Ακριβή # Κασσιανή

27 Απρ 2016

 Θα μου πει τώρα κάποιος, μέρες που είναι, εσύ συγκρίνεις την υμνωδό Κασσιανή... με την Ακριβή, που πουλούσε βότανα και ματζούνια και κυκλαμινα για ξελόγιασμα, στην κλειστή αγορά των Χανίων;

Ε, ναι!

  Διότι αρνούμαι να πιστέψω, ότι η Κασσιανή, μια νέα, ευγενικής καταγωγής στα χρόνια του Βυζαντίου, η οποία στάθηκε ενώπιον του Αυτοκράτορα Θεόφιλου ( το 830 μ.Χ. ), για να την επιλέξει ως μελλοντική σύζυγο του και βασίλισσα, αφού απορρίπτεται λόγω της γνωστής στιχομυθίας *, αποσύρεται ως μοναχή, γράφοντας  ύμνους, ως το τέλος της ζωής της.  Αρνούμαι να πιστέψω δηλαδή, ότι πίσω από την αναχώρηση της αυτή, δεν υπήρχαν έστω κάποια μικρά ψήγματα, μιας πληγωμένης καρδιάς. 

Ένας κορυφαίος ύμνος της Μεγαλοβδομάδας, ο οποίος αποπνέει τέτοιο πάθος από τη μια και τόσο σφοδρή επιθυμία εξιλέωσης από την άλλη, δεν μπορεί, να μην έχει στοιχεία από το προσωπικό δράμα, της ίδιας της υμνωδού!

  Ο γνωστός ύμνος από μεταγραφή του Φώτη Κόντογλου:

Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες, 

σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα 

και σε άλειψε με μυρουδικά πριν από τον ενταφιασμό σου 

κι έλεγε οδυρόμενη: Αλλοίμονο σε μένα, γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη 

και δίχως φεγγάρι, η μανία της ασωτίας κι ο έρωτας της αμαρτίας. 

Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων, 

εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας. 

Λύγισε στ' αναστενάγματα της καρδιάς μου, 

εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης. 

Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου, 

και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου· 

αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό, 

τ' άκουσε να περπατάνε, από το φόβο της κρύφτηκε. 

Των αμαρτιών μου τα πλήθη και των κριμάτων σου την άβυσσο, 

ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση, ψυχοσώστη Σωτήρα μου; 

Μην καταφρονέσης τη δούλη σου, εσύ που έχεις τ' αμέτρητο έλεος

               

  Από την άλλη, η Ακριβή, η οποία υπήρξε θύμα ξαφνικής εγκατάλειψης από τον αγαπημένο της, παρά τα "δεσίματα", που του είχε κάνει με τα μαγικά που γνώριζε. Και η οποία, εξακολούθησε στη ζωή της, να κάνει αυτό που γνώριζε καλύτερα... να πουλά βότανα και μαντζούνια και να δίνει συμβουλές για ξεματιάσματα ή ερωτικά πιασίματα!

  Από τη μια η Κασσιανή, η οποία επέλεξε το δύσκολο δρόμο της μοναχής, προσευχόμενη καθημερινά για λύτρωση και συγχώρεση, δίνοντας τον διαρκή αγώνα ενάντια στα ανθρώπινα πάθη και από την άλλη η Ακριβή... παραδομένη στη μοίρα της, συμβούλευε τους άλλους πως,  "μια σταλιά είναι η ζωή και δεν αξίζει λυπημένος να την ζήσεις" !!!!!

Στη σκεπαστή την αγορά μεσ' τα Χανιά

η Ακριβή είχε το ίδιο στέκι χρόνια

πουλούσε βότανα , ματζούνια , γιατρικά

και για ξελόγιασμα κυκλάμινο κολόνια.

Γιάτρευε πόνους του κορμιού η Ακριβή,

γιάτρευε πόνους της καρδιάς με παραισθήσεις

κι έλεγε σ'όλους μια σταλιά είναι η ζωή 

και δεν αξίζει λυπημένος να την ζήσεις .

Στην σκεπαστή την αγορά μεσ' τα Χανιά 

της Ακριβής ήμουν ο πιο καλός πελάτης 

πάντα ξεστράτιζα και πέρναγα από κει 

να τυλιχτώ στην μυρωδιά απ' τα μαλλιά της .

Κάποτε μου 'πε πως την τρώει ένας καημός 

γιατί αγάπησε με πάθος ένα ψέμα 

και καθισμένη στα σκαλιά της αγοράς 

κάπνιζε σέρτικα και κέρναγε και μένα . 

Έφυγε μου 'πε ξάφνικα ένα πρωί 

κι ας ήταν έρωτας σαν πέλαγο μεγάλος 

με μαγιοβότανα δέμενος και φιλί 

που σαν κι' αυτόν στον κόσμο δεν γεννήθηκε άλλος .

Στην σκεπαστή την αγορά μεσ' τα Χανιά

της Ακριβής ήμουν ο πιο καλός πελάτης 

μα όταν πέρασα απο κει κάποια βραδιά 

στην πόρτα έγραφε "ΚΛΕΙΣΤΟ ΛΟΓΩ ΑΓΑΠΗΣ "

Δυο γυναίκες, σε δυο διαφορετικές εποχές, με διαφορετικές ιστορίες, με απόλυτα ανθρώπινη υπόσταση... οι οποίες όμως υπήρξαν θύματα ενός άνδρα, που η μοίρα έφερε στη ζωή τους.

* - Εκ γυναικός ερρύη τα φαύλα

 - Αλλά και διά γυναικός πηγάζει τά κρείττω

 

Πρίγκιπας; νοσταλγία για μια άλλη εποχή...

