Παραδοσιακό Καρπάθου σε υπέροχη διασκευή

   Μία από τις καλές εκπομπές της ΕΡΤ, είναι το Μουσικό κουτί με τον Νίκο Πορτοκάλογλου και την Ρένα Μόρφη.

  Μία δίωρη μουσική εκπομπή, με φοβερή ζωντάνια και η οποία μας δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουμε καταξιωμένους Έλληνες καλλιτέχνες δίπλα δίπλα με νεότερους αλλά εξίσου ταλαντούχους. Κι οπωσδήποτε δεν πρέπει να αγνοήσω την φοβερή μουσική ομάδα που τους πλαισιώνει της οποίας την μουσική διεύθυνση έχει ο Γιάννης Δίσκος.

  Στην τελευταία τους εκπομπή καλεσμένοι τους ήταν η Μάρθα Φριντζήλα και η Μαρία Παπαγεωργίου. Η πρώτη γνωστή ως ηθοποιός, σκηνοθέτης και ερμηνεύτρια που δεν φοβάται να πειραματιστεί για το καινούριο και η δεύτερη μια νέα χαρισματική καλλιτέχνιδα.  Τραγούδησαν  πολλά και διαφορετικά τραγούδια, αλλά σε αυτήν μου την εγγραφή, θα σταθώ σε ένα παραδοσιακό της Καρπάθου, την Μηλιά.  

 Το τραγούδι αυτό, η Μάρθα Φριντζήλα το διασκεύασε και τραγούδησε η ίδια πριν από αρκετά χρόνια, αλλά η από κοινού του εκτέλεση με την Παπαγεωργίου, το απογείωσε.  Ξεκινά με ένα δίφωνο Ηπείρου, συνεχίζει με το γνωστό από την παράδοση τραγούδι της Καρπάθου, σταθερά ανεβάζει τέμπο και  μετατρέπεται σε ένα διονυσιακό πανηγύρι αγάπης και έρωτα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Πορτοκάλογλου δάκρυσε, λέγοντας: "Αυτά συμβαίνουν, όταν τα τραγούδια έρχονται από την βαθιά σπηλιά του χρόνου". Πραγματικά υπέροχο!

 Η διασκευή αυτή αποτελεί ένα θαυμάσιο παράδειγμα, που μας επιβεβαιώνει την δύναμη των θησαυρών της παράδοσής μας, οι οποίοι στα χέρια άξιων δημιουργών, μπορούν να σπάσουν τα στενά τοπικά όρια με τα οποία συνήθως τα συνδέουμε και να ακουμπήσουν σε ένα πολύ μεγαλύτερο ακροατήριο.

Για όσους θέλουν και τους στίχους πρόχειρους για να παρακολουθήσουν πιο εύκολα το τραγούδι, τους παραθέτω παρακάτω, αφού έχω διαχωρίσει τα τσακίσματά του:

Μέσα στου Νέκρου το μάτι

δέντρα βλέπω και πουλιά        ( εισαγωγή )

Μηλιά μου μες τον εγκρεμό          αϊντες καλέ

Τα μήλα φορτωμένη

Αχ τα μήλα σου λυμπάτε η Παναγιά

Τα μήλα σου λιμπίζομαι  

Τα μήλα σου λιμπίζομαι                αϊντες καλέ

Μα το γκρεμό φοβούμαι

Κι αν τον φοβάσαι,                          μα την Παναγιά

Κι αν τον φοβάσαι τον γκρεμό,

κι αν τον φοβάσαι τον γκρεμό      αϊντες καλέ

Έλα το μονοπάτι

Το μονοπάτι                                       μα την Παναγιά

Το μονοπάτι μ ήβγαλε 

το μονοπάτι μ ήβγαλε                     αϊντες καλέ

σε ένα ερημοκλήσι

Απου δε βρίσκεται                            μα την Παναγιά

Απου δε βρίσκεται ο παπάς

απου δε βρίσκεται ο παπάς            αϊντες καλέ

για να το λειτουργήσει

Κι ένα μνήμα                                      μα τη Παναγιά

Κι ένα μνήμα παράμνημα

κι ένα μνήμα παράμνημα                αϊντες καλέ

ξεχωριστό από τα άλλα

Δεν το `δα και το                               μα τη Παναγιά

Δεν το `δα και το πάτησα

Δεν το `δα και το πάτησα                αϊντες καλέ

απάνω στο κεφάλι

Ποιος είναι απού με                          μα την Παναγιά

Ποιος είναι απού με πάτησε

Ποιος είναι απού με πάτησε           αϊντες καλέ

Απάνω στο κεφαλι

Απού μουνα                                         μα τη Παναγιά

Απού μουνα να αρχοντόπουλο        αϊντες καλέ

Μεγάλου ρήγα εγγόνι

Δείτε εδώ άλλες εγγραφές με θέμα την Κάρπαθο

Κάρπαθος

Τίποτε δεν χάνεται της Cloe Mehdi

 Το βιβλίο με τίτλο: "Τίποτε δεν χάνεται" της νεοεμφανιζόμενης, Γαλλίδας Cloe

Mehdi ανήκει σίγουρα στο είδος του νουάρ μυθιστορήματος. Η συγγραφέας γεννήθηκε το 1992, γράφει από την ηλικία των 11 ετών και η ενασχόληση της με την γαλλική λογοτεχνία στο σχολείο την απωθούσε εξαιτίας του σχολαστικισμού που επέβαλαν οι καθηγητές της στο μάθημα αυτό. 

