Για καλή μου τύχη, κάπου στα τέλη της δεκαετίας του 70, από την γιαγιά μου από την μεριά του πατέρα μου, μου δωρήθηκε ένα ντοκουμέντο, που αναφέρεται στα γεγονότα εκείνα. Βλέποντας την έφεση μου στα γράμματα, θεώρησε ότι θα ήμουν ο καταλληλότερος να το φυλάξω, και ποιος ξέρει, ίσως και να το αξιοποιούσα με κάποιον τρόπο κάποια στιγμή.
Πρόκειται για μια σειρά μαντινάδων, αγνώστου συγγραφέα, οι οποίες γράφτηκαν στην Αμερική ως απόηχος των όσων δραματικών έφταναν στα αυτιά των εκεί αποδήμων μας. Υπάρχει μια σαφής χρονική σειρά, από την φήμη και την εικασία, στις ειδήσεις και τις αναφορές από το νησί. Υπάρχει όμως και μια ξεκάθαρη απόσταση που χωρίζει πλέον τον Καρπάθιο μετανάστη που έχει γράψει τις μαντινάδες από την προγονική του γη. Πιθανότατα ο στιχοπλόκος είναι Οθείτης, δεν ξέρω αν η εγγραφή που έχω εγώ είναι η πρωτότυπη ή μεταγραφή. Σίγουρα όμως διαφαίνεται μέσα στους στίχους η αγωνία του μαντιναδόρου για την τύχη του νησιού του, άλλοτε αυτό γίνεται με πόνο κι άλλοτε με σκωπτικό τρόπο. Αναφέρει σχεδόν όλα τα χωριά της Κάτω Καρπάθου, για ανθρώπους που γνωρίζει και στο τέλος κάνει μια πρόταση, η οποία σήμερα μας κάνει τουλάχιστον να χαμογελάσουμε.
Ας τις διαβάσουμε λοιπόν:
Σεισμός μεγάλος έγινε και πήρε τα Πηγάδια
και τα χωριά σου Κάρπαθος εγίνανε κομμάτια.
Φόβος και τρόμος έπιασε όλους με την αράδα
το τέλος εφωνάξανε ήρτε μες την Ελλάδα.
Τέλος του κόσμου φώναξαν οι κάτοικοι με τρόμο
κι όλοι συγχωρεθήκανε και τρέχαν μες τον δρόμο.
Η Κάρπαθος μας έτρεμε ως τρέμει το καλάμι
κι η βουή που έβγαινε τρεμούλα τους επιάνει
και προς στιγμήν νομίζανε τέλος του κόσμου θάναι
και εσυγχωρεθήκανε και λέγαν τώρα πάμε.
'Ετρεμεν όλο το νησί και τρέμαν και οι δικοί μας
που τέτοια καταστροφή δεν είδε το νησί μας.
Όλοι οι Καρπάθιοι εφαίνοντο στα μούτρα λυπημένοι
πως το νησί μας σήμερον έρημος απομένει.
Βαπόρι ήρθεν κι έτρεχε κάτω που την Ελλάδα
βοήθεια τους έδωσε σ΄ όλους με την αράδα.
Και τώρα περιμένουμε κι ανυπομονούμε
να μάθουμε τα χάλια των και να τους λυπηθούμε.
Το πρώτον τηλεγράφημα Πυλών το Δημαρχείον
πως κατεστράφη το χωριό κι είναι νεκροταφείον.
Έρημες μείναν οι Πυλές τα σπίτια της επέσα
και σπίτι δεν απόμεινε άνθρωποι να μπούνε μέσα.
Εις την πλατείαν εις τ΄ Ακρί όλοι εμαζευτήκαν
την τύχη των εκλαίανε τα βάσανα που βρήκαν.
Και τώρα περιμένουμε ειδήσεις απού τ΄'Οθος
να δούμε τι απέγινε πουναι δικός μας πόθος.
Στα σίγουρα θε νάπεσε και το καμπαναριό μας
κακό μεγάλο θάγινε μέσα εις το χωριό μας.
Κι ο Κούπας πούναι δήμαρχος μέσα εις την Βωλάδα
έδινε θάρρος στο χωριό σ΄ όλους με την αράδα.