24 Απρ 2016

  Σίγουρα όλοι εμείς, οι παλαιότεροι, που μεγαλώσαμε ακούγοντας τις ροκ μπαλάντες των δεκαετιών 60-80, όσο κι αν αυτοχαρακτηριζόμαστε ως ροκάδες... η λαίλαπα της disco, δεν μας άφησε ανεπηρέαστους. Ο βασικός λόγος ήταν τα πάρτι, όπου κυριαρχούσαν οι disco επιτυχίες. Μα και οι ντίσκο της εποχής, που ήταν τα βασικά στέκια της διασκέδασης της νεολαίας.   Θυμάμαι τους σχολικούς χειμώνες, να ψάχνω με δυσκολία να βρω στο ραδιόφωνο την εκπομπή του Γιάννη Πετρίδη "Ποπ και Ροκ", και από τις 4 ως τις 5 το απόγευμα, να μένω κολλημένος σε ότι άκουγα.  Ούτε μαθήματα υπήρχαν εκείνη την ώρα, ούτε τίποτε άλλο. 

 Μαθαίναμε για όλες τις τελευταίες κυκλοφορίες, ακούγαμε αρκετά νωρίς, ίσως και από τους πρώτους τις επερχόμενες επιτυχίες και αν είχαμε και καλή λήψη γράφαμε και καμιά κασέτα.

Στην εκπομπή λοιπόν αυτή, πρωτάκουσα και τον Prince. Και από την αρχή, γύρω από τη μουσική του, άρχισαν οι διαμάχες. Είναι disco, είναι ροκάς; 

Το σίγουρο είναι ότι η μουσική του ξεχώριζε. Είχε την απήχηση της disco αλλά και disco δεν της έλεγες. Αλλά σίγουρα και ροκ δεν ήταν. Ήταν κάτι πέρα από αυτά, που σίγουρα σε ξάφνιαζε. Πιο εγκεφαλικά από αυτά που λάνσαραν την ίδια εποχή η Madonna και ο M. Jackson, για μας που αμφισβητούσαμε την εύκολη μαζική κουλτούρα της pop(!)
Η αλήθεια βέβαια είναι, ότι και ο Prince, μέσα στο ίδιο σταρ σύστεμ ήταν. Και διαβάζοντας τώρα μια από τις πολλές βιογραφίες του, που κυκλοφόρησαν με το θάνατο του, το αντιλαμβάνεσαι αυτό πολύ καθαρά!
  
ΥΓ: Αυτές τις μέρες, με τα επερχόμενα τρίτα και τέταρτα μνημόνια, με τις επερχόμενες αλλαγές στην Παιδεία υπό τις ευλογίες ενός τάχατες διαλόγου, με το θυμό των προσφύγων, που εγκλωβίστηκαν στην Πατρίδα μας και τις γελοία ευφυολογήματα των ακραίων συμπατριωτών μας, με την αγωνία της Ζωής να παραμείνει στο προσκήνιο (δες Πλεύση Ελευθερίας)... εγώ, μέρες που είναι, προτιμώ να ασχολούμαι με πιο απλά, ανώδυνα πράγματα.
Για όλα τα προηγούμενα, μπροστά μας τα έχουμε ακόμα! Αυτές τις μέρες... χαλαρά!!!!

Νόστος, δρόμος, καρδιά (blogame)

20 Απρ 2016

  Νόστος = επιστροφή στην πατρίδα... και στο μυαλό μου αμέσως έρχεται ο Οδυσσέας, ο πολυμήχανος, ο οποίος ταξίδευε για δέκα ολόκληρα χρόνια μέχρι να επιστρέψει στην Ιθάκη του. Τι καημός κι αυτός! Έχασε τα πλοία του, τους άντρες του, όλα όσα όφειλε να επιστρέψει πίσω στην πατρίδα... επιθυμώντας να δει, έστω για μια ελάχιστη στιγμή, την αναμμένη καμινάδα του σπιτιού του (καπνὸν ἀποθρῴσκοντα)...  και μετά ας πέθαινε.  Η γυναίκα του η Πηνελόπη ( η πιστή ... ), σίγουρα κάποιο ρόλο θα είχε σε όλη αυτή τη σφοδρή επιθυμία της επιστροφής. 

  Οι περισσότεροι από εμάς σήμερα, κάπου έχουμε αφήσει, πίσω μας, μια πατρίδα. Είτε αυτήν που γεννηθήκαμε και παίξαμε όταν ήμαστε μικροί, είτε αυτή που μας ενώνει με τους συγγενείς - προγόνους  μας, είτε αυτή που μας θυμίζει ευτυχισμένες ημέρες όπου τα πρώτα εφηβικά σκιρτήματα μας πλήγωναν την καρδιά. Μια πατρίδα την οποία περπατήσαμε, ανεβήκαμε της πλαγιές της, ατενίσαμε πέρα μακριά τον ορίζοντα της ( ονειρευόμενοι το μέλλον μας ), ξαποστάσαμε σε μια βρυσούλα δίπλα σε κάποιο ξωκλήσι, βουτήξαμε στα νερά της το καλοκαίρι. Μια πατρίδα στην οποία ζήσαμε περιπλανώμενοι από κάποιο παραδοσιακό πανηγύρι σε κάποιο απόμερο μπαράκι με ένα ποτό στο χέρι, ζώντας, έτσι λέγαμε, όλο το πάθος και την κάψα του καλοκαιριού. 

