος πολύς, ιδιαίτερα χαμηλά προς το ποτάμι, που όσο ανέβαινες προς την πλατεία του Αγίου Στεφάνου αραίωνε. Καθίσαμε σε ένα από τα κεντρικά καφέ απολαμβάνοντας την μπύρα μας και χαζεύοντας τον κόσμο που περνούσε από μπροστά μας.

Naschmarkt

  Η τελευταία μας ημέρα προέβλεπε ένα πέρασμα από την ανοιχτή αγορά του Naschmarkt, μια λαϊκή που σε εντυπωσιάζει με την ποικιλία των προϊόντων της και τα πολλά μικρά μαγαζάκια γρήγορου φαγητού απ΄ όλον τον κόσμο. Δεν είναι φτηνή συγκρινόμενη με τις τιμές της πατρίδας μας, αλλά μια γρήγορη επίσκεψη αξίζει τον κόπο, ιδιαίτερα αν είναι Σάββατο.
Αυτό που απολαμβάνω σε τέτοιου είδους ταξίδια, είναι να περπατώ διαμέσου των κεντρικών οδών, προσπαθώντας να αντιληφθώ 

Όπερα

Λεπτομέρεια κτιρίου

την ιδιαιτερότητα της κάθε πόλης. Το κέντρο της Βιέννης, αλλά και τα γύρω διαμερίσματα του, έχουν διατηρήσει τα χαρακτηριστικά που είχε η πόλη στα μέσα του 19ου αιώνα, τότε που η πόλη ορίστηκε ως πρωτεύουσα της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας. Δεν γκρέμισαν τα παλιά τους κτίρια, αυτά που δίνουν χρώμα στην πόλη για να κτίσουν κακόγουστες πολυκατοικίες αλλά φροντίζουν να διατηρούν σε άριστη κατάσταση τα υπάρχοντα. Ακόμα κι αυτά που καταστράφηκαν στον πόλεμο, επιδιορθώθηκαν στην αρχική τους μορφή.  Όλα σε άριστη κατάσταση, παντού υπάρχουν γερανοί για την ανακαίνιση τους. Ελάχιστα τα κτίρια που χαρακτηρίζονται από νεωτεριστική διάθεση. Πουθενά δεν βλέπεις κάποιο κακόγουστο γκράφιτι με οποιοδήποτε σύνθημα ή ζωγραφιά, πουθενά δεν βλέπεις αδέσποτα, παντού η αίσθηση της καθαριότητας και της καλαισθησίας είναι παρούσες. Αυθαίρετη κατάληψη πεζοδρομίων δεν θα δεις πουθενά, αντίθετα ο Δήμος δίνει στους καταστηματάρχες ένα χώρο στον δρόμο, στον οποίο φτιάχνουν ένα βάθρο και εκεί βάζουν τα τραπεζάκια τους. Το πεζοδρόμιο είναι ιερό. Στην πόλη υπάρχει ένας οργασμός ανακαινίσεων και 

αναπλάσεων, που αυτό με απλά λόγια σημαίνει ανάπτυξη. Η Βιέννη, για έβδομη χρονιά κατακτά τον τίτλο της πόλης με την καλύτερη ποιότητα ζωής και αυτό είναι εμφανές παντού. Είναι ακριβή πόλη, ως τουριστικός προορισμός; Όχι όσο περίμενα! Μπορείς να περάσεις οικονομικά κατά τη διαμονή σου και να εκμεταλλευτείς τα πλεονεκτήματα που σου προσφέρει η πόλη. Φθηνές συγκοινωνίες ή να αγοράσεις την Vienna Travel Pass, που σου δίνει δωρεάν πρόσβαση σε όλα τα ΜΜΜ και δωρεάν είσοδο στα μουσεία, κάνοντας βέβαια έναν έλεγχο τι μπορείτε να καλύψετε σε μία ημέρα. Το πιο ακριβό είδος είναι το νερό. Το μισό λίτρο κοστίζει πάνω από 2 ευρώ. Το νερό της βρύσης πίνεται και σου φέρνουν νερό μαζί με τον καφέ σε ένα μικρό ποτηράκι πάντα. Γενικά είναι μια πόλη, που πουλά τρία πράγματα και αυτό το κάνει με άριστο τρόπο. Την αρχιτεκτονική μορφή της πόλης (μια ευρωπαϊκή πόλη του 19ου αιώνα), τη Σίσσυ και τη κλασική μουσική. Διαλέγεις και παίρνεις ανάλογα με τα γούστα σου!

Νόβι Σαντ-κεντρική πλατεία-ο Ναός της Παρθένου Μαρίας

Την άλλη μέρα αναχωρώντας από την πόλη, αισθανόμασταν ικανοποιημένοι διότι η Βιέννη μας έδωσε όσα προσδοκούσαμε από αυτήν σε μια τόσο σύντομη διαμονή.

Νόβι Σαντ

Ο δρόμος της επιστροφής μας ήταν ο ίδιος, με την ίδια ταλαιπωρία έξω από τη Βουδαπέστη αλλά με προορισμό μας αυτή τη φορά το Νόβι Σαντ της Σερβίας. Μια πόλη περίπου 250000 χιλιάδων ανθρώπων, με σημαντική ιστορία. Δυστυχώς φτάσαμε αργά, οπότε κάναμε μία μόνο βόλτα στο ιστορικό κέντρο της πόλης (κλειστό για τα αυτοκίνητα) και τους γύρω πεζόδρομους,  με εκατοντάδες κατοίκους να απολαμβάνουν τη βόλτα τους ανάμεσα στην κεντρική πλατεία, τα εστιατόρια και τις καφετέριες και το πάρκο του Δούναβη. Στην πλατεία σε εντυπωσιάζει ο ρωμαιοκαθολικός Ναός της Παρθένου Μαρίας αλλά και τα άλλα δημόσια κτίρια του 19ου αιώνα. Δυστυχώς δεν είχαμε αρκετή ώρα στη διάθεση μας για να επισκεφτούμε το

Νόβι Σαντ-κεντρική πλατεία.

κάστρο της πόλης αλλά και αυτή μικρή μας βόλτα ήταν αρκετή για να καταλάβουμε ότι αξίζει στο μέλλον να επιστρέψουμε και πάλι στην πόλη. 

