Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2023

Γεμάτη ζωή του Τζων Φάντε

 Η νουβέλα, Γεμάτη ζωή, του Αμερικανού συγγραφέα με καταγωγή από την Ιταλία, Τζών Φάντε, εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1952 και μεταφράστηκε στα ελληνικά μόλις το 2022.  Στο εξώφυλλο, χαρακτηρίζεται ως... "Μια συζυγική νουβέλα". Και πράγματι, αυτό είναι. Μια απλή ιστορία - δίχως μυστήρια, κάποια φοβερή πλοκή ή περίτεχνα λογοτεχνικά ευρήματα - η οποία αφορά τον ίδιο τον συγγραφέα και την έγκυο σύζυγό του. 
 Το έργο αυτό μάλιστα έγινε και ταινία στο Χόλυγουντ, το 1956 με τίτλο Full of life και πρωταγωνιστές τη Τζούντι Χολιντέι, τον Ρίτσαρτ Κόντε και τον Σαλβατόρε Μπακαλόνι. Το σενάριο το έγραψε ο ίδιος ο Τζων Φάντε.
 Η νουβέλα αυτή μου άρεσε! Ο τρόπος με τον οποίο εξιστορεί αυτά που γίνονται στο σπίτι του ανάμεσα σε αυτόν, τη γυναίκα του και τον πατέρα του, τον οποίον φιλοξενούν για κάμποσο καιρό, με έκαναν να χαμογελάσω αρκετές φορές. Κι άλλες φορές ένιωσα την αγωνιώδη αλλά και την στοργική σχέση τους. Αλλά για μένα δεν αποτέλεσε μόνο ένα ευχάριστο ανάγνωσμα. Μου έφερε στο μυαλό του συμπατριώτες μου, οι οποίοι μετανάστευσαν στην Αμερική και τις άλλες αγγλόφωνες χώρες, με την τεράστια ικανότητα να τους ενσωματώνουν πλήρως. Αν όχι αυτούς τους ίδιους, τα παιδιά και τα εγγόνια τους σίγουρα. Και μπορεί εδώ οι πρωταγωνιστές να είναι Ιταλοί, αλλά πολλά που εξιστορούνται  - το έργο είναι αυτοβιογραφικό  - μοιάζουν ή είναι ίδια με τον τρόπο συμπεριφοράς των Ελλήνων μεταναστών.
 Πρώτα πρώτα κουβαλούν μαζί τουςσαν πολύτιμο φυλακτό, τις θύμισες, τα έθιμα, τη θρησκεία και τις δοξασίες του τόπου καταγωγής τους και δεν δέχονται καμία έκπτωση σε αυτά τους τα πιστεύω. Είναι τόσο προσκολλημένοι σε αυτά, που σε πολλές περιπτώσεις ενώ ο τόπος καταγωγής τους κάνει βήματα προς τα μπρος, αυτοί που ζουν τόσο μακριά, δίχως ουσιαστική επαφή πια με την πατρίδα τους, αρνούνται να κάνουν το όποιο βήμα υποχώρησης, φοβούμενοι ότι θα προδώσουν του προγόνους τους, τους οποίους εγκατέλειψαν για να ευημερήσουν αλλού. Το να μένουν πιστοί στις συνήθειες της πατρίδας τους, είναι η μοναδική τους άμυνα, απέναντι στη λήθη της ίδια της ύπαρξης τους.  

  Τι γίνεται όμως όταν μεγαλώνουν τα παιδιά τους και ενσωματώνονται πλήρως στη νέα τους πατρίδα; Πόσο εύκολο είναι να το αποδεχτούν αυτό οι γονείς και αντίστροφα, πόσο εύκολο είναι τα ίδια τα παιδιά, να αρνούνται όλα όσα τους κληροδότησαν οι γονείς τους. Γλώσσα, θρησκεία, παραδόσεις. Είναι ένα ζήτημα, το οποίο απασχολεί όλες τις εθνοτικές ομάδες, που απαρτίζουν το μεγάλο χωνευτήρι των ΗΠΑ.


 Η γραφή του Φάντε παρεξηγήθηκε από τους υπερασπιστές της πολιτικής ορθότητας. Αγνοούν (σκόπιμα;) ότι είναι μια απόλυτα συμβατή γραφή με τη δεκαετία, που γράφτηκε. Είναι μια ανάλαφρη γραφή, όπου το κύριο ζητούμενο της είναι να δούμε με τα μάτια του συγγραφέα, πετυχημένου και καλοπληρωμένου τότε σεναριογράφου, τον φόβο και τη στωικότητα του απέναντι στην μεγάλη αλλαγή, που συντελείται στην οικογένεια του, καθώς η γυναίκα του είναι έγκυος στο πρώτο τους παιδί. Γκεστ σταρ αναδεικνύεται ο οξύθυμος Ιταλοαμερικανός πατέρας του, ο οποίος έχει τις δικές του εμμονές. Συμμαχεί όμως με τη γυναίκα του και συνεχώς τον τσιγκλά, ενίοτε τον υποτιμά κιόλας. Αποδεκτό είναι να υπάρχουν και κάποιες λεκτικές υπερβολές στην όλη αφήγηση για την εγκυμονούσα σύζυγό του. Το ίδιο γίνεται και με τον Τσαρλς Μπουκόφσκι. Ξαφνικά ανακάλυψαν ότι η γλώσσα τους είναι υποτιμητική για τις γυναίκες, ότι μιλά με άξεστο τρόπο, ότι είναι μισογύνης (αν είναι δυνατόν) αγνοώντας ότι δεν ωραιοποιεί, αλλά περιγράφει με απόλυτο ρεαλιστικό τρόπο μια πραγματικότητα την οποία έζησε. 