Τύχην κακή και κάψιμο ως καύγει το πιπέρι
γιατί έπεσεν ο Τσούλακας και πλάκωσε τ΄ Απέρι.
Έπεσεν η Μητρόπολης μαζί και τα σχολεία
εσύστηκεν ο Μοροούς μαζί και η Παναγία.
Ακούσαμε στις Μενεταίς μεγάλας απωλείας
επλάκωσε το χωριό ο Άγιος Ηλίας,
έπεσεν το καμπαναριό πούταν ένα στολίδι
εκεί που εγκρεμίσανε και τον Νικολαΐδη.
Οι Μενεδιάτες τρέξανε μακριά εις τον Αφιάρτη
γιατί εφοβηθήκανε κι άλλος σεισμός πως θάρθει.
Ας αφήσουμε τις Μενεταίς κι ας πάμε στα Πηγάδια
την προκυμαία έκαμε χίλια δυο κομμάτια.
Και τρέξανε εις τα βουνά να σώσουν τη προβιά των
στ΄ ανάθεμα ελέγανε να πάνε τα καλά των.
Η θάλασσα εσκέπασε όλην την προκυμαία
τρία καΐκια σπάσανε με θάλασσα ραγδαία
κι ο Μικροπανδρεμένος μας απούτον εις τα Πέρι
τώρα τον περιμένουμε χαπάρια να μας φέρει.
Γράμματα περιμένομε και ο καθείς να μάθει
ο Άης Παντελέμονας αν έχει κάτι πάθει.
Κι ο Δημελλάς επόθανε πούθε να στρονομίσει
πούθε να τρέξει στο χωριό για να ειδοποιήσει.
Κι ο Δημελλάς επόθανε απούθε να το νιώσει
κι είθε να τρέξει στο χωριό χαμπάρι για να δώσει.
Οι καταχρασταί του νησιού που κάνουν αμαρτίας
εφέραν τούτο το σεισμό και τας απελπισίας.
Αν είν και πλέει η Κάρπαθος και μέλλει να βουλιάξει
αφήστε την κακόμοιροι Καρπάθιοι να ρημάξει.
Πόσα αναστενάγματα, σταυροί και καρδιοκτύπια
να γίναν μέσα στις Πυλές σαν πέφτανε τα σπίτια.
Τώρα σ΄ αυτούς ο σύλλογος πρέπει να βοηθήσει
και δω τους Αμερικανούς να ερανολογήσει.
Ω καημένη Κάρπαθος αν θα χαθεί η φανιά σου
θε να χαθού τα γλέντια σου κι όλα τα έθιμά σου.
Πως θα βουλιάξει η Κάρπαθος μηχανικοί το ξέρουν
κι ακούσαμεν οι Έλληνες πως θα σας μεταφέρουν.
Αν είναι μεταφέρου σας παράπονο μεγάλο
μη πα και σας εβγάλουνε σε άλλο νησί επάνω.
Μεγάλη νάναι η στεριά καλά να στηριχθείτε
και ναν και μέρος καρπερό νάχει τροφή να ζείτε.
Ω πρόκριτοι των Μενετών καλά να το σκεφτείτε
γιατί δεν είναι Ιταλοί να αντιπαραταχθείτε.
Τώρα θε να το χάσουμε το Σούλι Μενεδιάτες
αν ξαναγίνει ένας σεισμός θα μείνομε στις στράτες.
Έμαθα πως ετρέξατε μακριά εις τον Αφιάρτη
γιατί εφοβηθήκατε κι άλλος σεισμός πως θάρθει.
Πιο όξω το Δεσποτικό το πήρανε τα κύματα
και τι λιμάνι θα γενεί με τα μισά τα χρήματα.
Και θα γλιτώσουμε κι μεις πο τα ερανολογήματα
γιατί τον λιμενοβραχίονα τον έφτιαξαν τα κύματα.
Και τα Πηγάδια σκέπασαν εμπρός στην παραλίαν
τέτοιο κακό οι κάτοικοι ούτε ήκουσαν ούτε είαν.
Λένε πως ήρθε το κακό τρεις που το μεσημέρι
κι ευχόμεθα εις τον Θεόν να μην το ξαναφέρει.