  Την τελευταία ημέρα ξεκινήσαμε σχετικά πρωί για να διανύσουμε τα 850 χλμ που μας χώριζαν από το σπίτι μας. Ο δρόμος είχε ελάχιστη κίνηση (Σάββατο και οι νταλίκες ήταν ελάχιστες), οι έλεγχοι στα σύνορα σχετικά γρήγοροι, οι στάσεις μας περίπου σε κάθε τριακόσια χιλιόμετρα. Όλα πήγαν καλά!
Συμπερασματικά θα έλεγα ότι μπορεί η διαδρομή να είναι κουραστική, αλλά στη δική μου οικογένεια ταιριάζει καλύτερα από ένα οργανωμένο ταξίδι μέσω πρακτορείου. Σκοπός μας στα ταξίδια που κάνουμε δεν είναι τόσο να δούμε τα αξιοθέατα (το κάνουμε και αυτό), αλλά να δούμε τη λειτουργία των πόλεων που επισκεπτόμαστε. Μοιραία κάνουμε τις συγκρίσεις με τις δικές μας πόλεις, τα έχω γράψει κι άλλες φορές, και με λύπη μας διαπιστώνουμε ότι το ζητούμενο πια είναι πως οι πόλεις θα έχουν ένα πιο λειτουργικό χαρακτήρα για τους κατοίκους τους. Επίσης πως αξιοποιούν το κέντρο των πόλεων τους, πως διατηρούν την ιστορικότητα του και πως το θέτουν στη διάθεση των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών τους. Φαίνεται ότι αυτά είναι δεδομένα για την υπόλοιπη Ευρώπη, για εμάς δυστυχώς είναι ζητούμενα ακόμα.

Δείτε εδώ τις εγγραφές με τα ταξίδια μου

"Και τώρα ανθρωπάκο" Hans Fallada # "Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια" Lee Harper

  Δύο βιβλία που διάβασα πρόσφατα. Και τα δύο αναφέρονται στη δεκαετία του 30, του προηγούμενου αιώνα. 

Το βιβλία του Fallada, στο Βερολίνο, μια μεγαλούπολη της προπολεμικής Γερμανίας γεμάτη αντιθέσεις και το βιβλίο της Harper, στο Μέικομπ της Αλαμπάμα, μια φαινομενικά φιλήσυχη, μικρή πόλη, του Αμερικανικού Νότου. Στο βιβλίο του Fallada, βλέπουμε τους πρωταγωνιστές του, τον

Μικρό και το Μανάρι του (έτσι προσφωνούσε ο ένας τον άλλο) να βιώνουν την οικονομική κρίση στις παραμονές της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία ( 1933 ) προσπαθώντας να την ξεπεράσουν στηριζόμενοι στην μεταξύ τους αγάπη. Χαρακτηριστική είναι η τελευταία κουβέντα, που λέει, το Μανάρι στον τσακισμένο από την ανεργία Μικρό της: "Εμένα μπορείς να με κοιτάς όμως! Πάντα! Πάντα! Είσαι μαζί μου, έχουμε ο ένας τον άλλον. Είμαστε δύο!" Σε όλη την ιστορία του βιβλίου, στο παρασκήνιο της, διακρίνεις τις συνέπειες -θετικές και αρνητικές - της περίφημης Δημοκρατίας της Βαϊμάρης που ψυχορραγεί πλέον. Όλοι μας ξέρουμε ότι αυτή δημιουργήθηκε ως συνέπεια της ήττας της Πρωσο-γερμανικής αυτοκρατορίας του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Η οποία έδωσε πρωτόγνωρες πολιτικές ελευθερίες στον γερμανικό λαό, αλλά δεν άντεξε λόγω των δικών της αδυναμιών αλλά και λόγω των εξευτελιστικών όρων παράδοσης που έθεσαν οι νικητές στην ηττημένη Γερμανία. Όροι που πλήγωσαν την ψυχή του γερμανικού λαού και που εντέχνως εκμεταλλεύτηκαν οι εθνικοσοσιαλιστές για να καταλάβουν την εξουσία. Και εδώ αρχίζουν οι ομοιότητες με το σήμερα. Μια επανάληψη της ιστορίας, αυτή συνήθως η επανάληψη μοιάζει με φάρσα, ας ελπίσουμε δίχως τις τραγικές συνέπειες εκείνων των χρόνων, που οδήγησαν από τις ακραίες φασιστικές ιδεολογίες στα τραγικά αποτελέσματα του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Και σήμερα οι λαοί της Ευρώπης, νιώθουν ηττημένοι, πολλές φορές και ταπεινωμένοι από τις πολιτικές ενός ευρωπαϊκού διευθυντηρίου, που δίχως καμία δημοκρατική νομιμοποίηση διοικεί την Ευρώπη. Πολλοί, μπορούν να αναφέρουν διάφορες δικαιολογίες, κάποιες μπορεί να στηρίζονται σε πραγματικές θεωρήσεις των γεγονότων για να αντικρούσουν αυτήν την απουσία δημοκρατικής νομιμοποίησης.  Σημασία έχει όμως, η γενική αίσθηση των ευρωπαϊκών λαών, ότι το οικοδόμημα της Ε.Ε., στο οποίο οι περισσότεροι επένδυσαν την ελπίδα τους για ευημερία και ειρήνη, σήμερα στα μάτια τους καταρρέει. Αυτοί που βαυκαλίζονται από τις φωνές του λαϊκισμού, της ξενοφοβίας, του ρατσισμού, της ανωτερότητας της φυλής καθημερινά πολλαπλασιάζονται.

Σε μια τέτοια ουρά, στεκόταν ο Μικρός είτε αναζητώντας
 εργασία, είτε για να πάρει το ισχνό επίδομα ανεργίας.

  Το βλέπουμε σε όλα τα κράτη της Ευρώπης, όπου τα ακραία δεξιά κόμματα, συνεχώς αυξάνουν τις δυνάμεις τους. Αλλά και οι υπόλοιποι στέκονται πλέον με πολύ σκεπτικισμό απέναντι στο όραμα της ενωμένης Ευρώπης, που κάποτε μας είχε συνεπάρει όλους. Η αλληλεγγύη δεν είναι ορατή, οι διαφορές μεταξύ βορά και νότου διευρύνονται αντί να συγκλίνουν, από τη μνήμη μας δύσκολα σβήνει ο χαρακτηρισμός P.I.G.S.(1)(=γουρούνια) που με μεγάλη ευκολία απέδωσαν οι πλούσιες χώρες του βορά στον Ευρωπαϊκό Νότο, στην αρχή της τελευταίας οικονομικής κρίσης. Στις επερχόμενες ευρωεκλογές θεωρώ αναπόφευκτη την πολύ μεγάλη άνοδο των ακραίων λαϊκίστικων φωνών και ιδεολογιών και σίγουρα η πορεία ενοποίησης της Ευρώπης θα κάνει μια στάση. Το ερώτημα είναι αν τα επόμενα βήματα που θα αποφασιστούν, θα οδηγούν στην εμβάθυνση της Δημοκρατίας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς ή θα επιστρέψουμε στις λογικές περιχαράκωσης στα στενά όρια των εθνικών κρατών. Μήπως υποτιμήσαμε την έννοια του εθνικού κράτους, βιαστήκαμε να την εξοβελίσουμε από την πολιτική ατζέντα; Θα μπορέσουν οι δυνάμεις που υποστηρίζουν το ευρωπαϊκό όραμα, να το αναστήσουν στα μάτια των λαών τους ή θα πάρουν το πάνω χέρι άνθρωποι της λογικής Όρμπαν, Σαλβίνι και Λεπέν;