 Και σήμερα η καρδιά μας είναι τόσο μπερδεμένη. Κάπου όλα αυτά έχουν ξεθωριάσει, έχουν γίνει τόσο μακρινά, τόσο δεύτερα, σαν να μην ήταν ποτέ στη ζωή μας...

 Λυπηρό ή ελπιδοφόρο; Δεν ξέρω!

Λυπηρό, να διαγράφεται η "σημασία" του παρελθόντος σου και όσα κουβάλησες μέσα σε αυτό;
Ελπιδοφόρο να αφήνεις πίσω κομμάτια της ζωή σου και να στέκεσαι περισσότερο στα τωρινά ή τα αυριανά;
Το σίγουρο πάντως είναι, ότι το δρόμο του Οδυσσέα, τον επικίνδυνο, τον μακρύ, το δύσβατο, τον περιπετειώδη, τον "άθλιο"... δεν θα τον έκανα ποτέ!

Ποτέ;

Κι αν σήμερα τον διαβαίνεις δίχως να το έχεις καταλάβει... και το τέλος του θα είναι εκεί, όπου η νοσταλγία σε ανύποπτο χρόνο, κτυπά τις άκρες της μνήμης σου με εικόνες, ήχους, μυρουδιές και γεύσεις, αισθήσεις υπαρκτές μα και τόσο άπιαστες;

Γκιακ

20 Μαρ 2016

Πολλά έχουν γραφτεί για το βραβευμένο Γκιακ του Δημοσθένη Παπαμάρκου. Διηγήματα σκληρά, που δεν εξωραΐζουν τον πόλεμο, που δεν ωραιοποιούν την σκληρή πραγματικότητα που βίωσαν οι Έλληνες στρατιώτες στη Μικρασιατική εκστρατεία, που απομυθοποιούν την έννοια του ήρωα πολεμιστή. Είναι ένα από εκείνα τα βιβλία, που οφείλεις να διαβάσεις, ως αντιστάθμισμα στην σχολική ιστορία, που όλοι μας έχουμε διδαχθεί. 

  Ενώ όλη η ελληνική σχολική ιστοριογραφία, περιστρέφεται γύρω από πολέμους και μάχες, στις οποίες άλλοτε ήμασταν νικητές και άλλες ηττημένοι, το τι είναι ο πόλεμος, το τι σημαίνει να κρατάς ένα όπλο με την αίσθηση του κυρίαρχου, ποτέ μας δεν το διδαχθήκαμε. ( Ίσως και σε αυτό να οφείλεται το γεγονός, να βλέπουμε πολλούς συμπατριώτες μας σήμερα, να μην μπορούν να κατανοήσουν την αιτία που τόσοι Σύριοι, αναγκάζονται να αφήσουν τον τόπο τους και να οδηγηθούν ως πρόσφυγες, τόσο μακριά. ). Τέλος πάντων! 
Αυτό που μου άρεσε, στα διηγήματα του Παπαμάρκου, είναι ότι τα βιώματα των στρατιωτών, που εξιστορεί, δεν μας τα παρουσιάζει στο χρόνο που έγιναν, αλλά φτάνουν σε εμάς, σε δεύτερο χρόνο. Ο συγγραφέας, μας τα διηγείται, όπως τα άκουσε, από τους πρωταγωνιστές τους. Με μια δόση αυτοκριτικής θα έλεγε κανείς, αναπλάθουν τις ιστορίες τους. Ο χρόνος, σίγουρα έχει παραμερίσει την ένταση, που θα μπορούσαν να έχουν οι διηγήσεις τους, αν γίνονταν σε χρόνο πολύ κοντινότερο, στην εκστρατεία. Οι διηγήσεις αυτές αποπνέουν μια σοφία, μια κατασταλαγμένη άποψη για τη ζωή που έζησαν, που δεν αλλάζει, αλλά οφείλεις να την κουβαλάς μέσα σου ως φορτίο βαρύ αλλά και... λυτρωτικό. 
 Ακόμα, με πολύ πετυχημένο τρόπο, ο συγγραφέας μας μεταφέρει πίσω στον χρόνο, στα χωριά μας, των προηγούμενων δεκαετιών. Το κατορθώνει αυτό, αν και είναι μόλις 32 χρόνων, αναπαράγοντας το γλωσσικό ιδίωμα, αναπλάθοντας την αίσθηση της κλειστής κοινωνίας, όπου όλα κρύβονται αλλά και συζητιούνται (κρυφά βέβαια), όπου η επιφάνεια των κοινωνιών μοιάζει ατάραχη αλλά λίγο κάτω της, ίσα το χέρι σου να βρέξεις, κρύβονται  απίστευτες ιστορίες. 
Μα πιο πολύ με εντυπωσίασε, η σχέση του συγγραφέα με την προφορική παράδοση του τόπου μας. Θαύμασα, απόλαυσα το έμμετρο "Παραλογή", το οποίο παρουσιάζει την χωρίς ελπίδα, πάλη μας με το θάνατο. Ο Χάρος,

