Τίποτε δεν χάνεται της Cloe Mehdi

 Το βιβλίο με τίτλο: "Τίποτε δεν χάνεται" της νεοεμφανιζόμενης, Γαλλίδας Cloe

Mehdi ανήκει σίγουρα στο είδος του νουάρ μυθιστορήματος. Η συγγραφέας γεννήθηκε το 1992, γράφει από την ηλικία των 11 ετών και η ενασχόληση της με την γαλλική λογοτεχνία στο σχολείο την απωθούσε εξαιτίας του σχολαστικισμού που επέβαλαν οι καθηγητές της στο μάθημα αυτό. 

Κι όμως, έγραψε μία ιστορία που ήδη έχει διαβαστεί από χιλιάδες αναγνώστες σε όλον τον κόσμο. Θέμα του βιβλίου είναι η αστυνομική βία αλλά και τα σύγχρονα γκέτο της χώρας της, η Άλλη Γαλλία, όπως έχουν χαρακτηριστεί οι κάτοικοι τους.  Αυτά βρίσκονται στα υποβαθμισμένα προάστια των μεγάλων πόλεων και κατοικούνται κυρίως από τους απόκληρους της γαλλικής κοινωνίας. Τους απογόνους των Αράβων που ακολούθησαν του Γάλλους στην μεγάλη έξοδο μετά την απελευθέρωση των αποικιών της Βόρειας Αφρικής και νεότερους Αφρικανούς, οικονομικούς πρόσφυγες. Οι πρώτοι ποτέ δεν μπόρεσαν να ενσωματωθούν στην πραγματικότητα της χώρας που τους υποδέχθηκε ενώ οι δεύτεροι είναι υποχρεωμένοι, έτσι κι αλλιώς, να κατοικούν στο περιθώριο. 

Tο μυθιστόρημα "τίποτα δεν χάνεται" της Cloe Mehdi, παρουσιάζει την σκληρή πραγματικότητα με ωμό τρόπο, δίχως ωραιοποιήσεις και μέσα από μία παράδοξη "οικογένεια". Τον πανέξυπνο, εντεκάχρονο Ματιά, του οποίου την κηδεμονία έχει ο Ζε (αυτός μόλις στα είκοσι τέσσερα του) με πολλά προβλήματα και η Γκαμπριέλ ( αυτή γύρω στα τριάντα) με αυτοκτονικές τάσεις. Σαν σκιά πλανάται η μορφή του δεκαπεντάχρονου, μουσουλμάνου  Σαΐντ Ζαϊντέ, ο οποίος δολοφονήθηκε πριν την γέννηση του Ματιά σε ένα επεισόδιο άσκοπης αστυνομικής βίας, η οποία μάλιστα ποτέ δεν τιμωρήθηκε αφού οι συνάδελφοι του δολοφόνου αστυνομικού φρόντισαν να τον καλύψουν. Ο Ματιά δεν βρίσκει καμία ικανοποίηση στο σχολείο που πάει και το μόνο ενδιαφέρον του, όταν δεν βλέπει τηλεόραση, είναι να βρει τις απαντήσεις στα ερωτήματα που στοιχειώνουν την ζωή του. Από τις αλλόκοτες καταστάσεις που βιώνει στην καθημερινότητα του μέχρι τι τον συνδέει με την δολοφονία του Σαΐντ. 

Οι πρώτες σελίδες του μυθιστορήματος αυτού σου προκαλούν δυσφορία για τις ζοφερές καταστάσεις που εμπλέκεται ο Ματιά, στη συνέχεια νιώθεις μια τρυφεράδα με τις σχέσεις που έχουν διαμορφώσει μεταξύ τους οι τρεις ήρωες, συνεχίζεις με οργή όταν αντιλαμβάνεσαι τον σκοτεινό ρόλο σε όλη την υπόθεση της αστυνομίας και καταλήγεις με αισιοδοξία, όταν ο Ματιά ομολογεί:

"Είμαι καλά, τ' ορκίζομαι. Η βρωμιά του κόσμου δεν μπορεί να μ' αγγίξει. Έχω το απόρθητο τείχος μου."                                                                                                 Μία υπέροχη επιλογή για όσους αρέσκονται να αναζητούν διαμέσου της λογοτεχνίας, τις αθέατες πλευρές του κόσμου μας, αυτές που κρύβονται καλά πίσω από τις λουστραρισμένες βιτρίνες των μεγαλουπόλεων μας.  

  Και ποια είναι λοιπόν αυτή η αθέατη πλευρά; Περιορίζομαι μόνο στην Γαλλία, την οποία δικαίως θαυμάζουμε για πολλά αλλά δεν μπορεί πλέον να κρύψει τα γκέτο της. Πάνω από 2.000.000 άνθρωποι στοιβάζονται σε αυτά, σε πανάθλιες γειτονιές, δίχως πράσινο, δίχως εμπορικό-πολιτιστικό κέντρο, δίχως οτιδήποτε που να κάνει την ζωή τους πιο ανθρώπινη. Η ανεργία στους νέους φτάνει ως και το 40% ενώ το 50% τους δεν τελειώνει την Β/μια Εκπαίδευση. Υπάρχει βία και εγκληματικότητα κάθε είδους και τακτικές συγκρούσεις με την αστυνομία. Πολλές φορές αυτές λαμβάνουν την μορφή μαζικών και έντονων εξεγέρσεων, τις οποίες όλοι μας έχουμε παρακολουθήσει στην τηλεόραση. Είναι η χαμένη γενιά της Γαλλίας, η οποία θέλει να ενσωματωθεί στην Γαλλική κοινωνία αλλά αυτή δεν της το επιτρέπει. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, εύκολα διεισδύουν οι ακραίες μουσουλμανικές απόψεις, όλοι χρειάζονται μία ταυτότητα, και αφού η Γαλλική δεν τους είναι ευδιάκριτη, η θρησκεία τους την προσφέρει μαζί με μία τάση εκδικητικότητας ενάντια στην εχθρότητα που εισπράττουν από το κράτος τους.  

  Αν και είπα ότι θα περιοριστώ στην Γαλλία, ψάχνοντας, με έκπληξη ανακάλυψα πληθώρα γκέτων, Μουσουλμάνων κυρίως,  στις Σκανδιναβικές χώρες, οι οποίοι αδυνατούν να εγκλιματιστούν στις ιδιαίτερες κοινωνικές συνθήκες των χωρών αυτών. 

Τα ερωτήματα είναι πολλά. Δύσκολα ερωτήματα. Όπως τι θα απογίνουν αυτοί οι άνθρωποι; Γιατί πάνω απ΄ όλα, δεν παύουν να είναι άνθρωποι.

Αν θέλετε περισσότερες πληροφορίες για το μυθιστόρημα της Cloe Mehdi, σας παραπέμπω στην εγγραφή της φίλης, Χριστίνας Παπαγγελή, στο blog της Ανάγνωση