   Από τη μια απόλαυσα, λοιπόν την κοινή πορεία του Μικρού και του Μαναριού του, έζησα (αναγνωστικά βέβαια) μαζί τους τον σκληρό τους αγώνα για επιβίωση, γεύτηκα λίγο από τον κοσμοπολιτισμό του προπολεμικού Βερολίνου, ανατρίχιασα από τις ομοιότητες της τότε πολιτικής κατάστασης με τη σημερινή, αλλά από την άλλη μου παρουσιάστηκαν και πάλι μπροστά μου τα ισχυρά διλήμματα της σημερινής ευρωπαϊκής πραγματικότητας.

 Και για να πω την αλήθεια, αν και φοβάμαι για το μέλλον θέλω να πιστεύω ότι οι δυνάμεις εκείνες που οραματίστηκαν μια ισχυρή , δημοκρατική Ευρώπη θα μπορέσουν να πάρουν και πάλι το πάνω χέρι. Ίσως πάλι να είμαι υπερβολικά αισιόδοξος.

   Στο βιβλίο της Lee Harper, νοερά μεταφερόμαστε σε μια μικρή πόλη του Αμερικανικού νότου, όπου με τα μάτια της μικρής Σκάουτ, μας παρουσιάζεται με απόλυτο ρεαλιστικό τρόπο, μια από τις "συνηθισμένες" ιστορίες της περιοχής και της εποχής. Όπου ένας νέγρος κατηγορείται  άδικα για τον βιασμό μιας λευκής γυναίκας. Την υπεράσπιση του αναλαμβάνει ο αξιοσέβαστος δικηγόρος της πόλης, Άτικους, πατέρας της Σκάουτ, αν και γνωρίζει ότι τον πελάτη του η κοινωνία τον έχει ήδη προδικάσει, τον έχει βρει ένοχο και αυτή θα είναι και η τελική απόφαση του δικαστηρίου. Κάνει ότι είναι δυνατόν στο δικαστήριο για να φανερώσει την αθωότητα του πελάτη του, τα στοιχεία που παρουσιάζει είναι συντριπτικά υπέρ του πελάτη του αλλά δεν κατορθώνει να ανατρέψει την καταδικαστική απόφαση. Επειδή κάποιοι φοβούνται ότι έστω κι αν δεν πέτυχε την αθώωση του πελάτη του τα πράγματα θα αλλάξουν γρήγορα, στρέφονται εκδικητικά εναντίον των παιδιών του Άτικους.
Το σημαντικό είναι ότι αυτός γνωρίζει από την αρχή ότι θα την χάσει την δίκη. Κι όλοι αναρωτιούνται γιατί επιμένει σε μια υπόθεση, δίχως μέλλον για τον ίδιο και τον αθώο πελάτη του. Οι φυλετικοί και κοινωνικοί διαχωρισμοί είναι έντονοι, η ρατσιστική Κου Κλουξ Κλαν παραμονεύει, βάζει σε κίνδυνο τα ίδια τα παιδιά του, αλλά πιστός στις αρχές του δικαίου, γνωρίζει ότι σε αυτόν έλαχε ο κλήρος να φυτέψει έναν μικρό σπόρο δικαιοσύνης μέχρι να έλθει η εποχή, όπου θα έχει αλλάξει ο κόσμος και δεν θα χρειάζεται κάποιος να παλεύει για τα αυτονόητα. Για τις έννοιες της ισότητας και της δικαιοσύνης.

Το " 'Οταν σκοτώνουν τα κοτσύφια" είναι και αυτό επίκαιρο, διαπιστώνοντας πόσο κοντά μας είναι πλέον η ρατσιστική βία. Οι εκφράσεις μίσους, που εύκολα εκστομίζονται, οι επιθέσεις εναντίον οικονομικών μεταναστών, ακόμα και φόνοι, δείχνουν ότι και η χώρα μας έχει μολυνθεί από τις πιο ακραίες ρατσιστικές αντιλήψεις. Αλλά και στην Ευρώπη, οι ακροδεξιές οργανώσεις, κάνουν την εμφάνιση τους όλο και πιο ορατή.

Το ερώτημα είναι γιατί;
Υπάρχει κατ΄ αρχάς μια εύκολη απάντηση. Όσο χειροτερεύουν οι οικονομικοί δείκτες για τους πολίτες, όσο απειλείται η όποια ευμάρεια τους, τόσο τα κελεύσματα των ακραίων φωνών βρίσκουν πρόσφορο έδαφος .
Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Οι λαοί της Ευρώπης αισθάνονται τα παιχνίδια των οικονομικά δυνατών

Προς τη γη της επαγγελίας !!!

της ηπείρου μας και την προσπάθεια τους να διατηρήσουν τη θέση τους στην παγκόσμια οικονομική σκακιέρα. Απειλούνται από το φθηνό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των Ασιατικών χωρών  ( Κίνας Μαλαισίας κλπ ), απειλούνται από τη γήρανση του πληθυσμού, η Ευρωπαίοι δεν οραματίζονται πια το μέλλον τους με την ίδια αισιοδοξία όπως έκαναν στο παρελθόν. Και οι συνταγές που τους πλασάρονται δεν τους βρίσκουν σύμφωνους.
Ένα ακόμα ζήτημα είναι πόσο θετικά είναι τελικά τα αποτελέσματα της παγκοσμιοποίησης; Πόσο έτοιμοι είμαστε να αποποιηθούμε την έννοια του εθνικού κράτους; Πόσα πρέπει να θυσιάσουμε για να αποδεχθούμε ένα μέλλον μια παγκόσμιας, ανοιχτής οικονομικής αγοράς, που όπως αποδεικνύεται, ως μόνο στόχο της έχει την ανακύκλωση φτηνού εργατικού δυναμικού; Είτε υψηλά καταρτισμένου όπως είναι τα ελληνόπουλα που πιάσαν όλες τις γωνίες του πλανήτη μας είτε ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού, όπως αυτό που εισήγαγε η Γερμανία από τις ρημαγμένες περιοχές της Ασίας, λόγω του πολέμου.
Προσωπικά, μου αρέσουν να ανοιχτά σύνορα, ειδικά όταν ταξιδεύω κι έχω τη ευκαιρία να θαυμάζω τα επιτεύγματα των άλλων χωρών. Δεν μου αρέσει όμως, να βλέπω χιλιάδες οικονομικούς μετανάστες να στοιβάζονται στη χώρα μου περιμένοντας τη σειρά τους για να μεταφερθούν στη δική τους γη της επαγγελίας, τη Γερμανία, στην προκείμενη περίπτωση. Όσο για την ενσωμάτωση τους, που μας λένε; Δυστυχώς το παράδειγμα της Γαλλίας, αλλά και της Γερμανίας ( των δυο μεγάλων οικονομικών δυνάμεων της Ε.Ε.) μας δείχνει ότι αυτή δεν μπορεί να επιτευχθεί.
Κι ένα τελικό ερώτημα: 

