Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2022

ΑΝΕΚΠΛΗΡΩΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ του Αλάα Αλ - Ασουάνι

 Το μυθιστόρημα, Ανεκπλήρωτη Δημοκρατία, στηρίζεται πάνω σε αληθινά γεγονότα της σύγχρονης παγκόσμιας ιστορίας. Συγκεκριμένα αναφέρεται στην Επανάσταση του Αιγυπτιακού Λαού το 2010, με κέντρο αυτής της πλατεία Ταχρίρ, ενάντια στον επί 30 χρόνια πρόεδρο της Αιγύπτου, Χόσνι Μουμπάρακ.

 Μέσα από τις "μαρτυρίες" διαφορετικών προσώπων, που έζησαν τα γεγονότα από διάφορες πλευρές, αναδεικνύεται όλη η δυναμική, που ανέπτυξαν οι Αιγύπτιοι εκείνες τις ημέρες, πιστεύοντας ότι μπορούσαν επιτέλους να φέρουν τη Δημοκρατία στη χώρα τους. Συγχρόνως, σε αντιδιαστολή με αυτά που γίνονταν στους δρόμους, παρακολουθούμε και την αντίδραση του διεφθαρμένου Αιγυπτιακού καθεστώτος, που δεν διστάζει να θυσιάσει τον ηγέτη του, τον Μουμπάρακ, για να μην χάσουν την εξουσία τους αυτοί που κρύβονται πίσω της. (Υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί, διεφθαρμένοι πολιτικοί, βιομήχανοι, καναλάρχες, θρησκευτικοί ηγέτες) Η ιστορία συνεχίζεται ως την ημέρα που επανακτούν και πάλι το έλεγχο της κατάστασης, με τη βοήθεια όλων των μέσων που έχουν στη διάθεσή τους τα απολυταρχικά καθεστώτα. 

 Την βία, τον εξευτελισμό των ανθρώπων, την προδοσία, την γενικευμένη αναταραχή με την εμφάνιση της τρομοκρατίας και την δόλια χρήση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.

 Στην αρχή, ο συγγραφέας, ο Αλάα Αλ - Ασουάνι , φανερώνει τους κύριους χαρακτήρες φροντίζοντας διαμέσου αυτών να μας παρουσιάζει όλη την κοινωνική διαστρωμάτωση της σύγχρονης Αιγύπτου. Ανθρώπους σκοτεινούς που ανήκουν στον σκληρό πυρήνα της εξουσίας. Ανθρώπους θρησκόληπτους που χρησιμοποιούν τον Ισλαμισμό για να δικαιολογήσουν τις πιο επαίσχυντες πράξεις αλλά και Κόπτες Χριστιανούς εγκλωβισμένους σε ένα αυστηρό πλαίσιο συμβάσεων που τους καταδικάζει στην δυστυχία. Ονειροπόλους νέους, μορφωμένους, με καλή γνώση της λειτουργίας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που ασφυκτιούν μέσα σε ένα περιβάλλον ανελευθερίας και προς στιγμή πιστεύουν ότι έχουν επιτύχει το ακατόρθωτο, να φέρουν τη Δημοκρατία στη χώρα τους. Ανθρώπους πεπεισμένους, και μέχρι στιγμής δικαιώνονται, ότι τίποτε δεν πρόκειται να αλλάξει στην Αίγυπτο, καθότι ο Λαός αυτός στην ουσία έχει μάθει να υποτάσσεται στον αφέντη του, όποιος κι αν είναι αυτός. 

Χαρακτηριστική εικόνα από τον ξεσηκωμό της πλατείας Ταχριρ. Φεβρουάριος 2011

 Στη συνέχεια παρουσιάζεται ο μεγαλειώδης ξεσηκωμός του Λαού, τα όνειρα και οι ελπίδες των νέων, η πίστη τους στη νίκη. Συγχρόνως βλέπουμε την απίστευτα βίαιη αντίδραση των δυνάμεων εξουσίας, τον πολιτικό ελιγμό που επιχειρείται ο οποίος δεν πείθει τους ξεσηκωμένους Αιγύπτιους, την πρόκληση της αναρχίας και της βίας καθώς οι κυβερνώντες ανοίγουν τις φυλακές για να βγουν οι πιο σκληροί εγκληματίες με σαφείς οδηγίες να σπείρουν το χάος, την υποδαύλιση του θρησκευτικού φανατισμού,  τον εξευτελισμό των νεαρών κοριτσιών που υποβάλλονται σε τεστ παρθενίας καταρρακώνοντας το ηθικό τους, τους ψυχρά δολοφονημένους αγωνιστές.