Κι όμως, έγραψε μία ιστορία που ήδη έχει διαβαστεί από χιλιάδες αναγνώστες σε όλον τον κόσμο. Θέμα του βιβλίου είναι η αστυνομική βία αλλά και τα σύγχρονα γκέτο της χώρας της, η Άλλη Γαλλία, όπως έχουν χαρακτηριστεί οι κάτοικοι τους.  Αυτά βρίσκονται στα υποβαθμισμένα προάστια των μεγάλων πόλεων και κατοικούνται κυρίως από τους απόκληρους της γαλλικής κοινωνίας. Τους απογόνους των Αράβων που ακολούθησαν του Γάλλους στην μεγάλη έξοδο μετά την απελευθέρωση των αποικιών της Βόρειας Αφρικής και νεότερους Αφρικανούς, οικονομικούς πρόσφυγες. Οι πρώτοι ποτέ δεν μπόρεσαν να ενσωματωθούν στην πραγματικότητα της χώρας που τους υποδέχθηκε ενώ οι δεύτεροι είναι υποχρεωμένοι, έτσι κι αλλιώς, να κατοικούν στο περιθώριο. 

Tο μυθιστόρημα "τίποτα δεν χάνεται" της Cloe Mehdi, παρουσιάζει την σκληρή πραγματικότητα με ωμό τρόπο, δίχως ωραιοποιήσεις και μέσα από μία παράδοξη "οικογένεια". Τον πανέξυπνο, εντεκάχρονο Ματιά, του οποίου την κηδεμονία έχει ο Ζε (αυτός μόλις στα είκοσι τέσσερα του) με πολλά προβλήματα και η Γκαμπριέλ ( αυτή γύρω στα τριάντα) με αυτοκτονικές τάσεις. Σαν σκιά πλανάται η μορφή του δεκαπεντάχρονου, μουσουλμάνου  Σαΐντ Ζαϊντέ, ο οποίος δολοφονήθηκε πριν την γέννηση του Ματιά σε ένα επεισόδιο άσκοπης αστυνομικής βίας, η οποία μάλιστα ποτέ δεν τιμωρήθηκε αφού οι συνάδελφοι του δολοφόνου αστυνομικού φρόντισαν να τον καλύψουν. Ο Ματιά δεν βρίσκει καμία ικανοποίηση στο σχολείο που πάει και το μόνο ενδιαφέρον του, όταν δεν βλέπει τηλεόραση, είναι να βρει τις απαντήσεις στα ερωτήματα που στοιχειώνουν την ζωή του. Από τις αλλόκοτες καταστάσεις που βιώνει στην καθημερινότητα του μέχρι τι τον συνδέει με την δολοφονία του Σαΐντ. 

Οι πρώτες σελίδες του μυθιστορήματος αυτού σου προκαλούν δυσφορία για τις ζοφερές καταστάσεις που εμπλέκεται ο Ματιά, στη συνέχεια νιώθεις μια τρυφεράδα με τις σχέσεις που έχουν διαμορφώσει μεταξύ τους οι τρεις ήρωες, συνεχίζεις με οργή όταν αντιλαμβάνεσαι τον σκοτεινό ρόλο σε όλη την υπόθεση της αστυνομίας και καταλήγεις με αισιοδοξία, όταν ο Ματιά ομολογεί:

"Είμαι καλά, τ' ορκίζομαι. Η βρωμιά του κόσμου δεν μπορεί να μ' αγγίξει. Έχω το απόρθητο τείχος μου."                                                                                                 Μία υπέροχη επιλογή για όσους αρέσκονται να αναζητούν διαμέσου της λογοτεχνίας, τις αθέατες πλευρές του κόσμου μας, αυτές που κρύβονται καλά πίσω από τις λουστραρισμένες βιτρίνες των μεγαλουπόλεων μας.  

  Και ποια είναι λοιπόν αυτή η αθέατη πλευρά; Περιορίζομαι μόνο στην Γαλλία, την οποία δικαίως θαυμάζουμε για πολλά αλλά δεν μπορεί πλέον να κρύψει τα γκέτο της. Πάνω από 2.000.000 άνθρωποι στοιβάζονται σε αυτά, σε πανάθλιες γειτονιές, δίχως πράσινο, δίχως εμπορικό-πολιτιστικό κέντρο, δίχως οτιδήποτε που να κάνει την ζωή τους πιο ανθρώπινη. Η ανεργία στους νέους φτάνει ως και το 40% ενώ το 50% τους δεν τελειώνει την Β/μια Εκπαίδευση. Υπάρχει βία και εγκληματικότητα κάθε είδους και τακτικές συγκρούσεις με την αστυνομία. Πολλές φορές αυτές λαμβάνουν την μορφή μαζικών και έντονων εξεγέρσεων, τις οποίες όλοι μας έχουμε παρακολουθήσει στην τηλεόραση. Είναι η χαμένη γενιά της Γαλλίας, η οποία θέλει να ενσωματωθεί στην Γαλλική κοινωνία αλλά αυτή δεν της το επιτρέπει. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, εύκολα διεισδύουν οι ακραίες μουσουλμανικές απόψεις, όλοι χρειάζονται μία ταυτότητα, και αφού η Γαλλική δεν τους είναι ευδιάκριτη, η θρησκεία τους την προσφέρει μαζί με μία τάση εκδικητικότητας ενάντια στην εχθρότητα που εισπράττουν από το κράτος τους.  

  Αν και είπα ότι θα περιοριστώ στην Γαλλία, ψάχνοντας, με έκπληξη ανακάλυψα πληθώρα γκέτων, Μουσουλμάνων κυρίως,  στις Σκανδιναβικές χώρες, οι οποίοι αδυνατούν να εγκλιματιστούν στις ιδιαίτερες κοινωνικές συνθήκες των χωρών αυτών. 

Τα ερωτήματα είναι πολλά. Δύσκολα ερωτήματα. Όπως τι θα απογίνουν αυτοί οι άνθρωποι; Γιατί πάνω απ΄ όλα, δεν παύουν να είναι άνθρωποι.

Αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες για το μυθιστόρημα της Cloe Mehdi, σας παραπέμπω στην εγγραφή της φίλης, Χριστίνας Παπαγγελή, στο blog της Ανάγνωση

Γκούσταφ Κλιμτ (Gustaf Klimt) με ελληνικό ενδιαφέρον.

το φιλί (1908)

  Ο Γκούσταφ Κλιμτ (1862-1918), είναι ένας από τους  αγαπημένους μου καλλιτέχνες. Θεωρείται  ως ο σημαντικότερος Αυστριακός ζωγράφος και σίγουρα ο πιο εμπορικός τους. 

Οι πίνακες του πωλούνται σε αστρονομικές τιμές, αρκετοί πάλι θεωρούνται εθνικοί θησαυροί της Αυστρίας, όπως το περίφημο "Φιλί".  Αν βρεθείς στην Βιέννη, βρίσκεις παντού αναμνηστικά με το έργο αυτό, από αφίσες ως μπλοκ και στυλό. Αυτό που με εντυπωσιάζει στην ζωγραφική του, είναι η εξύψωση της γυναικείας υπόστασης διαμέσου ενός  αχαλίνωτου ερωτισμού που εκπέμπεται απροκάλυπτα. 

  Σε αυτήν μου την εγγραφή δεν διαπραγματεύομαι καλλιτεχνικά ρεύματα ή κινήματα στα οποία ανήκει  η ζωγραφική του, αλλά θα αναφέρω ότι στους πίνακες του υπάρχουν πολλές επιρροές από την αρχαία ελληνική, μυκηναϊκή και αιγυπτιακή ζωγραφική αλλά και τα ιαπωνικά χαρακτικά. Στο τέλος κάνω ένα μικρό αφιέρωμα στα έργα του με ελληνικό ενδιαφέρον.

Αυτό πάντως, που μας άφησε ο Κλιμτ, είναι κάτι το εντελώς νέο και πρωτοποριακό, που αν και όλοι οι σχετικοί με την τέχνη της εποχής του το αναγνώριζαν, λίγοι μπόρεσαν να το

Gustav Klimt (1862-1918) Emilie Floge (1874-1952)

αποδεχθούν. Πλην των γυναικών των πλουσίων ανδρών της εποχής, που περίμεναν στη σειρά για να έχουν την τύχη να τις ζωγραφίσει ο σημαντικός καλλιτέχνης, με τον δικό του, μοναδικό τρόπο. Κάθε γυναίκα της οποίας έφτιαχνε το πορτραίτο, κέρδιζε την αθανασία της πιο "δυνατής" της εικόνας.  Πολλά φημολογούνται για την ερωτική του ζωή. Χαρακτηριστικά λένε, ότι κοιμήθηκε με κάθε γυναίκα που ζωγράφισε. Το σίγουρο είναι ότι ήταν πάντα στενά συνδεδεμένος με την σχεδιάστρια μόδας Emilie Floge, την οποία έχει χρησιμοποιήσει ως μοντέλο σε αρκετούς πίνακες του. 

  Ο Κλιμτ ήταν ένας καλλιτέχνης αφοσιωμένος απόλυτα στην τέχνη του, την οποία υπηρέτησε με πάθος από την παιδική του ηλικία. Για την συνεισφορά του στην τέχνη βραβεύτηκε από τον αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ αλλά και κατηγορήθηκε ως πορνογράφος, όταν φιλοτέχνησε την οροφή της μεγάλης αίθουσας του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Οι ίδιοι οι εργοδότες του, μη ανεχόμενοι την τολμηρή απεικόνιση των τριών επιστημών (Φιλοσοφίας, Ιατρικής και Νομικής), αρνήθηκαν να παραλάβουν το έργο αυτό. Ποτέ δεν φανερώθηκε και τελικά καταστράφηκε κατά την αποχώρηση των Ναζί από την Αυστρία. 

Πίνακες του Κλιμτ, που έχουν σχέση με την πατρίδα μας:

Δανάη ( 1907) Σύμφωνα με τον μύθο, η πανέμορφη πριγκίπισσα
 είχε φυλακιστεί από τον πατέρα της, βασιλιά του Άργους, Ακρίσιο.
Ο Δίας όμως που την είχε ερωτευτεί, μπόρεσε να την φτάσει
μεταμορφωμένος σε χρυσή βροχή. Στον πίνακα βλέπουμε αυτήν
 ακριβώς την σκηνή, όπου η βροχή ρέει ανάμεσα της ενώ εκείνη 
απολαμβάνει την ηδονή της στιγμής.

Αθηνά Παλλάδα (1898). Η θεά της Σοφίας, η προστάτρια των
γραμμάτων, σε όλο το μεγαλείο της. Η θεά επελέγη ως
προστάτρια του καλλιτεχνικού κινήματος της απόσχισης,
στο οποίο ηγετικό ρόλο είχε ο Κλιμτ. 

 

Υγεία, λεπτομέρεια από τον κατεστραμμένο πίνακα του, Ιατρική.
Στο δεξί χέρι της κρέμεται το φίδι του Ασκληπιού ( ήταν πατέρας της),
ενώ στο αριστερό κρατά το δοχείο της λήθης.

Σαπφώ (1888) Από τα πρώτα έργα του, προτού
προσχωρήσει στο κίνημα της απόσχισης.

Ο δικός μου, αγαπημένος πίνακας του Κλιμτ

Οι τρεις ηλικίες της γυναίκας (1905)
Ο πίνακας απεικονίζει τον κύκλο της ζωής. Στα δεξιά του, 
η γεμάτη νιάτα μητέρα αγκαλιά με το κοριτσάκι της σε ψυχρά χρώματα,
ενώ στα αριστερά, η ηλικιωμένη γυναίκα, με όλες τις ατέλειες
της ηλικίας της, σε θερμά, γήινα χρώματα. Το κοντράστ χρωμάτων
αλλά και συναισθημάτων είναι καταπληκτικό.