Απειλούνται οι αξίες της Ευρώπης σήμερα, αυτές που αναδείχθηκαν στα χρόνια του διαφωτισμού και κάνουν την Ευρώπη, τη "γηραιά ήπειρο" να μοιάζει με τον πνευματικό φάρο του πλανήτη μας; Ή μήπως έχει χάσει ήδη αυτό το πλεονέκτημα της;
Δύο διαφορετικά βιβλία λοιπόν, που εμένα αναπόφευκτα με έκαναν να σκεφτώ περισσότερο για τη σημερινή μοίρα της Ευρώπης, πέρα από την αναγνωστική απόλαυση που μου χάρισαν. Που με έκαναν να σκεφτώ ποια Ευρώπη θέλω, ποια Ευρώπη υπάρχει και ποια θα διαμορφωθεί αύριο!!!
ΥΓ. ίσως οι σκέψεις μου να φαίνονται μπερδεμένες, μα ποιος μπορεί να πει ότι η σημερινή κατάσταση και η μελλοντική πορεία της Ε.Ε. δεν μοιάζουν με ένα κουβάρι δίχως αρχή και τέλος....
(1)  Πορτογαλία (Portugal), Ιταλία (Ιtaly), Ελλάδα (Greece) και Ισπανία (Spain)

Με την ευκαιρία της Ημέρας της γυναίκας

   Ένα πράγμα που με εκνευρίζει, σε όλα τα επίπεδα, είναι οι ημέρες - αφιερώματα κλπ. 

Ποτέ δεν κατανόησα την λογική, ότι είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για να σκεφτούμε επί του θέματος. Για παράδειγμα την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου, οι ερωτευμένοι θα δείξουν πόσο ερωτευμένοι είναι, την ημέρα της γιορτής της μητέρας θα θυμηθούμε την μητέρα μας, την ημέρα της γυναίκας θα θυμηθούμε τις γυναίκες και τον διαρκή αγώνα τους για ισότητα κλπ κλπ.  Αυτό όμως είναι δική μου παραξενιά και μόνο.
 Αφορμή να κάνω την ανάρτηση αυτή στάθηκε ένα γεγονός με την φωτογραφία του πρόσφατα θανόντα, βραβευμένου ρεπόρτερ - φωτογράφου Γιάννη Μπεχράκη. Την οποία, όποιος την ανέβαζε στο facebook, μετά από λίγο του ερχόταν ένα μήνυμα ότι η φωτογραφία είναι προσβλητική, περιέχει γυμνό και δεν ξέρω τι άλλο. Και του κατέβαινε η ανάρτηση. Οι αλγόριθμοι του fb, έτσι λειτουργούν αυτοί οι μηχανισμοί, με δήθεν εξελιγμένους μαθηματικούς αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης, αποφάσισαν ότι η φωτογραφία αυτή είναι προσβλητική!!! Που να καταλάβουν, ότι ο σπουδαίος φωτογράφος προτίμησε απλώς να κλικάρει μια σκληρή στιγμή από την πραγματική ζωή, αντί να γυρίσει για παράδειγμα τη μηχανή του λίγο δεξιότερα και να βγάλει μία άχρωμη, ουδέτερη στιγμή ή  ένα μακρινό, ανώδυνο πλάνο. Προτίμησε να δείξει την σκληρή πραγματικότητα, μιας μάνας, μιας γυναίκας, στον εμφύλιο της Σομαλίας το 1992 και την κρίση υποσιτισμού που έστειλε στο θάνατο χιλιάδες ανθρώπους τότε. Μιας μάνας, που απλώς προσπαθεί να ξεδιψάσει το σκελετωμένο παιδί της. Κάτι αντίστοιχο γίνεται σήμερα στην Υεμένη, αλλά αντίστοιχες φωτογραφίες, άξιων ρεπόρτερ, πιθανόν δεν επιτρέπεται να δημοσιοποιούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γιατί προσβάλλουν. Μα ο σκοπός των φωτογραφιών αυτός είναι. Να μας σοκάρουν, να μας ξυπνούν ως ανθρωπότητα από τον λήθαργο στον οποίο πέφτουμε, να κινητοποιούμαστε  μπας και αλλάξει κάτι.

Γυναίκες της Ολύμπου Καρπάθου

  Μια δεύτερη φωτογραφία, με την οποία συνδυάζω αυτή την ημέρα, την Παγκόσμια Ημέρα της γυναίκας είναι αυτή, της Έφης Παρούτσα. Δύο γυναίκες της Ολύμπου Καρπάθου, οι οποίες πέρασαν μια ζωή σκληρά δουλεύοντας στα άγονα χωράφια της περιοχής τους, με την τσάπα ή βοσκώντας τα ζώα τους στις απόκρημνες πλαγιές του χωριού τους και συγχρόνως να έχουν χρεωθεί και το βάρος να διαφυλάττουν μια ηθική και εθιμική παράδοση, προερχόμενη από άγνωστο ιστορικό χρόνο, ώστε να μην μετακινηθεί αυτός κατ΄ ελάχιστο. Εδώ δεν υπάρχουν γυναικεία δικαιώματα, απλώς η κανονικότητα μιας ολόκληρης κοινωνίας, που θέτει κανόνες επιβίωσης και εσύ απλώς τους ακολουθείς, γιατί έτσι είναι το σωστό. Η πρώτη φωτογραφία σοκάρει,  τη δεύτερη απλώς την εντάσεις στις φολκλορικές, παραδοσιακές εικόνες, που μας αρέσουν... σοκάρουν, μόνο αν γνωρίζεις τον σκληρό αγώνα επιβίωσης που κρύβεται πίσω από τα ρυτιδωμένα πρόσωπα τους.
  Μια τρίτη φωτογραφία είναι αυτή, αλιευμένη από την google, που δείχνει μια γυναίκα, της σύγχρονης εποχής, που συμπιέζεται ανάμεσα σε δύο αποστολές. Από τη μία να κερδίσει τα δικαιώματα της και την ίση αντιμετώπιση κτίζοντας τη δική της καριέρα και από την άλλη την φύση της, τη μητρότητα, που μόνο αυτή μπορεί να φέρει εις πέρας με επιτυχία. Εργαζόμενη και μητέρα και σύζυγος, ένα τρίπτυχο φωτιά, που μόνο αυτό φτάνει για να κατανοήσουμε πόσο δύσκολη είναι η αποστολή της και πόσο δρόμος πρέπει ακόμα να διανυθεί για να μιλάμε για πραγματική ισότητα. Το δυστύχημα είναι ότι όλο και περισσότερες γυναίκες σήμερα είναι αναγκασμένες, να κάνουν επιλογές, οι οποίες στερούν απ΄ όλους μας, μέρος της πραγματικής χαράς που πρέπει να απολαμβάνουμε ως κοινωνία. Ειδικά αν έχεις να επιλέξεις μεταξύ καριέρας - εργασίας και μητρότητας. Επιλογή που ο σύγχρονος δυτικός οικονομικός πολιτισμός, σε θέλει παρούσα, "ψυχή και σώματι", στην καριέρα και η οικογένεια αφήνεται στην τύχη, διότι δεν αποτελεί προτεραιότητα. Έχουμε αναρωτηθεί, πόσο σημαντικές είναι οι πολιτικές στήριξης των νέων μητέρων, για να μπορούν να σταθούν δίπλα στα παιδιά τους αλλά και να μην χάσουν τα εργασιακά τους δικαιώματα;