 Το μυθιστόρημα αυτό σε φέρνει σε επαφή με μια κοντινή μας χώρα, την Αίγυπτο, και σου δείχνει πως λειτουργεί αυτή η μεγάλη μουσουλμανική χώρα των 102 εκατομμυρίων ανθρώπων. Είναι αριστοτεχνικά δομημένος ο τρόπος με τον οποίο ο Ασουάνι, μας παρουσιάζει τον καμβά της Αιγυπτιακής κοινωνίας. Μια χώρα με έναν πυρήνα νέων και προοδευτικών ανθρώπων, που ασφυκτιούν από την έλλειψη στοιχειωδών δημοκρατικών ελευθεριών, τον θρησκευτικό φανατισμό, την κοινωνική και οικονομική καταπίεση.  

 Δεν θα γράψω τίποτε για την κατάληξη των πρωταγωνιστών. Αυτό το αφήνω στο υποψήφιο αναγνώστη. Θα παραμείνει όμως το ερώτημα ανοιχτό. Έχουν αυτές οι χώρες του Αραβικού κόσμου, που από τη μια μεριά τους υποτάσσουν οι κανόνες της Σαρίας και από την άλλη μεριά έχουν να αντιμετωπίσουν ισχυρά και διεφθαρμένα καθεστώτα σε κάθε επίπεδο, την όποια πιθανότητα να κερδίσουν την Δημοκρατία: Είμαι αισιόδοξος! Δεν ξέρω πόσο αίμα θα χρειαστεί ακόμη να χυθεί, αλλά υπάρχει το θετικό παράδειγμα της Τυνησίας, της πρώτης χώρας που ξεσηκώθηκε το 2010, αυτής που δημιούργησε της περίφημη Αραβική Άνοιξη, που κέρδισε το στοίχημα απολαμβάνοντας σήμερα τον κοινοβουλευτισμό με ελεύθερες εκλογές. Αν και είναι η μόνη χώρα που το έχει πετύχει ως σήμερα, αποδεικνύει ότι όλα είναι πιθανά στο μακρινό ή κοντινό μέλλον.

  Ο Αιγύπτιος συγγραφέας, ο Αλάα Αλ - Ασουάνι , ήταν ιδρυτικό μέλος της πολιτικής κίνησης Κιφάγια, μιας από τις πολλές που βρίσκονταν πίσω από την επανάσταση της πλατείας Ταχρίρ, άρα γνωρίζει τα γεγονότα από πρώτο χέρι.  Σήμερα ζει αυτοεξόριστος στις Ηνωμένες Πολιτείας της Αμερικής όπου διδάσκει λογοτεχνία.

15 σχόλια:

  1. Χαίρομαι για την ανάδειξη του θέματος, Βασίλη μου. Χαίρομαι για τα αντανακλαστικά και τις κοινωνικές-πολιτικές σου ευαισθησίες.
    Βάζεις ένα πολύ μεγάλο ζήτημα, Βασίλη. Την κοινωνική χειραφέτηση των λαών του Αραβικού κόσμου. Να πούμε ότι ο θρησκευτικός παράγοντας και δη το Ισλάμ, ενώ ξεκίνησε με ριζοσπαστική επίδραση απέναντι στον αυταρχισμό του Βυζαντίου, κατέληξε να αλλυσοδέσει τους λαούς των Αράβων.
    Πάμε λίγο στη δεκαετία του 1970-80, Βασίλη να δούμε το κίνημα του μεγάλου Νάσερ στην Αίγυπτο, το οποίο, στην κυριολεξία, ανέστησε τη μεγάλη αυτή χώρα και της έδωσε κύρος και αίγλη. Το ίδιο συνέβη με το μεγάλο κίνημα του Μπααθ σε μια σειρά χώρες της Μ. Ανατολής: Συρία, Ιράκ, Λίβανο και στη Λιβύη. Οι χώρες αυτές αναπτύχθηκαν ουσιαστικά και έγιναν πολύ μεγάλα βήματα και στην κοινωνική πρόοδο. Δεν λέμε φυσικά ότι λύθηκαν όλα. Δεν λέμε ότι είχαμε πλήρη δημοκρατία και ισονομία. Άλλωστε πού την είχαμε; Στην Ευρώπη; Μην ξεχνάς ότι η πατρίδα μας, επιστήμονες (μηχανικοί, αρχιτέκτονες, κατασκευαστές), έκαναν χρυσές δουλείες δημοσίων έργων στις χώρες αυτές. Έβλεπες τη Δαμασκό και τη Βαγδάτη και ζήλευες με την ομορφιά τους, Βασίλη. Όλα αυτά με τους Νασερικούς και το κίνημα Μπάαθ.
    Το τι ακολούθησε, το ξέρεις! Αντεπανάσταση, αντίδραση, εξωτερικός παράγοντας, ΝΑΤΟ, Ισραήλ. Για να έρθει το ISIS και η διαφθορά, να ισοπεδώσει ότι απέμεινε.
    Έτσι αποκατεστάθη, κατά τους ...Δυτικούς, η ...δημοκρατία και η ελευθερία, όπως τη βλέπουμε σήμερα, φίλε μου.
    Ακριβώς αυτό έγινε στην Αίγυπτο με τον Μουμπάρακ. Αμέσως με τον Καντάφι, που είχε τη Λιβύη σε ακμή, ισότιμο συνομιλητή με τη Γαλλία και τη Δύση. (Θυμάσαι τη συνδιάσκεψη της Κρήτης, Βασίλη; Μιτεράν, Καντάφι, Παπανδρέου). Θυμάσαι κύρος; Είχαμε ειρήνη στην περιοχή, Βασίλη και ισορροπία δυνάμεων. Σήμερα ζούμε τον εφιάλτη του πολέμου, της προσφυγιάς και των εξωτερικών επεμβάσεων.
    Αυτόν τον ασκό του Αιόλου, άνοιξε ο Ιμπεριαλισμός στην Αραβική ζώνη για να έχει να "παίζει" τα παιχνίδια του.
    Το βιβλίο που αναφέρεις, πρέπει να είναι υπέροχο και κρατώ σημείωση φίλε μου.
    Ο Κιφάγια ζει αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ. Δεν ξέρω κατά πόσο το βιβλίο του αναδεικνύει το βρώμικο ρόλο των ΗΠΑ στην πλατεία Ταχρίρ αλλά και σε ολάκερη τη ζώνη της Αραβίας. Θα είχε ενδιαφέρον.
    Την καλησπέρα μου φίλε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συμφωνώ μαζί σου, Γιάννη, σε ένα μεγάλο μέρος αυτών που λες. Με το κίνημα Μπάαθ και τον Νασερισμό, οι Λαοί αυτοί για πρώτη φορά, πρόβαλαν αντίσταση έναντι των αποικιοκρατικών πολιτικών που τους καταδυνάστευαν ακόμα. Οι μεγάλες δυνάμεις, δεν το ανέχτηκαν αυτό και βρήκαν ευκαιρία να διαλύσουν αυτές τις χώρες. Από κει και πέρα, δεν πρέπει να κρύβουμε την βία που ασκούσαν απέναντι σε κάθε αντίθετη φυλή ή λαό (βλέπε Ιράκ έναντι των Κούρδων). Στη Λιβύη, η αιματηρή επανάσταση ξεκίνησε από τους νέους, μορφωμένους ως επί το πλειστον, που δεν ανέχονταν να ζουν σε μια απολυταρχική χώρα. Ο Καντάφι πάλι, μπορούσε και κρατούσε το λουρί, των φυλών και φατριών της Λιβύης. Το ίδιο και στην Αίγυπτο. Το ζητούμενο είναι η Δημοκρατία. Και αυτοί οι Λαοί δεν την έχουν. Αυτό το μυθιστόρημα, αυτό διαπραγματεύεται.
      ΥΓ: Διαφωνώ ότι η Ευρώπη δεν έχει Δημοκρατία.
      Την Καλημέρα μου, φίλε μου!

      Διαγραφή
    2. Δημοκρατία με την έννοια των αστικών θεσμών, ναι έχει η Ευρώπη. Όμως το κακό είναι, Βασίλη μου ότι οι ανεξέλεγκτοι θεσμοί της Ε.Ε. την έχουν αλλοιώσει σε τεράστιο βαθμό. Για παράδειγμα, πόσο δημοκρατικό είναι να μην έχεις, ως κοινωνία και χώρα, τη δυνατότητα αυτόνομης νομισματικής πολιτικής και να σε ελέγχουν στο θέμα της έκδοσης χρήματος. Θέλω να πω ότι οι δημοκρατικοί θεσμοί έχουν υποστεί κραυγαλέα αλλοίωση την Ευρώπη τον 21ο αιώνα έχοντας μετατρέψει τις κοινωνίες σε μια καλυμμένη ολιγαρχία.
      Η ιστορία βέβαια έχει αλλαγές και η κίνηση δεν σταματά ποτέ.
      Όμορφες κουβέντες φίλε μου. Την καλησπέρα μου.