Επίσημη ιστοσελίδα Gustaf Klimt

Γεώργιος Βιζυηνός, ένας κλασσικός της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

 Την ευκαιρία για την σημερινή μου εγγραφή,  μου την έδωσε η ανάγνωση των διηγημάτων του Γεώργιου Βιζυηνού στα πλαίσια της Λέσχης Ανάγνωσης Δράμας. 

Το έργο του Βιζυηνού δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο, αλλά μπόρεσε να συγκινήσει, διότι περιγράφει με αμεσότητα την σκληρή πραγματικότητα της ζωής του. Τα διηγήματά του είναι αυτοβιογραφικά στο μεγαλύτερο μέρος τους και μας προσφέρουν την αναγνωστική χαρά που αποκομίζουμε από την κλασσική λογοτεχνία.

 Όπως διαβάζω στο οπισθόφυλλα της έκδοσης που έχω: "...διαβάζουμε τα μεγάλα κλασσικά έργα, για να κατανοήσουμε ...τον εαυτό μας και τον κόσμο, μέσα από την αναμέτρηση με τα μεγάλα ερωτήματα που μας θέτουν, όπως είναι, εν προκειμένω, η σχέση αρσενικού και θηλυκού, λογικής και τρέλας, πραγματικότητας και πλάνης, ταυτότητας και ετερότητας, και προ πάντων, το περί του θανάτου ερώτημα..."

 Μου είναι πολύ δύσκολο, να κατατάξω τα διηγήματά του, σύμφωνα με την αναγνωστική απόλαυση που μου πρόσφεραν. Θα το επιχειρήσω όμως, και στην πρώτη θέση θα τοποθετήσω το Μοσκώβ-Σελήμ. Πρωταγωνιστής είναι το τρίτο παιδί μίας πλούσιας οικογένειας Τούρκων της Δυτικής Θράκης, ο οποίος μεγαλώνει από την μητέρα ως κορίτσι ενώ το πρότυπο-πατέρας του τον περιφρονεί. Σε μικρή ηλικία κατατάσσεται στον Τουρκικό στρατό, παίρνοντας τη θέση του λιποτάκτη (φυγόστρατου) αδελφού του. Πολεμά με γενναιότητα συμμετέχοντας σε όλους  σχεδόν τους Ρωσο-τουρκικούς  πολέμους του 19ου αιώνα, κατακτά τα γαλόνια του με την αξία του στο πεδίο της μάχης, αλλά χάνει τα πάντα (σπίτι και οικογένεια) από την ανικανότητα του Οθωμανικού κράτους να υπερασπιστεί τους πολεμιστές του. Στο διήγημα εμφανίζεται γέρος πια, ως μία παρεξηγημένη φιγούρα, φορώντας την μισο-διαλυμένη στολή Κοζάκου και στο κεφάλι κόκκινο φέσι, να περιμένει εναγωνίως τον ερχομό των λυτρωτικών Ρωσικών στρατευμάτων για να τους υποδεχτεί με κάθε τιμή. Ήταν οι μόνοι, που αν και αιχμάλωτος στα χέρια τους, του πρόσφεραν κάθε περιποίηση και θαλπωρή, που η πατρίδα και η οικογένειά του ακόμα, του αρνήθηκαν. Αυτό όμως, πρέπει να ήταν ένα θεραπευτικό ψέμα, για να αντέξει την καταστροφή όλων εκείνων που τον έκαναν άνθρωπο και αγαπούσε, από την πίστη του στον μεγάλο του αφέντη, τον Σουλτάνο, ο οποίος, όχι μόνο δεν ενδιαφέρθηκε για την κατάντια του αλλά εν πολλοίς ήταν και υπεύθυνος γι΄ αυτήν. Υπάρχουν και άλλα ζητήματα, όπως ο συνεχής αγώνας του μέχρι να τον αποδεχθεί ο πατέρας του, η αγάπη του για την μητέρα του και η αποδοχή της φτωχής γυναίκας που του διάλεξε για σύζυγο, το γκρέμισμα κάθε ιδανικού, το μεγάλωμα του ως κορίτσι κ.α. 

Γεώργιος Βιζυηνός (1849-1896)

  Ο Γεώργιος Βιζυηνός, ήταν μια τραγική και αδικημένη μορφή της εποχής του. Γεννήθηκε από μία πάμπτωχη οικογένεια στη Βιζύη της Δυτικής Θράκης και μικρός στάλθηκε να μάθει την τέχνη του ράπτη στην Πόλη. Η εξυπνάδα του ήταν η αιτία, που μπόρεσε να βρει ισχυρούς προστάτες και να τον στείλουν να σπουδάσει, στην Κύπρο, στην Αθήνα, στη Σχολή της Χάλκης και την Γερμανία. Μπόρεσε να επισκεφτεί και το Παρίσι και το Λονδίνο. Μετά τον θάνατο του μεγάλου προστάτη του, του Γ. Ζαρίφη, επιστρέφει στην Αθήνα με σημαντικές ανώτατες σπουδές αλλά και βραβεύσεις ποιημάτων του. Προσπαθεί να καταλάβει κάποια θέση ισάξια των σπουδών του, αυτό καθίσταται αδύνατον καθώς θεωρείται ξένο σώμα στο πνευματικό κατεστημένο της πόλης. Φεύγει για την Θράκη, ασχολείται ατυχώς με την εκμετάλλευση κάποιου μεταλλείου, ενώ αρρωσταίνει από κάποια εκφυλιστική ασθένεια των οστών. Πηγαίνει στην Αυστρία για θεραπεία και μετά επιστρέφει στην Αθήνα.  Πιθανόν η αρρώστια αυτή να τον οδήγησε στην τρέλα σε συνδυασμό με την απόρριψη που βίωνε. Πεθαίνει στο Δρομοκαΐτειο, στα 47 του χρόνια μόλις. Προσφιλές θέμα των Αθηναίων ήταν για πολύ καιρό, ο ανάρμοστος έρωτας του για την Μπετίνα Φραβασίλη, 12-14 χρόνων, μαθήτρια του στο ωδείο που δίδασκε, ενώ αυτός ήταν 43 χρόνων. 