  Κλείνω, με κάτι, πιο "αντρικό"... μια κλασική φωτογραφία της μεγάλης ηθοποιού Ρίτας Χέιγουορθ, διαχρονικό σύμβολο της γυναικείας ομορφιάς, που όσο κι αν κάποιος πει ότι η εικόνα αυτή, δεν ανταποκρίνεται με το νόημα της ημέρας κατά την  ταπεινή μου γνώμη κάνει λάθος. Η ομορφιά, η γυναικεία ομορφιά αποτελεί κινητήριος δύναμη για την τέχνη, σε πολλές εκφάνσεις της. Επιπλέον μια γυναίκα δεν είναι μόνο άνθρωπος, μητέρα, σύζυγος, σύντροφος, εργαζόμενη, θεματοφύλακας, έμπνευση, σύμβολο ερωτισμού κλπ κλπ. Είναι όλα αυτά και άλλα τόσο, που μια μέρα μόνο αφιερωμένη σε αυτήν απλώς ακούγεται τελείως παράλογα.
Τέλος, ένα μικρό απόσπασμα από τον λόγο της  Μαρίας Νεφέλης του Ελύτη:

Μαρία Νεφέλη: Περπατώ μες στ’ αγκάθια μες στα σκοτεινά

σ’ αυτά που ‘ναι να γίνουν και στ’ αλλοτινά 

κι έχω για μόνο μου όπλο μόνη μου άμυνα

τα νύχια μου τα μωβ σαν τα κυκλάμινα.

Περί εθνικών θέσεων και παρανοήσεων....

  Σε πρόσφατη ανάρτηση μου στο fb, με αφορμή κάποιο άρθρο του ΒΗΜΑΤΟΣ , κάνω μια παρατήρηση για τη χρήση του επιθέτου μακεδονικός από τους βόρειους γείτονες μας. 

Σύμφωνα με επίσημη ντερεκτίβα του κράτους της Βόρειας Μακεδονίας πλέον, όταν δεν αναφέρονται στην κρατική τους οντότητα, θα μπορούν να προσδιορίζουν ότι θέλουν με το επίθετο μακεδονικός, -ή, -ό. 

Για παράδειγμα θα μπορούν να μιλούν για μακεδονική ιστορία, μακεδονική οικονομία, μακεδονική επικράτεια και πάει λέγοντας. Θέτω λοιπόν κάποια ερωτήματα: 
 α) Η συμφωνία των Πρεσπών καλύπτει, την εθνική γραμμή, η οποία έλεγε για σύνθετη ονομασία για όλες τις χρήσεις; Ασφαλώς και όχι. Εδώ να μην ξεχνάμε την μακεδονική γλώσσα που δέχεται η συμφωνία όπως και την καυτή πατάτα με την μακεδονική εθνότητα.
 β) Όταν αυτοί θα λένε μακεδονική ιστορία, της νεώτερης ιστορίας για να το συγκεκριμενοποιώ, τι εννοούν και τι εμείς; Σίγουρα πάντως όχι τα ίδια πράγματα... και σίγουρα υποστηρίζονται αντίθετες ιστορικές "αλήθειες". Εμείς μιλάμε για τον μακεδονικό αγώνα όπου δόθηκαν πραγματικές μάχες για τη διατήρηση της ελληνικότητας της περιοχής, για τους νικηφόρους πολέμους του 12-13, για τις μαύρες στιγμές των τελευταίων χρόνων του εμφύλιου. Εκείνοι υποστηρίζουν ότι αυτοί είναι οι γνήσιοι κάτοικοι της περιοχής αυτής, οι οποίοι είτε εκδιώχθηκαν από τα εδάφη της ελληνικής Μακεδονίας  είτε βίαια εξελληνίστηκαν οι εναπομείναντες απόγονοι τους. 
Θα μιλάμε για μακεδονική οικονομία και θα αναρωτιόμαστε τίνος; Αν λέγανε για την βορειομακεδονική θα το ορίζαμε αλλά όταν λες μακεδονική, σίγουρα δεν ξέρεις τίνος. 
Θα μιλάμε για μακεδονικά ήθη και έθιμα, τίνος; και μην μου πει κάποιος ότι είναι ίδια, ομοιότητες έχουν αλλά δεν είναι ίδια. κλπ κλπ
  Η εγγραφή μου, ήθελε να καταδείξει τις σοβαρές αδυναμίες της συμφωνίας των Πρεσπών, που όσο κι αν αρέσει στους συμμάχους μας και τους εδώ υποστηριχτές της, όσο κι αν ακούγεται ότι ο Ζάεφ κ ο Τσίπρας θα προταθούν για το Νόμπελ Ειρήνης, μπορεί και να το πάρουν.... εμάς εδώ, στα βόρεια μας ανησυχεί. Μας ανησυχεί διότι βλέπουμε ότι κάποια ζητήματα στα οποία είχαμε σοβαρές ενστάσεις για πολλά χρόνια, τα οποία αρνούμαστε να δεχθούμε ως κράτος, η παρούσα συμφωνία τα παραχωρεί. Και όσα λάθη κι αν έγιναν στο παρελθόν, σε άλλους χρόνους κι άλλες εποχές, αυτή η συμφωνία δεν αντιστρέφεται, δεν έχει δικλείδες ασφαλείας και μονομερούς άρσης των συνεπειών της. Δυστυχώς θα πρέπει να πορευόμαστε κάθε μέρα μαζί της και να τρέχουμε να διορθώνουμε τις συνέπειες της. Μια να ανταγωνιζόμαστε για την ιστορία μας, την άλλη να ανακαλύπτουμε ανύπαρκτες "μακεδονικές" μειονότητες κλπ κλπ. 