που μας πληγώνει, που μας ξεγελά, που δεν διστάζει να διακόψει την κάθε ευτυχία των θνητών. Θα νόμιζε κανείς ότι το έμμετρο αυτό δεν συνδέεται με τα υπόλοιπα διηγήματα. Κι όμως! Οι περισσότερες ιστορίες του έχουν σχέση με ο θάνατο και μάλιστα με τη βίαια παρουσία του. Αυτός είναι ο Χάρος. Αφαιρεί ζωές, (δεν ξέρω τι βιώνουν, στον κάτω κόσμο οι ψυχές), μα αυτοί που βασανίζονται είναι αυτοί που μένουν ζωντανοί. Πολλές φορές αναρωτιέμαι για τα αληθινά θύματα του Χάρου. Ο νεκρός; κι αν "ζει μια ζωή" απαλλαγμένη από τους ανθρώπινους πόνους; Ο ζωντανός; κι αν ζει, όσο ζήσει πάνω στη γη, με πόνο και θλίψη για τον (την)  αγαπημένο (-η) του;
Μια τέτοια πρωταγωνίστρια είναι η χήρα της "Παραλογής". Είναι αυτή που μένει πίσω, τραγική φιγούρα, η οποία αρνείται να συμβιβαστεί με την απώλεια του αγαπημένου της, που όταν της δίνεται η ευκαιρία, θαρρώντας* ( νομίζοντας) ότι τον έχει στο χέρι τον Χάροντα, ξανασμίγει με τον άντρα της.... μα δεν είναι εκείνος ο όμορφος, ο λεβέντης...είναι ένας καταχανάς* πια, άσχημος και άψυχος (νεκροζώντανος).

Δίδαγμα: Οι νεκροί με τους νεκρούς και οι ζωντανοί με τους ζωντανούς; 
Δεν έχω απάντηση. Καθένας και η ψυχή του!

* από το καρπάθικο ιδίωμα

Ποιοι τελικά είμαστε εμείς οι Έλληνες; 4 παραδείγματα πολιτισμού,παιδείας... (2)

26 Φεβ 2016

 1.  "Τάσσομαι και αφοσιώνομαι, εις τον λόγο της ενότητας, του πανάγαθου άρχοντα φωτός, με καρδιά και ψυχή, συντονισμένοι, στις φωτεινές δυνάμεις του ΣΕΦ. Ορκίζομαι, στη σημαντική συνειδητότητα και νομοτέλεια, ως μονάδα στηνένωση όλων των ιερών ψυχών, όπου η δύναμη τους είναι το κοσμικό πυρ. Ορκίζομαι ως πολεμιστής ταγμένος, στον ιερό σκοπό, της ελευθερίας της Ελλάδας, του ελληνισμού και της ελληνικότητας απανταχού της γαίας να υπηρετώ πάντα την αλήθεια, το δίκαιο, την αρμονία, την αρετή, την αφθονία, την ανιδιοτέλεια........κλπ" 

      Ακούγοντας τον όρκο, από μια από τις τελετές του περίφημου Σώρρας, αναρωτιέμαι για μια ακόμα φορά, πόσο απελπισμένοι πρέπει να είναι μερίδα του λαού μας για να άγεται και να φέρεται, από λογικές αυτού του τύπου. Ή μήπως δεν είναι απλή απελπισία, αλλά ένα ακόμα στοιχείο της αμορφωσιάς αυτού του λαού. Μα μπορείς να πιστεύεις στα αλήθεια, ότι κάποιος έχει κάπου "παρκαρισμένα" 600 δις!!!, για τη σωτηρία της Ελλάδας... αλλά θα τα δώσει μόνο αν αποχωρήσει το παρόν πολιτικό προσωπικό, για να αναλάβει αυτός; Κι αν είναι από απελπισία, πόση είναι η ευθύνη των κυβερνώντων αυτής της πατρίδας, που δεν μπορούν να εμφυσήσουν, λίγη μόνο αισιοδοξία για το μέλλον στην πατρίδα μας. 

Η υπόθεση, μου θυμίζει άλλες ιστορίες, όπου ο λαός μας είναι έτοιμος, να πιστέψει οτιδήποτε, φτάνει να του ικανοποιείς τα πολύ κοντινά του συμφέροντα. Να του γαργαλάς το συναίσθημα. Λογική καμία... μα καμία!!!!  

Δύο μόνο παραδείγματα που μου έρχονται πρόχειρα στο νου. Η ιστορία του νερού του Καματερού ( για τους παλαιότερους ) και τη ρήση του Τσίπρα: Εμείς θα βαράμε τα όργανα και οι αγορές θα χορεύουνε (για τους νεώτερους).

[Όποιος έχει περίσσεια περιέργεια για τον πλήρη όρκο του Σώρρα ας δει το βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=VT2q9zIDkLM ]

 2.  Τραγικό να σκοτώνεται ένας νέος άνθρωπος, σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Όπως τραγικό είναι και τα εκατοντάδες θύματα που έχουμε κάθε χρόνο, από τροχαία. Είτε επιβιώσουν είτε μείνουν ανάπηρα είτε χάσουν τη ζωή τους, ο πόνος αγγίζει τους ίδιους ( αν είναι τυχεροί και ζήσουν ) και την οικογένεια τους. Λογικό είναι οι νέοι άνθρωποι, να εκδηλώνουν συναισθήματα αγάπης για τα ινδάλματα τους. Όταν βάζεις στα χείλη ένα τραγούδι του αγαπημένου σου τραγουδιστή και κοιμάσαι γεμάτος ευτυχία με αυτό, σίγουρα ο τραγουδιστής καταλαμβάνει στη ζωή σου, τη θέση ενός "μικρού" θεού... τουλάχιστον. Τραγικό όμως είναι και όταν ένας λαός, χάνει το μέτρο, και οι εκδηλώσεις λύπης του ξεφεύγουν. Μπουνιές μπροστά στην εκκλησία, επί τρεις ημέρες η μόνη είδηση είναι ο θάνατος του γνωστού τραγουδιστή ( διότι ενδιαφέρει τον κόσμο )  και τα ΜΜΕ να συναγωνίζονται σε κοτσάνες για να πουλήσουν;   Τί;    Μα και ακόμα πιο τραγικό, όταν πριν από λίγες ημέρες είχαμε το τραγικό δυστύχημα των τριών αξιωματικών του πολεμικού ναυτικού, οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους, εκτελώντας μια από εκείνες τις επίπονες ασκήσεις ετοιμότητας. Κηδεύτηκαν σεμνά, τα μέσα ασχολήθηκαν ελάχιστα μαζί τους, ούτε εκδηλώσεις λατρείας είχαμε ούτε υπερβολές. 