Μπετίνα Φραβασίλη, μουσικός, (1876-1596)

 Είναι άξιο μελέτης, δεν ξέρω αν πρέπει να αποδοθεί στις επικρατούσες αντιλήψεις της εποχής, που υποστήριζαν ότι τα κορίτσια πρέπει να παντρεύονται πολύ μικρά αλλά υπάρχει μία εμμονή και στη ζωή του και στο έργο του για κορίτσια, της πρώιμης εφηβικής ηλικίας. Έτσι εκτός από την Μπετίνα, όταν βρέθηκε στην Κύπρο ως νεαρός ιεροδιάκονος, έγραφε ερωτικές επιστολές και ποιήματα στην 14χρονη Ελένη Φυσεντζίδη. Αυτός ήταν και ο λόγος που ανακλήθηκε άρον άρον πίσω στην Κωνσταντινούπολη. Εκείνη δεν έπαψε ποτέ να τον αγαπά, περιμένοντας ματαίως την επιστροφή του. Στα διηγήματά του αναφέρονται η 14χρονη, Αγγλίδα Μάσιγγα, η οποία πρόκειται με εντολή του πατέρα της να παντρευτεί κάποιον αρκετά μεγαλύτερο της και χήρο. Η Γερμανίδα Κλάραν, που από τα συμφραζόμενα, θα πρέπει να βρισκόταν σε αυτήν την ηλικία και η οποία τρελαίνεται μετά  από ερωτική απογοήτευση. Αλλά και η γιαγιά του παιδί ήταν ακόμα, μας διηγείται, όταν παντρεύτηκε τον αγαπημένο του παππού.  Πουθενά δεν υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά για κάποιον άλλο έρωτα ή σχέση του Βιζυηνού.

Κλείνοντας θα αφήσω τον σύνδεσμο, για όποιον ενδιαφέρεται, της ταινίας "Το μόνον της ζωής του ταξείδιον" (2001), σε σκηνοθεσία του Λάκη Παπαστάθη.   Ο Ηλίας Λογοθέτης σε δύο ρόλους (του έγκλειστου στο Δρομοκαΐτειο Βιζυηνού και του παππού του), είναι απολαυστικός.

Το νησάκι του Σικελιανού!

   Σήμερα θα σας παρουσιάσω κάτι από τη ζωή του μεγάλου μας ποιητή, Άγγελου Σικελιανού, που εμένα με εντυπωσίασε. Το ανακάλυψα τυχαία ψάχνοντας κάτι εντελώς διαφορετικό στο google maps, όταν το μάτι μου έπεσε σε αυτό που βλέπετε στο χάρτη, δίπλα.  

Το νησάκι του Σικελιανού, μια αμμώδης λουρίδα γης με ένα εκκλησάκι πάνω του και με μια πολύ όμορφη ιστορία. Μου έκανε επίσης εντύπωση ότι η ιστορία αυτή, δεν αναφέρεται σε καμία από τις διαδικτυακές βιογραφίες, είτε του Σικελιανού είτε της πρώτης του γυναίκας, της Εύας Πάλμερ. Αν όμως ψάξεις στο google για το νησάκι του Σικελιανού, θα βρεις πάμπολλες σχετικές αναρτήσεις.  

Ο Σικελιανός γνωρίζει την Αμερικανίδα, Εύα Πάλμερ, διαμέσου της αδελφής του Πηνελόπης, όταν εκείνη  εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, με τον άντρα της, τον Άγγλο Ρέιμοντ Ντάνκαν. Η Εύα μετά από μια ισχυρή φιλία που ανέπτυξε μαζί τους στο Παρίσι, τους ακολούθησε στο ταξίδι τους. ( Για την ιστορία, αδελφή του Ρέιμοντ ήταν η Ισιδώρα Ντάνκαν, που για πολλούς θεωρείται η "μητέρα" του σύγχρονου χορού.)      

  Η ΕύαΠάλμερ, γόνος πλούσιας και φιλελεύθερης οικογένειας από τις ΗΠΑ, που είχε ασχοληθεί με την ιστορία της Τέχνης , την χορογραφία και την ηθοποιία, αμέσως γοητεύεται από τον Σικελιανό. Οι δύο τους, παρά τη δυσκολία συνεννόησης, είχαν βρει τον τρόπο να συνομιλούν, κυρίως πάνω στο όραμα του Σικελιανού για την αναβίωση των ιδεών της Αρχαίας Ελλάδα, θέμα με το οποίο ήταν παθιασμένη και η Εύα.  Αν κι εκείνη αμέσως τον ερωτεύεται, ο Σικελιανός την εγκαταλείπει δηλώνοντας ότι: "Τώρα μόλις γνωρίζω τη ζωή, τώρα την αναπνέω" και φεύγει για την Αίγυπτο, όπου ήταν καλεσμένος του πλούσιου, 

εμπόρου αδελφού του. Εκεί, όπως λέει ο ίδιος, κάτω από μία τέντα, έγραψε σε διάστημα μίας εβδομάδας μόνο, το έργο του Αλαφροΐσκιωτος. 