Τι ζητώ; 

Σεβασμό στην ιστορική αλήθεια. Δέχομαι ότι στις μεγάλες εθνοτικές ανακατατάξεις των αρχών του 20ου αιώνα δεν ήθελαν να είναι ούτε Έλληνες ούτε Βούλγαροι αλλά κάτι άλλο. Αυτό το άλλο όμως, ψάχνοντας καταγωγικούς μύθους, δεν μπορεί να καπηλεύεται την ιστορία ενός γειτονικού λαού και βεβαίως δεν πρέπει να υποστηρίζει με κανέναν τρόπο λαθεμένα ιδεολογήματα ( ισχυρών όμως γεωστρατηγικών συμφερόντων ) του τύπου Μακεδονίας του Αιγαίου. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να τους αποδεχθούμε ως φίλους, καλούς γείτονες και συνεργάτες. Αυτό βέβαια, μένει να αποδειχθεί στον χρόνο. 
Η εγγραφή μου, όμως δεν γίνεται γι΄αυτά που λίγο πολύ μας είναι πολύ γνωστά πια.

Σμύρνη

  Σε φεϊσμπουκική ανάρτησή μου, κάποιος φίλος, καλόπιστα θέλω να πιστεύω, βάζει το ερώτημα: Όταν εμείς λέμε Βόρεια Ήπειρος, Μικρά Ασία ή Ανατολική Θράκη... δεν υποκρύπτουμε κάποια αλυτρωτική διάθεση;

    Πιάνω τον εαυτό μου να οργίζεται για λίγο, στη συνέχεια όμως λέω ας το αναλύσω λίγο πιο ψύχραιμα γιατί φαίνεται στη πρεμούρα κάποιων να μας πείσουν, ότι η συμφωνία αυτή είναι το μάνα εξ ουρανού για τη χώρα μας, τρελαινόμαστε σιγά σιγά. Ένα ένα λοιπόν: 
α) Βόρεια Ήπειρος, έτσι αναφέρεται από εμάς η περιοχή της Νότιας Αλβανίας, τρεις φορές η περιοχή απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό, υπάρχει συμπαγής ελληνικός πληθυσμός ο οποίος επίσημα είναι χαρακτηρισμένος ως εθνική μειονότητα από το αλβανικό κράτος, υπάρχει το πρωτόκολλο της Κέρκυρας το οποίο έδωσε αυτονομία στην περιοχή, το οποίο δυστυχώς ποτέ δεν εφαρμόστηκε κλπ κλπ. Μιλάμε για 400000 Έλληνες, από τους οποίους οι 150000 παραμένουν εκεί και οι υπόλοιποι βρίσκονται στη χώρα μας, ως οικονομικοί μετανάστες. Η Αλβανική κυβέρνηση, μέσα στην χρόνο συρρίκνωσε την περιοχή της ελληνικής μειονοτικής ζώνης σε 99 χωριά. Άρα εδώ έχουμε ελληνική παρουσία την οποία οφείλουμε να υποστηρίζουμε και επιπλέον οι σχέσεις των χωρών μας είναι σε τέτοιο επίπεδο σήμερα, που δεν δικαιολογούν καμία τέτοια "αλυτρωτική"  σκέψη.  
β) Μικρά Ασία, πρώτη φορά αναφέρεται έτσι από τους πρώιμους βυζαντινούς συγγραφείς (4ος -6ος αιώνας) κι έτσι μας είναι γνωστή σήμερα ακόμα η περιοχή αυτή, για τον απλό λόγο ότι μέσα στη συλλογική μας μνήμη, ακόμα ακούμε τις φωνές των ελληνικών πόλεων από την αρχαιότητα ως την καταστροφή της Σμύρνης, ακόμα ζούμε τον ξεριζωμό ενός εκατομμυρίου Ελλήνων από την περιοχή, μετά τη Μικρασιατική καταστροφή. Δεν νομίζω ότι μέσα στο μυαλό κανενός περνά η σκέψη ότι ο όρος, πέρα από τη μνήμη που οφείλουμε να έχουμε, υποκρύπτει κάποιον αλυτρωτισμό. Ούτε φυσικά μπορούμε να υποκαταστήσουμε τον όρο με το Οθωμανικό: Ανατολία, αποδεχόμενοι την Τουρκική λογική. 
γ) Ανατολική Θράκη, η οποία σήμερα είναι το ένα κομμάτι της Θράκης το Τουρκικό (Trakya), το δεύτερο είναι το βόρειο,το Βουλγάρικο (Тракия/Тrakija ) και το τρίτο, το ανατολικό κομμάτι,  η ελληνική Θράκη.  Κι εδώ οι μνήμες των Ελλήνων, που εκδιώχθηκαν είτε από τη Βόρεια είτε από την Ανατολική Θράκη ( στην οποία ανήκει και η Κωνσταντινούπολη ) παραμένουν ισχυρές, κανένας αλυτρωτισμός όμως δεν μπορεί να υπάρξει έναντι αυτών των περιοχών. Μην μας ζητάτε όμως να απαρνηθούμε το όνομα Κωνσταντινούπολη, έναντι της Ινσταμπούλ, η Πόλη έχει έναν ισχυρότατο συμβολισμό για τους Έλληνες, είναι κομμάτι που καθορίζει το είναι του Λαού μας, ένα κομμάτι που δεν αφαιρείται ανώδυνα. 
Πιστεύω λοιπόν ακράδαντα, ότι οι παραπάνω όροι, δεν μπορούν να διαγραφούν από

Το Πέραν στις δόξες του

το λεξιλόγιο μας, στο όνομα καμίας πολιτικής ορθότητας, διότι είμαστε υποχρεωμένοι, από την εθνική μας συνείδηση και μόνο, να μην ξεχάσουμε τίποτα από τα παραπάνω. Επικράτησε ο όρος χαμένες πατρίδες για όλες τις παραπάνω περιοχές. Ας λέμε καλύτερα αλησμόνητες πατρίδες, διότι σήμερα πλέον πατρίδα μας είναι η Ελλάδα, αλλά η καρδιά μας αρνείται να ξεχάσει όλες τις περιοχές που κάποτε κατοικούσαμε και σήμερα δεν έχουμε πλέον.                           