Βλέπεις το αξιακό σύστημα που έχουμε διαμορφώσει, θεωρεί σημαντικότερο έναν καλλιτέχνη που μας διασκεδάζει από έναν αφανή, στρατιώτη, ο οποίος δίνει τη ζωή του, για να μπορούμε εμείς να κοιμόμαστε ήσυχοι τα βράδια... ή να ακούμε τον όποιο καλλιτέχνη, ελεύθερα.

3.  Κάποιοι βανδαλίζουν συστηματικά τις πόλεις μας. 

Τα γκράφιτι στη μήκους τριών χιλιομέτρων Νέα παραλία της

 Θεσσαλονίκης αλλά και σε κάθε "απόμερο" κτίριο των πόλεων μας έχουν καταντήσει αληθινή μάστιγα. Δεν περιορίζονται όμως  ως εκεί. Θέλουν να βανδαλίζουν ή να ξηλώνουν και κάθε έργο τέχνης των πόλεων μας. Έχουν δική τους αισθητική πρόταση; Όχι, απλά και μόνο τους ενοχλεί το ωραίο, η καλλτεχνική πρόταση του άλλου.

Κρύβουν, δυστυχώς μίσος και μιζέρια μέσα τους. Τίποτα άλλο!  

4. Από τη μια προτείνουμε τους κατοίκους της Μυτιλήνης για το Νόμπελ Ειρήνης και από την άλλη διαδηλώνουμε ενάντια στα hot spots. Από τη μια χιλιάδες Έλληνες συνεισφέρουν από το υστέρημα τους στις ανθρωπιστικές οργανώσεις, ώστε χιλιάδες συνάνθρωποι μας, καθημερινά να βρίσκουν ένα ζεστό πιάτο φαγητό ή οι χιλιάδες πρόσφυγες που πέρασαν από τη χώρα μας, να δεχθούν μια πρώτη, άμεση βοήθεια και από την άλλη χιλιάδες άλλοι, καθημερινά σκορπούν μηνύματα μίσους και ξενοφοβίας. Αντί όλοι να διεκδικούμε, από το κράτος μας, την έγκαιρη διαχείριση του προαναγγελθέντος εγκλωβισμού, χιλιάδων λαθρομεταναστών στη χώρα μας, το μόνο που μας ενδιαφέρει είναι να διώξουμε το πρόβλημα, προς τη διπλανή από εμάς γειτονιά. Όχι hot spots ή κέντρα φιλοξενίας δίπλα μας αλλά δίπλα στον γείτονα. 

Αντί να υψώσουμε, όλοι μαζί φωνή αγωνίας, για τη σωτηρία της Ευρώπης των ονείρων μας, θα την παρακολουθούμε να καταρρέει υπό τις ιαχές του κάθε ακραίου στοιχείου, που κατοικεί σε αυτήν.

                                          

Διαβάζοντας το βιβλίο: "Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος" του Αλντους Χαξλεϋ ( 2 )

18 Φεβ 2016

Ο Χάξλευ επανήλθε στο βιβλίο του αυτό, μετά από 30 χρόνια περίπου, γράφοντας την: "Επιστροφή στον Θαυμαστό Καινούργιο Κόσμο", τον πρόλογο της έκδοσης, που εμείς διαβάζουμε σήμερα. 

Διαπιστώνει ότι οι τεχνολογικές αλλαγές είναι πολύ πιο γρήγορες, απ΄ ότι είχε φανταστεί, και κατηγορεί τον εαυτό του, ότι ενώ γνώριζε για την πυρηνική ενέργεια, δεν την ανάφερε στο βιβλίο του. Με λίγα λόγια, θέτει τα όρια της ανθρώπινης φαντασίας. Πολλοί οραματίστηκαν το μέλλον, πολλοί έγραψαν βιβλία επιστημονικής φαντασίας μα η πραγματικότητα ξεπερνά και τα πιο "τρελές" μελλοντικές προβλέψεις. 
Διαβάζοντας στη συνέχεια την περιγραφή του καινούριου κόσμου, δεν μπόρεσα να αποφύγω ένα μειδίαμα, το οποίο πολλές φορές σχηματίστηκε στο πρόσωπο μου, εξαιτίας των αφελών προβλέψεων του. Όχι ότι στην εποχή που γράφτηκαν δεν ήταν πολύ προχωρημένες αλλά στα δικά μας μάτια σήμερα φαντάζουν σαν μικρά, ωραία παραμύθια. Η τεχνολογική αλλά και η κοινωνική πρόοδος, έχει ξεπεράσει κάθε πρόβλεψη. 