      Διαγραφή
  2. Πολύ ενδιαφέρουσα η πρότασή σου Βασίλη. Αν μη τι άλλο ο αναγνώστης μαθαίνει από πρώτο χέρι τα γεγονότα της πλατείας Ταχρίρ, και όχι μόνο.
    Οι νέοι πρέπει να πιστεύουν στη δύναμή τους ν' αλλάξουν τον κόσμο διαφορετικά δεν μπορούν να ζήσουν στον κόσμο που τους παραδώσαμε εμείς. Εμείς όμως, που υπήρξαμε νέοι και δώσαμε τους αγώνες μας γι' αυτή την αλλαγή που προδοθήκαμε ξανά και ξανά από το πολιτικό σύστημα που πιστέψαμε και σήμερα αγναντεύουμε αποκαρδιωμένοι έναν ρημαγμένο κόσμο, τι σκεφτόμαστε από μέσα μας;
    Βιβλία πρέπει να γράφονται, η ιστορία πρέπει να λέγεται, όπως την έχει βιώσει κανείς, οι γνώμες πρέπει να ανταλλάσσονται για να υπάρχει συνέχεια σε μια πίστη που δίνει ζωή στις ελπίδες μας. Κατά τα άλλα, δεν ξέρω..
    Καλημέρα και καλή εβδομάδα Βασίλη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πάντα υπάρχει η αίσθηση ότι το πολιτικό σύστημα κάνει πολύ λιγότερα απ' ότι οφείλει στους πολίτες. Βήματα όμως προς τα μπρος υπάρχουν, με μεγάλα διαστήματα οπισθοχώρησης κάθε φορά. Είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι η ιστορία διδάσκει. Φτάνει να ξέρουμε τι θέλουμε κάθε φορά. Όσο για την πατρίδα μας. Δεν έχει καμία σχέση η σημερινή Ελλάδα με όσα απολαμβάναμε σε επίπεδο πολιτικών ελευθεριών πριν από κάμποσες δεκαετίες. Τέλος, κι εγώ νέος, ονειρεύτηκα έναν κόσμο δίκαιο, πρώτα πρώτα δίκαιο. αυτό δεν υπάρχει και φοβάμαι με την σοφία των χρόνων που υπάρχει πια, ότι δεν θα υπάρξει ποτέ.
      Την Καλημέρα μου, Μαρία!

      Διαγραφή
  3. Για το τεράστιο μέγεθος της χώρας σε πληθυσμό και έκταση, θεωρώ ότι η επανάσταση αυτή σηματοδότησε μια νέα εποχή για τον αιγυπτιακό λαό. Απ' τα λίγα που μαθαίνω από φίλους εξ Αιγύπτου, είναι ένας λαός με σπουδαίο πολιτισμό και ιστορία, που παρήκμασε,όπως πολλοί άλλοι, απ' τις παρεμβάσεις της Δύσης (πρωτότυπο;) Όπως και να έχει, είναι ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο και το έχω στα υπόψη.
    Καλή εβδομάδα να έχεις Βασίλη κι ευχαριστούμε για τη βιβλιοπρόταση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Η Αίγυπτος έχει σημαντική ιστορία και σπουδαίο πολιτισμό να επιδείξει. Δυστυχώς η αποικιοκρατία που άφησε το αποτύπωμα της, ο θρησκευτικός φανατισμός και οι απολυταρχικές κυβερνήσεις δεν αφήνουν περιθώρια για κάτι καλύτερο σήμερα.
      Την Καλημέρα μου, Μαρία!

      Διαγραφή
  4. Βασίλη καλησπέρα,
    Αρχικά μπράβο σου, για την εξαιρετική πρόταση και την πολύ προσεγμένη παρουσίαση. Η δημοκρατία σαν έννοια στις μέρες μας χωράει τεράστια συζήτηση.
    Αλλά διατηρώ και εγώ μια αισιοδοξία τόσο για τις αραβικές χώρες (Παρότι είναι τεράστιος ο ρόλος που παίζει το κομμάτι της θρησκείας και αυτό δεν μπορώ να προβλέψω το κατά πόσο μπορεί να επηρεαστεί.) όσο και γενικότερα στον κόσμο. Είναι προφανές ότι η ανθρωπότητα έχει επέλθει σε ένα τέλμα και υπάρχει μια ευρύτερη διάθεση ξεσηκωμού.
    Το βλέπουμε τώρα στην Κίνα, αλλά και σε ευρωπαϊκές πόλεις, με συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας.
    Ας ελπίσουμε να ξημερώσουμε σε πιο ανθρώπινες και δημοκρατικές μέρες.
    Θα το έχω σίγουρα στα υπόψιν το βιβλίο. Καλό απόγευμα :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Συμφωνώ ότι βρισκόμαστε σε μια μεταβατική περίοδο, όπου οι Λαοί δεν αρκούνται σε αυτά τα λίγα που έχουν, όταν βλέπουν πολύ κοντά τους τον πλούτο να μαζεύεται σε πολύ λίγα χέρια. Το πρώτο ζητούμενο όμως, πάντα σε αυτές τις συγκεντρώσεις είναι οι στοιχειώδεις πολιτικές ελευθερίες. Ακόμη και η Ευρώπη, με Δημοκρατικούς θεσμούς υπόδειγμα για όλον τον κόσμο, έχει ακόμα σοβαρά προβλήματα που πρέπει ( τάχιστα θα έλεγα) να επιλύσει.
      Την Καλημέρα μου, Μαρίνα!