Ευχές σε όλους - Ανασκόπηση του 2018

Στην διαδικτυακή κοινωνία που κινούμαστε κι ειδικά εδώ που έχουμε δημιουργήσει μια νέα γειτονιά, μια νέα Blogo - παρέα, θα ήθελα να ευχηθώ τα καλύτερα, σε όλους σας για το νέο έτος. Φοβόμουν τις ατομικές ευχές διότι ήμουν σίγουρος ότι κάποιον θα ξεχνούσα. Ήδη σε κάποιους ευχήθηκα. Διαβάζοντας την ανασκόπηση του φίλου μας, του Gianni Pit , για το 2018 που φεύγει, διαπίστωσα ότι αυτή η χρονιά για τη γειτονιά μας, μα και για μένα ήταν σημαντική. Η χρήση των Νέων Τεχνολογιών, παρά τα όποια αρνητικά μπορεί να της προσάψει κανείς, μας έχει διαπλατύνει τον ορίζοντα μέσα στον οποίο ονειρευόμαστε. Ειδικά σε αυτήν εδώ τη blogo- συντροφιά, η οποία δοκιμάστηκε στην αρχή της χρονιάς, όταν μας έκλεισε ο pathfinder... απέδειξε ότι έχει ψυχή! Η κινητοποίηση μας υπήρξε άμεση, ο ένας στήριξε τον άλλο, ώστε να μην χαθούμε, να μην χαθούν και οι προηγούμενες αναρτήσεις μας και να μπορέσουμε να εγκατασταθούμε πια σε αυτή τη νέα γειτονιά... από path να γίνουμε blogger! Σε μένα όλο αυτό έδρασε θετικά! Αναδιοργανώθηκα, έφερα κοντά μου τους παλιούς μου φίλους, γνώρισα και νέους, συμμετείχα σε νέα δρώμενα γραφής και φωτογραφίας, τα οποία χαίρομαι ιδιαιτέρως! 

Σε όλη λοιπόν αυτή τη διαδικτυακή παρέα, εύχομαι ολόψυχα ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ με τον τρόπο που επιθυμεί ο καθένας και το 2019 να είναι ένα έτος γεμάτο χαρές, υγεία, δύναμη και δημιουργικότητα!!!!

  Το 2018 ήταν μια καλή χρονιά. Πάντα βέβαια υπάρχουν οι δυσκολίες, οι απογοητεύσεις, σημασία έχει η ματιά με την οποία τα αντικρίζεις όλα. Αν θέλεις το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο. Αποτολμώντας λοιπόν τον απολογισμό της χρονιάς... είμαι ευχαριστημένος.
Στο 2018, τόλμησα μια πρώτη, αυτοέκδοση των διηγημάτων μου, τα οποία κατά καιρούς είχα δημοσιεύσει στο blog μου. Περισσότερο για να δοκιμάσω τις δυνάμεις μου σε ένα επίπεδο πιο πάνω. Είχα θετική ανταπόκριση απ΄ όλους σας, κάποιοι αποτόλμησαν να μου κάνουν κριτική, την ήθελα, αυτή με ώθησε σε μονοπάτια πιο δύσκολα, για τα οποία εύχομαι εν καιρώ, να μπορώ να πω περισσότερα. Ευχαριστώ όλους όσους ξόδεψαν λίγο από τον πολύτιμο χρόνο τους να με διαβάσουν.

Θα παραθέσω μόνο την κριτική του Γιάννη, ο οποίος την δημοσίευσε στο blog του και τον ευχαριστώ ιδιαιτέρως γι΄ αυτό!

"ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΙΣΤΟΡΙΕΣ"

Συλλογή Διηγημάτων από τον
ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΔΙΑΚΟΒΑΣΙΛΗ

Ο Αγαπητός μας Βασίλης, είναι χρόνια γνωστός στην δικτυακή μας γειτονιά, από ένα όμορφο blog. Ένα blog που ξεκίνησε αρχικά και παλιά στην δικτυακή πλατφόρμα του Pathfinder και μετά το κλείσιμο της τον βρίσκουμε πλέον εδώ:  ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Αφήνουμε τον ίδιο τον Συγγραφέα να μας παρουσιάσει το έργο του:

Αυτοέκδοση του Βασίλειου Διακοβασίλη, με την πρώτη απόπειρα του να μεταφέρει διηγήματα που γράφει εδώ και μερικά χρόνια, από τα ηλεκτρονικά μέσα δικτύωσης, σε έντυπη μορφή, σε βιβλίο.  Ανθρώπων ιστορίες, ο τίτλος του....

...Ιστορίες, απ΄ τη ζωή βγαλμένες ή φανταστικές, ποιος αλήθεια ξέρει; Ιστορίες, που όταν αρχίσεις να κτυπάς το πληκτρολόγιο, τα γράμματα ένα ένα, οι λέξεις και οι προτάσεις εμφανίζονται αβίαστα, οι ιστορίες κυλούν μπροστά σου, σαν ένα ποτάμι, που θα σταματήσει μόνο όταν θα φτάσει στον προορισμό του. 

Και τότε αφού ειπωθούν, η ψυχή γαληνεύει διότι την απάλυνες από το αβάσταχτο φορτίο με το οποίο η μνήμη την πλάκωνε.

Ιστορίες για την αγάπη, για τον χωρισμό, για τη μοίρα των ανθρώπων, 

για τις καλές στιγμές ή τις δύσκολες αποφάσεις τους. 

Ιστορίες ανθρώπων....

Ο Βασίλειος Διακοβασίλης, είναι εκπαιδευτικός, στο χώρο της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Είναι ένας μάχιμος άνθρωπος της Εκπαίδευσης, που με την παρουσία του στα σύνορα της πατρίδας μας, έχει την ευλογία αλλά και την εκφραστική ικανότητα να εξιστορεί και να παρουσιάζει με πολύ λυρικό λογοτεχνικό τρόπο τα προβλήματα, τις αγωνίες, τα όνειρα, τις προσδοκίες των ανθρώπων σε εκείνες τις ακριτικές γωνιές.

"Οι αληθινές δυσκολίες έρχονται στα χρόνια που κυριαρχεί πάνω μας η μνήμη, άλλοτε χαρίζοντάς μας ένα μειδίαμα στα στεγνά μας πλέον χείλη, άλλοτε αφήνοντας να κυλήσει ένα δάκρυ", μας γράφει ο ίδιος.