Τι είναι λοιπόν αυτό που κάνει τόσο γοητευτικά τα βιβλία επιστημονικής φαντασίας, με τόσους φανατικούς αναγνώστες, όταν ξέρουμε ότι πολλά από αυτά που γράφονται σε λίγο καιρό θα είναι ξεπερασμένα;

  Ίσως ο άνθρωπος, αυτός ο δυνατός, ο κυρίαρχος του κόσμου στην πραγματικότητα φοβάται! Φοβάται το μέλλον το οποίο είναι αβέβαιο και απρόβλεπτο! Από την αρχαιότητα, αρεσκόταν σε προβλέψεις, προφητείες. Οι κάθε λογής μάντεις, είχαν σημαντική θέση στη ζωή των ανθρώπων. Μα και στη σημερινή εποχή, την εποχή της γνώσης(!), οι διάφοροι τσαρλατάνοι ευημερούν. Χαρτορίχτρες, καφετζούδες και πρόσφατα, ακόμα και τηλεοπτικώς ..... Ειδικά στην πατρίδα μου, οι τάχατες προφητείες του Παϊσιου ή άλλων αγιορειτών κάνουν θραύση, από τους επιτήδειους μιντιακούς εμπόρους. ( Δεν ξέρω πως θα αντιδρούσε ο Παΐσιος αν ζούσε σήμερα και έβλεπε πως κάποιοι εκμεταλλεύονται το όνομα του ). Αλλά ακόμα και ο Χριστιανισμός, ο οποίος αποκήρυξε τους προφήτες ( "ουδείς προφήτης μετά Χριστόν" ), ενέταξε στα ιερά βιβλία την Αποκάλυψη του Ιωάννη, το μόνο προφητικό βιβλίο, από τα ιερά βιβλία.   

Ο Χαξλεϋ μιλούσε για την τρίτη βιομηχανική επανάσταση, όταν σήμερα ήδη βρισκόμαστε στην αρχή της πέμπτης. Οι εξελίξεις στην πληροφορική, στη βιοτεχνολογία, στη νανοτεχνολογία, στις τεχνολογίες πολέμου, είναι ασύλληπτες. Στον οικονομικό χώρο, μιλάμε για την παγκοσμιοποίηση, για την ελεύθερη διακίνηση εμπορευμάτων και χρημάτων.  Αλλά και στις κοινωνικές εξελίξεις, όσο κι αν βρίσκουμε κάποιες ομοιότητες, με καταστάσεις που τείνουν να διαμορφωθούν σήμερα, άλλο τόσο καταλαβαίνουμε ότι κάποιες εξελίξεις, όπως για παράδειγμα η κοινωνική δικτύωση, ούτε καν του πέρασε από το μυαλό. Ο Χαξλεϋ φαντάστηκε έναν κόσμο, όπου τα παιδιά μεγαλώνουν σε ιδρύματα, χωρίς γονείς, σε έναν κόσμο όπου και μόνο η λέξη "μάνα" ή "πατέρας" σοκάρει, ( μόνο οι άγριοι διατηρούν την μητρότητα και την πατρότητα ). Εγώ πάλι δεν μπορώ να φανταστώ ότι ο άνθρωπος θα απαρνηθεί τη χαρά, να μεγαλώνει ο ίδιος τα παιδιά του ή ότι τα παιδιά θα μεγαλώνουν κατά κανόνα σε ιδρύματα, δίχως τη γονεϊκή σχέση. Επίσης, κατά τον Χάξλεϋ, η λέξη "Θεός" έχει αντικατασταθεί με τη λέξη Φορντ... αλλά η έννοια του Θεού ως κάποια, ανώτερη μυστηριακή δύναμη, δεν έχει χαθεί.
Τέλος, οι "νέοι" άνθρωποι του Θαυμαστού Καινούριου Κόσμου του Χάξλεϋ, για να βιώνουν μια ευτυχισμένη ζωή, είναι αναγκασμένοι καθημερινά, να τροφοδοτούνται με ψυχοτρόπα χαπάκια. Είναι αλήθεια ότι μεγάλη μερίδα των σημερινών ανθρώπων καταφεύγουν σε ψυχοτρόπες ουσίες ( και όχι μόνο ) αλλά και πάλι υπάρχει και μια άλλη μεγάλη μερίδα ανθρώπων που επιμένει να αναζητά την ευτυχία, στα απλά, μικρά και καθημερινά γεγονότα της ζωής. 
Κάποτε, στη δεκαετία του 70, πολλοί της ηλικίας μου, ήμαστε φανατικοί με τον Ιούλιο Βερν. Ακόμα τότε, οι τεχνολογικές προβλέψεις που είχε κάνει, μας συγκινούσαν αν και είχαν ξεπεραστεί. Ο πόλεμος των Άστρων, η πρώτη ταινία, εμπνευσμένη, από τα γραπτά του σπουδαίου συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Άρθουρ Κλαρκ, μας συγκίνησε αφάνταστα. Άλλοι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, όπως ο Ασίμωφ ή ο Όργουελ διαβάστηκαν φανατικά από τους λάτρεις του είδους. Ο Χάξλεϋ και ο Μπράνμπερι, έθεσαν ερωτήματα για το μέλλον, ειδικότερα για την άποψη ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις μπορούν να υποδουλώσουν τον άνθρωπο στο όνομα της ευτυχίας.
 Στη σημερινή εποχή, τα βιβλία ή οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας, οραματίζονται έναν κόσμο, όπου η τεχνολογία των υπολογιστών έχει το πάνω χέρι, όπου ο άνθρωπος υποδουλώνεται σε αόρατους, τεχνολογικούς ιστούς, ζει σε φανταστικούς, παράλληλους κόσμους. Δες Μάτριξ!
Ναι! Όλα αυτά μπορούν να συμβούν! Είμαι όμως αισιόδοξος για δύο λόγους. Από τη μια η εξέλιξη πάντα θα ξεπερνά και την πιο τρελή πρόβλεψη του ανθρώπου... και από την άλλη, ο άνθρωπος, αυτός ο πολυμήχανος κατά τον Σοφοκλή, πάντα θα βρίσκει τον τρόπο, να προχωρά... χωρίς να χάσει την ανθρώπινη υπόσταση του.