      Διαγραφή
  5. Εξαιρετική πρόταση. Δεν το γνώριζα το βιβλίο. Λατρεύω να διαβάζω ιστορία, αυτοβιογραφίες, καθώς και ιστορικά μυθιστορήματα. Μπαίνει
    στη λίστα με τα επιθυμητά...
    Σε ευχαριστούμε, Βασίλη για την πρόταση!

    υγ: Σε μια χρονιά με ελάχιστο προσωπικό χρόνο θεωρώ θαύμα
    που έχω καταφέρει να διαβάσω 10 βιβλία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν θα το μετανιώσεις! Μαθαίνεις με ωμό τρόπο, για πολλά πράγματα που υποψιαζόμαστε ότι συμβαίνουν. Και για μια γειτονική και σύμμαχο σε μας χώρα.
      Την Καλημέρα μου, Αριστέα!

      Διαγραφή
  6. Πολύ ωραία παρουσίαση Βασίλη μου. Και το σημειώνω το βιβλίο αυτό γιατί φαίνεται τρομερά ενδιαφέρον. Δημοκρατία ε; Μεγάλη έννοια. Πού πανεύκολα βεβηλώνεται από εμάς τους ίδιους. Αλλά παρόλα αυτά ο λαός κάθε χώρας αυτή την ισονομία, ισότητα και ελευθερία επιζητά. Δεν ξέρω αν θα τα καταφέρουν. Οι θρησκείες είναι αλυσίδες στα πόδια των λαών και το Ισλάμ εχει μεγάλη δύναμη στους απλούς ανθρώπους. Είναι ελπιδοφόρο ότι οι νέοι επιζητούν τη Δημοκρατία. Αλλά τα όπλα στα χέρια των δυναστών είναι φοβερά και η τιμωρία αμείλικτη. Πόσο ν'αντέξουν οι άνθρωποι; Ελπίζουμε
    Καλησπέρα σου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ναι, οι νέοι ονειρεύονται πάντα να ζουν με αξιοπρέπεια και συνθήκες ελευθερίας. Αλλά όπως το λες, οι δυνάστες θα χρησιμοποιήσουν κάθε διαθέσιμο όπλο εναντίον για να παραμείνουν στην εξουσία. Και στην Αίγυπτο, αυτό ακριβώς έγινε.
      Την Καλημέρα μου, Άννα!

      Διαγραφή
  7. Πω πω Βασίλη μου, επειδή την προηγούμενη χρονιά επισκέφθηκα την Αίγυπτο και πρόσφατα, όπως γνωρίζεις, την Τυνησία, έχω πολύ νωπές ακόμα τις γνώσεις που αποκόμισα για αρκετά από όσα αναφέρει το πολύ ενδιαφέρον αυτό βιβλίο που μας παρουσιάζεις, και το οποίο δεν γνώριζα. Επειδή όμως γνώρισα την Αίγυπτο, μου κινεί το ενδιαφέρον η πρότασή σου, και σε ευχαριστώ πολύ! Απροπό, το οδοιπορικό μου στην Τυνησία σε περιμένει, πολύ θα χαρώ να σε δω. Καλό βραδάκι 🎄

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σίγουρα το βιβλίο περιγράφει μιά άλλη Αίγυπτο, διαφορετική από αυτήν που γνωρίζουν οι διάφοροι επισκέπτες στα ταξίδια τους. Σίγουρα θα περάσω από το μπλοκ σου,
      Την Καλημέρα μου!

      Διαγραφή

Όλα τα σχόλια σας με χαροποιούν και τυγχάνουν απάντησης.

Νάρκισσος, ο μυθικός ωραιοπαθής!

    « Αυτός που ερωτεύεται τον εαυτό του δεν θα έχει αντίπαλους ».  -Βενιαμίν Φραγκλίνος Ο Νάρκισσος είναι ένας ιδιαίτερος χαρακτήρας της...