Οι "ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΙΣΤΟΡΙΕΣ" αποτελούνται από: Δώδεκα (12) επί μέρους διηγήματα:

1. Ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης
2. Δεν ήταν το τυχερό της
3. Ο Μόνος δρόμος
4. Ένα πικ απ με περίμενε στη γωνία
5. Έτσι τ' αποφάσισε ο Θεός
6. Ένα καλοκαίρι Kitsch
7. Συνέχισε το δρόμο του
8. Ωραία εποχή
9. Καστελόριζο, προ αεροδρομίου, προ Mediterrraneo, προ διαγγέλματος Παπανδρέου
10. Θε μου, η μητρική στοργή που βρήκε τόσο δηλητήριο
11. Είναι κουτό γιατρέ ή μήπως δεν είναι και τόσο ;
12. Μια συνηθισμένη Ιστορία

Δώδεκα ανθρώπινες ιστορίες βουτηγμένες στην αλήθεια, σε μια καταιγίδα συναισθημάτων και βιωμάτων. Όπου στις γραμμές τους μπορείς να συναντήσεις τα πάντα, όνειρα, ελπίδες, προσδοκίες, απογοητεύσεις, έρωτα, πάθος, αδιέξοδα, χαρά, λύπη, θάνατο, αποτυχία.

Όλες οι ιστορίες ενταγμένες τόσο ρεαλιστικά μέσα στο κοινωνικό κάδρο που αρέσουν και συγκινούν.

Προσωπικά θα έλεγα ότι δύο από αυτές τις ιστορίες με συγκλόνισαν περισσότερο από όλες:

Η μία είναι το "Θε μου, η μητρική στοργή, που βρήκε τόσο δηλητήριο", η δραματική ιστορία του Περικλή και της μητέρας του. Μια ιστορία όπου μέσα στις λέξεις της διαβάζω την δική μου περίπου προσωπική ιστορία και που στο τέλος της με την αναφορά στο έργο του Ντίνου Χριστιανόπουλου πραγματικά μένεις με ένα κόμπο στο λαιμό.

Η Δεύτερη είναι η "Μια Συνηθισμένη Ιστορία". Μια ιστορία έρωτα, πάθους, ηδονών, της Ντολόρες Μαλνόμ. Από τις πιο ερωτικές και αισθησιακές ιστορίες πάθους και συναισθημάτων που έχω διαβάσει αγαπητοί φίλοι όπου εδώ ο συγγραφέας δίνει ρέστα με τη γραφή του, τη δύναμή της, την εκφραστική της ηδονική της "αυθάδεια".

ΠΟΥ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ:  Οι "ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΙΣΤΟΡΙΕΣ" διατίθενται εδώ:

 http://www.vivliaonline.gr/-659.html

  Και συνεχίζοντας αυτόν τον απολογισμό, βλέπω μια ακόμα ανάρτηση μου, σε δύο μέρη, ένα ταξίδι που πολύ καιρό ονειρευόμουν και μέσα στο 2018 το πραγματοποίησα. Ένα ταξίδι δρόμου, στην Ιταλία και τα Βαλκάνια, με την οικογένεια μου -είχα κι ένα όμορφο συναπάντημα με νεώτερους φίλους μας, χρειαζόμαστε την αύρα τους - στο οποίο βρέθηκα να αναμετριέμαι με τον ίδιο τον εαυτό μου, μα στο τέλος όλα πήγαν καλύτερα απ΄ ότι μπορούσα να φανταστώ. Είδα καινούρια μέρη, γνώρισα άλλους τρόπους ζωής και κυρίως διαφορετικές νοοτροπίες. Τέτοια ταξίδια σε κάνουν να βλέπεις με άλλη ματιά το σήμερα, τη δική μας μίζερη πραγματικότητα, να αισιοδοξείς ότι μπορούν τα πράγματα να γίνουν καλύτερα και για μας. Έτσι θέλω να πιστεύω!
  Έκανα τρεις μόνο παρουσιάσεις βιβλίων, μου αρέσει το διάβασμα στον ελεύθερο χρόνο μου, και πρόσθεσα στις ΒιβλιοΑναγώσεις τα παρακάτω:

ΛΟΚΟΜΟΤΙΒΑ  του Πάνου Ιωαννίδη

Στον ίσκιο της ροδιάς του Tariq Ali

Η λήθη που θα γίνουμε του Εκτορ Αμπαδ Φασιολινσε

 Δεν ξέρω τι άλλο με κάνει να θέλω να γράψω για κάποιο βιβλίο πέρα απ΄ ότι, όταν τελειώσω το διάβασμα του, νιώθω να ξεχειλίζουν από μέσα μου τόσο πολλά που θέλω να τα αποτυπώσω κάπου, για να μην τα ξεχάσω. Δεν κάνω ούτε κριτική ούτε διαφήμιση, γράφω για τον εαυτό μου... 

  

Μια ανάρτηση μου τον Αύγουστο, συνήθως τον Αύγουστο δεν γράφω... αλλά η τραγωδία στο Μάτι ήταν ένα γεγονός που συγκλόνισε όλους μας και όλοι μας αναζητούσαμε απαντήσεις, τις οποίες, δυστυχώς, δεν φαίνεται ότι θα πάρουμε ποτέ από την υπεύθυνη πολιτεία.

Το Σεπτέμβριο νοσταλγώντας την ιδιαίτερη πατρίδα μου αλλά κυρίως τα χρόνια της νιότης μου, δημοσίευσα ένα αφήγημα για κείνα τα χρόνια τα τόσο διαφορετικά από το σήμερα, που μόνο όσοι είχαμε την ευτυχία να γνωρίσουμε την πατρίδα μας στα πέτρινα χρόνια, μπορούμε να κατανοήσουμε τη θέρμη που γεμίζει τη ψυχή μας και μόνο η θύμηση τους. 

Και τέλος, μια ευχάριστη για μένα εμπειρία... είναι σημαντικό μετά από 33 χρόνια στο σχολείο, να ανακαλύπτεις εκ νέου τη χαρά των νέων εμπειριών και των νέων δυνατοτήτων που ανοίγονται στη νέα γενιά και στις οποίες έχεις τη χαρά να καθοδηγείς και να συμμετέχεις κι εσύ. Μιλώ για τη Φόρμουλα 1 στα σχολεία, ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα νέας κοπής, το οποίο τα χαρήκαμε όλοι μας, δάσκαλοι και μαθητές.
Αυτές ήταν φίλοι μου οι φετινές εγγραφές μου, για μένα δεν είναι λίγες ... Αγαπημένοι μου συνταξιδιώτες blogger πλέον... το 2019 ας είμαστε καλά να συναντιόμαστε όσο συχνότερα γίνεται, γεμάτοι δημιουργική αισιοδοξία σε τούτη τη γωνία της μπλοκόσφαιρας!!! Καλή Συνέχεια!!!!!!

.λες