  Επιστρέφοντας από την Αίγυπτο, γυρίζει στην Λευκάδα, όπου τον περίμενε η Εύα στο πατρικό του, σε άθλια κατάσταση από την λύπη της, αφού είχε δηλώσει στους γονείς του, ότι θα έμενε εκεί ως ψυχοκόρη τους, για όσο καιρό θα έκανε να επιστρέψει ο Άγγελος, για λίγους μήνες ή και χρόνια. Ο Άγγελος, δεν σκέφτηκε ούτε τη διαφορά ηλικίας, "ούτε την ζωή που ήθελε να ζήσει", την παίρνει και εγκαθίστανται στο νησάκι του Άη Νικόλα, που εκτός από το ομώνυμο εκκλησάκι είχε και μια πρόχειρη παράγκα στην οποία έμεναν. Οι δυο τους, μια ανιψιά του, που τους υπηρετούσε, ένας σκύλος και δύο άλογα, έμεναν μόνοι στο νησάκι αυτό. Οι δύο ερωτευμένοι απολαμβάνοντας τον ήλιο, την θάλασσα και την  

ανεμελιά τους. Διηγούνται ότι η Εύα συνήθως ήταν γυμνή, ενώ ο Σικελιανός έγραφε συνεχώς, όπως σε όλη του τη ζωή, απολαμβάνοντας την συντροφιά της  και την ελευθερία που του έδινε ο τρόπος ζωή τους εκεί. Σύνηθες ήταν να παίρνουν τα άλογά τους και να καλπάζουν ως την απέναντι ακτή. Οι Λευκαδίτες παρά την ιδιόμορφη ζωή που ζούσαν, ιδίως για την εποχή εκείνη, τους

φωτογραφία του γάμου τους στην Αμερική

αγαπούσαν και το εκδήλωναν αυτό με διάφορους τρόπους όταν κατέβαιναν στην Λευκάδα για ψώνια. Η Εύα πάντα ήταν ντυμένη με αρχαιοελληνική χλαμύδα  που την κρατούσε μία μεταλλική πόρπη στην μέση, σαντάλια στα πόδια, ενώ τα πλούσια, κόκκινα μαλλιά της τα συγκρατούσε με  κορδέλες που είχαν σχηματισμένους πάνω τους μαιάνδρους. Την φώναζαν Ζόρκα, που στο Λευκαδίτικο γλωσσικό ιδίωμα, σημαίνει αυτή που δεν φοράει αρκετά ρούχα, η ημίγυμνη.  Ζήτησαν να αγοράσουν το νησί, αλλά αποδείχθηκε αδύνατον να ξεπεράσουν τα γραφειοκρατικά εμπόδια μια τέτοιας παραχώρησης δημόσιας γης. Το 2007, παντρεύονται στην Αμερική, επιστρέφουν στην Ελλάδα, διαμένουν στην Αθήνα, επισκέπτονται όμως το νησάκι τους στις καλοκαιρινές του διακοπές, μέχρι που φτιάχνουν μία παραθαλάσσια εξοχική κατοικία στις Συκιές της Κορινθίας. 

  Σε όλους είναι γνωστές οι Δελφικές γιορτές που έκαναν, δίχως την ανταπόκριση που ανέμεναν παρά τα μεγάλα χρηματικά ποσά που διέθεσε η Εύα από την περιουσία της και την οικονομική της καταστροφή που επήλθε από το γεγονός αυτό.  Χώρισαν συναινετικά  το 1934, όταν ο Σικελιανός της αποκάλυψε ότι ήταν ερωτευμένος με την Άννα Καραμάνη και αυτή έφυγε για την Αμερική. Η Εύα Πάλμερ, ποτέ δεν αρνήθηκε την αγάπη της για την Ελλάδα, διατήρησε επικοινωνία με τον Σικελιανό, προσπάθησε και στην Αμερική να αναβιώσει αρχαίες ελληνικές τραγωδίες μεταξύ των άλλων πραγμάτων με τα οποία ασχολήθηκε. Ο Σικελιανός πάλι εντάχθηκε γρήγορα με την πλευρά της αριστερής διανόησης, γεγονός που του στέρησε το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το οποίο είχε προταθεί πέντε φορές, την μία φορά μάλιστα, από κοινού με τον Καζαντζάκη. Λίγο πολύ γνωστά όλα αυτά. Θα ήταν αδύνατον να κλείσω το μικρό αυτό αφιέρωμα, δίχως ένα ηχητικό με την φωνή του του μεγάλου ποιητή:

Μαγεία Xmas δέντρο των ευχών

 

 Η συμμετοχή μου, για την οποία χαίρομαι ιδιαιτέρως,  στο Χριστουγεννιάτικο δρώμενο της  Marina Tsardakli , σε  ένα  διαδικτυακό στόλισμα του δέντρου της, στη διεύθυνση: Xmas δέντρο των ευχών!

Το γράμμα μου είναι το Μ. Και η λέξη που διαλέγω: Μαγεία.

 Τις τελευταίες ημέρες, εκεί που ξαπλώνω, νιώθω αφόρητη
δυσφορία. Η αναπνοή μου σώνεται και ο ιδρώτας κατακλύζει το σώμα μου. Βλέπεις η χρόνια ανασφάλεια που με κυνηγάει από μικρό, όλο και συχνότερα κάνει την εμφάνιση της τώρα, στην εποχή του εγκλεισμού, της απραξίας και του φόβου. Μα δεν αφήνομαι, δεν της κάνω το χατίρι να με πάρει από κάτω της. Έχω βρει τον τρόπο να την αδρανοποιώ, έστω για λίγο μόνο, μέχρι να έλθει το ξημέρωμα.