Κλείνω την εγγραφή μου αισιόδοξα, με ένα απόσπασμα από την Αντιγόνη του Σοφοκλή, για τον "Θαυμαστό άνθρωπο". Τελικά όλα θα τα "τιθασεύσει"!!!

Πολλά είναι τα θαυμαστά, 

μα τίποτα πιο θαυμαστό από τον άνθρωπο. 

Αυτός περνά και πέρα από τον τρικυμισμένο άσπρο πόντο  

με τις φουρτούνες του νοτιά, 

διασχίζοντας τα κύματα που σηκώνονται ψηλά 

κι από παντού τον δέρνουν.  

Και την υπέρτατη θεά, τη Γη,  

την άφθαρτη κι ακούραστη αυτός καταπονεί  

οργώνοντας χρόνο το χρόνο με αλέτρια  

πάνω κάτω που τα σέρνουν τ' άλογά του.

Και των ελαφρόμυαλων πουλιών τη γενιά  

με βρόχια παγιδεύει και κοπάδια αγριμιών,  

και τα θαλάσσια θρέμματα στο πέλαγος,  

όλα ο πολυμήχανος ο άνθρωπος 

τα πιάνει με δίχτυα από πλεχτά σχοινιά. 

Και τ' άγρια θηρία που τριγυρίζουν στα βουνά  

με παγίδες τα δαμάζει,  

και τ' άλογο με την πυκνή τη χαίτη τιθασεύει  

στον τράχηλο περνώντας του ζυγό, 

καθώς και το βουνίσιο ταύρο τον αδάμαστο.  

Βρήκε ακόμα και τη γλώσσα να μιλεί  

και ιδέες υψηλές και νόμους 

για την καλή διακυβέρνηση των πόλεων,  

και πώς να φυλάγεται τη νύχτα στο ύπαιθρο  

από της παγωνιάς τις προσβολές

και της φοβερής νεροσυρμής, ο τετραπέρατος. 

Απροετοίμαστος σε τίποτε δεν έρχεται που μέλλει να συμβεί.  

Τον Άδη μόνο δεν θα μπορέσει να ξεφύγει  

φάρμακα όμως έχει επινοήσει,  

για να γλιτώνει από τις αγιάτρευτες αρρώστιες.

Διαβάστε το πρώτο μέρος του αφιερώματος εδώ

Διαβάζοντας το βιβλίο: "Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος" του Αλντους Χαξλεϋ. ( 1 )

06 Φεβ 2016

  Ο Θαυμαστός Καινούριος Κόσμος, του Χάξλεϋ (1932),  μαζί με το Φαρενάιτ 451του   Μπράντμπερι Ρέι (1953), ανήκουν στα βιβλία εκείνα, που οι συγγραφείς τους προσπαθούν να προβλέψουν το μέλλον των ανθρώπων σε σχέση με την πρόοδο των επιστημών και των τεχνολογικών επιτευγμάτων τους.

 Ζητούμενο είναι η ευτυχία του ανθρώπου! Επιφανειακά τουλάχιστον, διότι αυτή ( η ανθρώπινη ευτυχία ) χρησιμοποιείται από τις μελλοντικές, παγκόσμιες κυβερνήσεις, απλά και μόνο ως πρόσχημα, για να ελέγχουν την κοινωνία. 

Μπορεί να "φτιαχτεί" ο ευτυχισμένος άνθρωπος; 

  Σύμφωνα με τον Χάξλεϋ ναι, με εργαστηριακό και βιομηχανικό τρόπο, από τον έλεγχο του τρόπου γέννησης του, τον έλεγχο της σκέψης και την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Σύμφωνα με τον Μπράντμπερι, και πάλι ναι, με την απαγόρευση της ανάγνωσης των βιβλίων, με τον εξοβελισμό της παγκόσμιας συλλογικής μνήμης. 

  Μα κι αν δούμε διάφορους ορισμούς περί της ευτυχίας, ναι υπάρχει πεδίο γόνιμο για να γίνουν τέτοιες σκέψεις, δηλαδή να " διαμορφώσουμε " τη σκέψη του ανθρώπου με τέτοιον τρόπο, ώστε να αισθάνεται ευτυχής.   

  Ο Πλάτωνας, στην φιλοσοφία του αναφέρει πως η ευτυχία έχει να κάνει με το μυαλό και τη σκέψη και όχι με την ψευδαίσθηση που μας παρέχουν οι αισθήσεις.  

Ο  Χόρχε Μπουκάι γράφει ότι η ευτυχία είναι η αίσθηση του ότι δεν είσαι χαμένος στον κόσμο. Η ευτυχία είναι η εσωτερική ηρεμία που έχει κάποιος όταν γνωρίσει ότι βρίσκεται στο σωστό δρόμο. 

Και οι δύο υποστηρίζουν, ότι η ευτυχία είναι μια εσωτερική υπόθεση του ανθρώπου... φτάνει δηλαδή να ελέγξεις το μυαλό σου, τις σκέψεις σου, τα θέλω σου ....

Ο Καζαντζάκης, στην Ασκητική του λέει: "Τι θα πει ευτυχία; Να ζεις όλες τις δυστυχίες"

Ο ΔΑΛΑΪ ΛΑΜΑ υποστηρίζει ότι η ευτυχία είναι μια τέχνη που περιλαμβάνει την αποδοχή της δυστυχίας ως κάτι φυσικό.