Τρεις ήτο απομεσήμερο κ' εννεα του Φλεβγάρη
που χίμηξεν η θάλασσα την Κάρπαθο να πάρει.
Τούτο το 48 αξέχαστο θα μείνει
που κόντεψε την Κάρπαθο ψυχή να μην πομείνει.
 |
| η εικόνα δημιουργήθηκε με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης |
κι σπίτι μέσα στο χωριό να στέκει δεν εφήσα.
Εκαταστράφη το Όθος μας πούχε τα μεγαλεία
κι ας κλάψει κι ο Όμηρος πούκαμε τα σχολεία.
Εκλαίαν οι Οθείτισσες που χάσα τα καλά τους
κι στρώμα δεν επόμεινε να θώκουν τα παιδιά τους.
Άλλες ετρέξαν εις τις Στες κι άλλες στα μετόχια
και κλαίασι την τύχη των ως του σεισμού τη φτώχια.
Ήτο καλή η εποχή γιατί ΄χεν αμανίτες
και καλαούρους στα βουνά και τρώαν οι Οθείτες.
Ο Άη Γιώργης έπεσε μόλα τα σύγυρα του
ως κι ο Τσαμπούκης έμεινε στο δρόμο κ΄η κυρά του.
Στο Άλι κάτω ήκοψε κ΄έχει κατασκηνώσει
το Δράκο την Κανέλα του κι αυτούς τους έχει σώσει.
Και μόλις εξημέρωσε και ήρτε στα σύγκαλά του
στη Γιάφνη κάτω όρσαρε να εβ την αελά του.
Όλοι οι Δημάρχοι γράψανε κι ούλοι τηλεγραφήσαν
μόνο που τ΄ Όθος το χωριό δεν μας ειδοποιήσαν.
Δεν ξέρουμε τι έγινε τι νάναι η καταστροφή του
κι ο Χανιώτης Δήμαρχος τι νάναι η σιωπή του.
Γιατί δεν τηλεγράφησεν εδώ εις τους Οθείτες
να μας πει όλα καλά και μην ανησυχείτε.
Φαίνεται πως εχάσανε όλοι το ηθικό τους
εχάσανε τα φρένα τους μαζί και το μυαλό τους.
Ας περιμένει ο Όμηρος κι ογλήορα θα μάθει
άλλοι θα μας τα γράψουσι τ΄ Όθος τι έχει πάθει.
Το πρώτο γράμμα έφτασε απού τον Παπαδάκη
κι όσοι κι αν τ΄ ακούσασι τους πότισε φαρμάκι.
Τι νάναι τούτο το κακό πούπαθε το νησί μας
κι από το φόβο χάσαμε την εμισή ζωή μας.
Εφθάσανε τα γράμματα και μας ειδοποιήσαν
τα πάθη των εγράψανε και τα εξιστορήσαν.
Και το Γιαφάνι βούλιαξε καθώς και το Φοινίκι
η θάλασσα τα σκέπασε κ΄ είναι μεγάλη φρίκη.
Κοντάτωνε η Κάρπαθος όλη να βουλιάξει
κι αν έλθει κι άλλος και τα βουνά θα χάψει.
Κ΄ εμείς από την Αμερική που ανυπομονούμε
τραγούδια των εγράψαμε ως τους παρηγορούμε.
Αίτηση θε να κάνουμε εδώ στον πρόεδρό μας
να φέρει τους Καρπάθιους μας στο κράτος το δικό μας.
Μέσα στην Καλιφόρνια που έχει έκταση μεγάλη
εκεί θε νάρθει Κάρπαθος όλοι μικροί μεγάλοι.
Να την δεντροφυτέψετε αμπέλια και χωράφια
τα σπίτια σας θε να κτιστούν διαμάντια και χρυσάφια.
Κι αφήστε την Κάρπαθο ατού για να ρημάξει
γιατί θε νάρθει κι άλλος σεισμός κι θε να τη βουλιάξει.
Πολλά θαρρώ σας γράψαμεν κ' εδώ τα σταματούμε
κι έπεται συνέχεια άλλοτε να σας πούμε.
 |
| Κάρπαθος 2015 |