Τι κάνω;

  Κλείνω σφιχτά τα μάτια μου, όπως έκανα παιδί, και μέσα τα βλέφαρά μου στην αρχή ασπρίζουν με ένα λευκό λαμπρό, εκτυφλωτικό. Στη συνέχεια εμφανίζονται τα χρώματα της χαράς μαζί με τον ζεστό ήλιο του καλοκαιριού, το γαλάζιο της θάλασσας, το πράσινο των βουνών, το χρυσό της άμμου, το κόκκινο του πόθου. Κι ακολουθούν οι ήχοι της Πατρίδας μου μαζί με την γλυκιά αλμύρα των κυμάτων να με κτυπούν στο πρόσωπο – το πλατάγιασμα του πελάγους καθώς σκάει στην ακτή, το θρόισμα των φύλλων της δροσερής κληματαριάς, οι εγωιστικές φωνές των παιδιών που ξεσηκώνουν από την θερινή ραστώνη τον καθένα. Κι εκεί, βρίσκεσαι εσύ... όμορφη, γλυκιά, ερωτική, όλο ζωή έτοιμη να με πάρεις ξανά από το χέρι σε ένα αψύ ταξίδι, απ’ αυτά που έτυχα μαζί σου να ζήσω παρόλη  την ασθενική μου κράση.

Κι τότε αναπνέω και πάλι και το χαμόγελο διαγράφεται στο πρόσωπο μου διότι ο ύπνος με έχει πάρει στην αγκαλιά σου, για να γιάνει μέσα στην βαριά σκοτεινιά του ουρανού την κάθε πληγή μου.

Μαγεία;

Μα αυτό κι αν είναι μαγεία, να μπορώ να ξαναζώ σαν χτες, να φέρνω εμπρός στα κλειστά μάτια μου τις ομορφότερες και γλυκύτερες στιγμές της μικρής έτσι κι αλλιώς ζωής μας, να μου κρατάς το χέρι και πάλι!

Επιπλέον ένα εορταστικό βίντεο: Frank Sinatra & Bing Crosby - White Christmas 

Εύχομαι υγεία σε όλον τον κόσμο και δύναμη μέχρι να ξαναγυρίσουμε στις ζωές μας, μέσα στο 2021!

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΥΣΕΒΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΘΟΥΣ του Περικλή Κοροβέση

 Ο Περικλής Κοροβέσης ως συγγραφέας, είναι πιο γνωστός για το βιβλίο του "Ανθρωποφύλακες", στο οποίο περιέγραφε την οδυνηρή εμπειρία του από τα κρατητήρια κατά την περίοδο της δικτατορίας των Συνταγματαρχών στην χώρα μας. Ανήκε στον ευρύτερο χώρο της αριστεράς, εκλέχθηκε βουλευτής με το ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές του 2007, το 2009 όμως αποχώρησε από το κόμμα. 

 Δεν θα επεκταθώ περισσότερο στην πολιτική του δράση, αλλά θα μιλήσω για ένα βιβλίο του, "Γυναίκες Ευσεβείς του Πάθους", το οποίο από τότε που το διάβασα για πρώτη φορά το 1995, ανήκει πλέον σε αυτά που αγαπώ ιδιαίτερα. Αποτελείται από οχτώ διηγήματα, που αν προσθέσουμε και την εισαγωγή-επίλογο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι εννέα. Σε όλα, αν και ο πρωταγωνιστής τους είναι ένας άντρας, στην πορεία φανερώνονται όλες οι γυναίκες που εμπλέκονται στη ζωή του μα στο τέλος επικεντρώνεται σε εκείνη τη μοναδική που σημάδεψε τη ζωή του, σε αυτή που μπόρεσε να του κλέψει πραγματικά την καρδιά. Στην ανάγνωση μας παρακολουθούμε συζύγους που δεν έχουν τίποτα πια να μοιραστούν αλλά και μεγάλους έρωτες, βασανιστικούς, παθιασμένους, φευγάτους, ονειρικούς, παραλυτικούς, απρόβλεπτους, ανικανοποίητους.  

  Στην πρώτη ιστορία μιλάει ο αφηγητής των ιστοριών για το πως του δόθηκε η ευκαιρία να μάθει αυτές τις ιστορίες αλλά και για την παντοτινή αλλά και βασανιστική του αγάπη, την Ρίκα:  ...Μια φορά είχαμε χωρίσει, γιατί αυτή επέμενε, πως η σάλτσα γίνεται καλύτερα με κρεμμυδάκια κομμένα σε μικρά τετράγωνα. Εγώ επέμενα πως η καλή σάλτσα, θέλει πάντα κρεμμύδι περασμένο στον τρίφτη. Το ωραίο ήταν ότι κανείς από τους δυο μας δεν ήξερε να μαγειρεύει. Μια άλλη φορά είχαμε χαλάσει τις διακοπές μας, γιατί δεν ενέκρινε τον τρόπο που κοίταζα την πανσέληνο. Έβρισκε πως το βλέμμα του ήταν απλανές και αδιάφορο. Εγώ υποστήριζα πως αυτό είναι το σωστό βλέμμα να κοιτάζεις το φεγγάρι. Αυτή επέμενε πως μόνο οι ηλίθιοι κοιτάζουν έτσι. Εγώ υποστήριζα πως θα έπρεπε να έλεγε αυτές τις απόψεις της στη Σούλα Βερικοκά της Maxi Tv. Και αυτή μου έλεγε πως Σούλα, ήμουν εγώ. Όταν βρισκόμαστε ξανά, ποτέ δεν κουβεντιάζαμε γιατί τσακωνόμαστε. Ο λόγος ήταν απλός. Μόλις άνοιγε η πόρτα και επέστρεφε αυτός που είχε φύγει, πηγαίναμε κατευθείαν στην κρεβατοκάμαρα. Καμιά φορά κάναμε και δυο μέρες να σηκωθούμε....

  Οι υπόλοιπες ιστορίες κινούνται πάνω στο μοτίβο: Ένας άντρας, που θα μπορούσε να είναι κάποια από τα σημαινόμενα πρόσωπα της μεταπολιτευτικής περιόδου και μια μοιραία γυναίκα που τον σημάδεψε ανεξίτηλα. Έτσι έχουμε τον Πολιτευτή της Β΄ Αθηνών, που στα χρόνια της εξορίας στο Παρίσι ως επαναστάτης της αριστεράς εγκαταλείπει τα πάντα για την ξανθιά Νορβηγίδα καλλονή, την Μπίμπι, που οι αναμνήσεις του παθιασμένου έρωτά τους δεν το εγκατέλειψαν ποτέ.