Εδώ πάμε ένα βήμα ακόμα πιο πέρα, ότι για να είσαι ευτυχισμένος θα πρέπει να βιώσεις τις όποιες δυστυχίες και να τις αποδεχθείς, πάλι εσύ ο ίδιος, από μόνος σου.

  Στο βιβλίο του Χαξλεϋ, ο Θαυμαστός Καινούριος  Κόσμος έχει επιτευχθεί το 600 περίπου μ. Φ. ( μετά Φορντ, το 0 είναι η χρονιά που φτιάχνεται το πρώτο Ford T, σε γραμμή παραγωγής ). Ένας κόσμος, όπου μεταξύ των άλλων, υπάρχει μια νέα μέθοδος αναπαραγωγής του ανθρώπου, σε βιομηχανικού τύπου εργαστήρια, με απόλυτο έλεγχο των ανθρώπων που χρειάζεται η κοινωνία και όπου όλοι αισθάνονται ευτυχείς!!!!

Σήμερα που βρισκόμαστε, μόλις ...., 100 χρόνια μ.Φ. 

  Στον σημερινό κόσμο, ιδιαίτερα σε αυτόν που κυριαρχεί το πρότυπο του δυτικής ευζωίας, του καταναλωτισμού, των πολλών και συνεχόμενων εικόνων ή πληροφοριών η ευτυχία δεν είναι εύκολα ορατή. Πολλές φορές μάλιστα, παύει και να αποτελεί ζητούμενο από τον άνθρωπο, στο κυνήγι της ένταξης του μέσα στο κοινωνικό είναι της εποχής. 

  Η εποχή μας, έχει κατορθώσει να ελέγξει τον άνθρωπο με το να μην του δίνει χρόνο, για τον εσωτερικό του κόσμο! Η εποχή μας, απαιτεί να είμαστε καλοί και σταθεροί καταναλωτές, να "τρέχουμε" καθημερινά για να διεκπεραιώσουμε κάθε λογής υποχρεώσεις, να θεωρούμε ότι όλα είναι δεδομένα. 

Η εποχή μας, μην μπορώντας, ίσως... να επιβάλλει τον ευτυχισμένο άνθρωπο... κάνει ότι μπορεί, για να αρνηθεί στον άνθρωπο την ευτυχία! Θαρρείς ότι η μιζέρια, η δυστυχία τρέφει τη μηχανή της κίνησης αυτού του πλανήτη... 

Είναι τελικά ευτυχής ο σημερινός άνθρωπος; 

Η ευτυχία,  είναι μια αυστηρά προσωπική υπόθεση. Κάθε άτομο την οριοθετεί με τα δικά του κριτήρια. Η ευτυχία δεν έχει διάρκεια αλλά εναλλάσσεται με τη δυστυχία, το φόβο, τη χαρά, την αγωνία και όλα αυτά κάνουν  μοναδικό τον άνθρωπο. 

Δεν ξέρω αν ο σημερινός άνθρωπος είναι ευτυχής! Για να πω την αλήθεια, κομμάτι δύσκολο το βλέπω! 

Σίγουρα όμως, στη ζωή μας υπάρχουν στιγμές που αισθανόμαστε ευτυχείς, δηλαδή ικανοποιημένοι, χαρούμενοι με τον εαυτό μας. Στιγμές μόνο... τυχεροί αυτοί που βιώνουν πολλές τέτοιες στιγμές. 

Να αισιοδοξείς κάποιος τελικά;

  Πιστεύω ότι, η μεγαλύτερη ουτοπία είναι να πιστεύεις ότι μπορείς να χαλιναγωγήσεις τα αισθήματα των ανθρώπων ... ακόμα και μέσα από ένα "ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΩΑΣΕΩΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΕΞΗΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΩΝ" στο ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΛΟΝΔΙΝΟ, κατά τον Χάξλεϋ ( έμπνευση από τη γραμμή παραγωγής, που πρώτος εισήγαγε ο Φορντ, στην κατασκευή των αυτοκινήτων του ). 

Ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, και όσο κι αν προσπαθεί ο σημερινός πολιτισμός ( ή και κάποιος μελλοντικός ), να φτιάξει στρατιές όμοιων ανθρώπων, αυτό, πιστεύω, ότι δεν θα γίνει ποτέ. Ο άνθρωπος είναι ιδιαίτερα σύνθετος, ως μηχανή ( ή ως ον, αν προτιμάτε ). Έχει βιολογικές λειτουργίες, DNA, νευρώνες, έναν εν πολλοίς ακόμα, άγνωστο εγκέφαλο, που όλα αυτά κάνουν το άνθρωπο "τέλειο", κατά τη θρησκευτικά πίστη ή κατά τον Αριστοτέλη "δημιουργικό ον" ή "ζώον πολιτικόν". Τέλος ο άνθρωπο έχει ψυχή, η οποία ακόμα και σήμερα παραμένει ένα αναπάντητο ερώτημα για όλες τις επιστήμες. ( όσο κι αν κάποιοι αρνούνται την ύπαρξη της )

Πάντα θα βρίσκονται κάποιοι, οι οποίοι θα ξεφεύγουν από τα αυστηρά πλαίσια που θα θέτουν οι κυβερνώντες. Είμαστε διαφορετικοί, μοναδικοί και στο κάτω κάτω φίλοι μας, από αυτές τις δυο ιδιότητες του ανθρώπου, πηγάζει και η δύναμη του ανθρώπινου είδους. 

Η ύπαρξη ενός, προκαθορισμένου κόσμου, με απόλυτο έλεγχο των γενεών, θα σήμαινε και το τέλος της ανθρωπότητας....

Διαβάστε το δεύτερο μέρος του αφιερώματος εδώ