Έρως, ρωμαϊκό αντίγραφο έργου του Λύσιππου

Ο καλλιτέχνης των σήριαλ, που εγκαταλείπει την οικογένεια του και κτίζει σπίτι σε κάποιο νησάκι. Εκεί του προσφέρεται μία νεαρή σκλάβα από τα μέρη της Ανατολής, εκείνος την ερωτεύεται κι όταν το σπίτι γκρεμίζεται σε μια θύελλα, την φέρνει στην Αθήνα. Τον εγκαταλείπει ευχαριστώντας τον, που την απελευθέρωσε.

Ένας επιτυχημένος εκδότης βιβλίων που διαλύει όλη του τη ζωή, καθώς πέφτει θύμα της Ματίνας, μια σύγχρονης θεάς του έρωτα: ... Θέλω να σε ευχαριστήσω ειλικρινά, γιατί μου απέδωσες τη θεϊκή μου φύση. Είχα αμφιβολίες, αλλά εσύ με έπεισες. Πρώτη φορά μου συμβαίνει στη ζωή μου, να βρεθώ με έναν άνδρα που τα είχε όλα, δόξα, κύρος, λεφτά, επιπλέον να έχει τα διπλά μου χρόνια, και από το μεγαλείο της δόξας του, να βρεθεί στην έσχατη ταπείνωση και να έχει μόνο ένα κελί στην φυλακή. Όπως ξέρεις εκεί θα πας. Δεν υπάρχει τίποτε πιο βαθύτερο για μια γυναίκα , από το να νιώσει τον πλήρη και απόλυτό της θρίαμβο σ΄ έναν άνδρα. ...

Ο διάσημος μαθηματικός που ζει ανεπανάληπτες στιγμές με μια γοητευτική τρομοκράτισσα των Ερυθρών Ταξιαρχών, η οποία όπως έρχεται στη ζωή του έτσι και χάνεται.

Ο δημοσιογράφος με τις πολλές επιτυχίες που σαγηνεύεται από την Βαγγελιώ, η οποία όμως δεν μπορεί να τον παντρευτεί διότι είναι ερωμένη του γέρου, πολιτικού παράγοντα στον οποίο χρωστά την καριέρα της, ως ιδιαιτέρα γραμματέας διαφόρων υπουργών.

Ο κινηματογραφιστής στη Νέα Υόρκη που πουλούσε το σπέρμα του, ως γνήσιος απόγονος του Μέγα Αλέξανδρου και η Ινδιάνα Χουανίτα, που η ομορφιά της τον ακινητοποίησε στο κρεβάτι, καθιστώντας ανίκανο να διεκπεραιώσει την αποστολή του: ...

Βελάσκεθ,Αφροδίτη μπροστά στον καθρέφτη

Σηκωθήκαμε από το κρεβάτι, καθίσαμε στο σαλόνι και μου ζήτησε να της πω την αλήθεια. Δεν είναι δυνατόν να είμαι γνήσιος απόγονος του Μέγα Αλέξανδρου και να μην μπορεί να μου σηκωθεί! Η φωνή της ήταν γλυκιά και πειστική, και την εμπιστεύομαι και της μιλάω για τα πάντα. Της πρότεινα γάμο. Κάθε επιθυμία της ζωής μου θα εκπληρωνόταν αν γινόταν γυναίκα μου και βασίλισσα μου. ... -Επειδή μου μίλησες πολύ ειλικρινά, θα σου μιλήσω και γω εντελώς ειλικρινά. Δεν είμαι χορεύτρια. Είμαι του F.B.I. Ιδού η ταυτότητα μου, είμαι του τμήματος ηθών. Υπήρχε μια καταγγελία για έναν παράνομο οίκο ανοχής και ανέλαβα την υπόθεση. Έχω κάνει ένα υπηρεσιακό λάθος. Κατέθεσες, χωρίς να ξέρεις ποια ήμουν και δεν μπορούσες να υποπτευθείς πως όλ΄ αυτά που μου έλεγες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν  εναντίον σου...

Ο άστατος θεατρώνης με τις 2345 γυναίκες στο ενεργητικό του, που στο τέλος  γνωρίζει την μία και μοναδική, η οποία τυγχάνει Σκοπιανή προπαγανδίστρια και οι αρχές την απελαύνουν από τη χώρα, αφήνοντας τον απαρηγόρητο.

Ο "μεγάλος" πλην πάμπτωχος ποιητής, που επιτέλους συναντά τον μεγάλο έρωτα στο πρόσωπο μιας νεαρής φοιτήτριας της Φιλοσοφικής. Κι ενώ όλα έχουν κανονιστεί για την βραδιά που περίμενε ολάκερη τη ζωή του, εκείνη αποφασίζει ότι δεν θέλει να διαλύσει το όνειρο της για μια σταθερή, οικογενειακή ζωή. 

  Κάποιος κακεντρεχής, εύκολα θα έλεγε ότι είναι ένα βιβλίο όπου οι άντρες κοκορεύονται για τις κατακτήσεις τους ή διηγούνται επικές αποτυχίες τους στο βωμό του έρωτα. Μα όχι, στην πραγματικότητα  ο συγγραφέας με απόλυτο σεβασμό, εξυμνεί τις γυναίκες που μπορούν κι εμπλέκονται στο παιχνίδι του ερωτικού πάθους. Είναι ένας ύμνος στον έρωτα, που επικεντρώνεται στην τύχη ή την ατυχία ενός άντρα, να μπορέσει να τον ζήσει με την μοναδική γυναίκα,  που η μνήμη της θα τον κατατρέχει σε όλη την υπόλοιπη ζωή του.