  Δεν ανέφερα τυχαία τον Μπουκόφσκι. Είναι αυτός που ανέδειξε την καλλιτεχνική αξία του Τζων Φάντε, όταν όλοι σχεδόν τον είχαν ξεχάσει. Σήμερα συγκαταλέγεται ανάμεσα στους μεγάλους συγγραφείς της σύγχρονης αμερικάνικης λογοτεχνίας, με αποτέλεσμα τα βιβλία του να εκδίδονται και πάλι και να σημειώνουν εκ νέου επιτυχία.

  Κλείνοντας, για τους λάτρεις του κινηματογράφου, παραθέτω την ομότιτλη ταινία στο παρακάτω σύνδεσμο:  https://www.youtube.com/watch?v=TxUn2I7zgDE 
Μην την δείτε όμως, αν δεν διαβάσετε πρώτα το βιβλίο. Όπως γίνεται συνήθως, το βιβλίο υπερτερεί κατά πολύ της ταινίας. (Η ταινία δεν είναι μεταγλωττισμένη)
   





 

15 σχόλια:

  1. Τι ωραία που παρουσιάζεις κάθε φορά τα βιβλία που διαβάζεις! Μου κίνησες τόσο πολύ το ενδιαφέρον που το κράτησα να το ψάξω.
    Οι μετανάστες που άφησαν τηνπατρίδα τους λογικό είναι να κρατήσουν τα έθιμα και τις παραδόσεις αυτούσιες. Δ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. (Δεν ξέρω γιατί δημοσιεύτηκε χωρίς να τελειώσω το σχόλιο). Δεν ξέρω ήθελα να γράψω τι γίνεται στις ΗΠΑ αλλά στην Αυστραλία που έχω συγγενείς κράτησαν τόσο πολύ τις παραδόσεις που και τα παιδιά τους τις ακολούθησαν και κανόνας μάλιστα να παντρευτούν Έλληνα. Πιστεύω ότι γίνεται και για άλλες εθνότητες. Ωραίο φαίνεται το βιβλίο.
      Ευχαριστώ Βασίλη
      Καλή σου εβδομάδα

      Διαγραφή
    2. Ένα απλό μυθιστόρημα, το οποίο όμως, εμένα με συγκίνησε, καθότι παιδί μεταναστών ο ίδιος. Και είναι ακριβώς όπως τα λες!
      Χαίρομαι Άννα που σου αρέσουν οι βιβλιοΑναγνώσεις μου, ( δεν παρουσιάζω όλα τα βιβλία που διαβάζω, αλλά για κάποια θέλω να γράφω)
      Την Καλημέρα μου!

      Διαγραφή
  2. Αυτό το political correctness, όπου παρεξήγηση εκεί και θα το βρεις χαχα
    Βασίλη, το βιβλίο, ακούγεται πολύ ενδιαφέρον. Νιώθω, πως ακριβώς αυτή η απλότητα του, είναι που του προσδίδει χαρακτήρα.
    Καμιά αλλαγή δεν είναι εύκολη. Και θέλει την προσαρμογή της. Παρ' όλα αυτά δεν έχουν όλοι, ίδιες αντιλήψεις ή τον ίδιο βαθμό προσκόλλησης σε αυτές.
    Θα το αναζητήσω.
    Και θα ακολουθήσω την συμβουλή σου, να μην δω την ταινία πριν το διαβάσω.
    Καλή και ήσυχη εβδομάδα να έχουμε :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Προσωπικά δεν έχω αντίρρηση με την πολιτική ορθότητα . Δηλώνει ότι ως κοινωνίες θέλουμε να πάμε μπροστά. Εξοργίζομαι όμως, όταν διαμέσου αυτής απορρίπτουμε έργα της Τέχνης, τα οποία γράφτηκαν σε άλλες χρονικές στιγμές με διαφορετικό κοινωνικό πλαίσιο.
      Την Καλημέρα μου, Μαρίνα!

      Διαγραφή
  3. Τι μάς έφερες σήμερα, Βασίλη; Χμ, ένα ακόμα βιβλίο και πάλι ιδιαίτερο και αυτή τη φορά. Έχεις ένα πολύτιμο ένστικτο να αλιεύεις τίτλους δημιουργίας ξεχωριστούς σε κάθε επίπεδο τέχνης και να τους φέρνεις κοντά μας, αγαπητέ φίλε. Ναι, πολύ σημαντικά όλα τούτα, που ανάφερες στον τρόπο που μεγάλωναν στην ξενιτιά οι συμπατριώτες μας. Για να μπορέσουν να σταθούν δηλαδή.
    Σε ευχαριστούμε Βασίλη ειλικρινά για όσα μάς δίνεις γνωστικά και όμορφα. Καλή βδομάδα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Διαβάζω αρκετά, όπως όλη η ομάδας πιστεύω. Δεν γράφω όμως για όλα. Μόνο γι΄ αυτά, τα οποία έχω να πω κάτι. Κι αυτό το μυθιστόρημα με άγγιξε ακριβώς στο σημείο της ενσωμάτωσης των οικογενειών στις αγγλόφωνες χώρες, γεγονός που γνωρίζω πολύ καλά.
      Την Καλημέρα μου, Γιάννη!

      Διαγραφή
  4. Και μόνο απ' αυτό που γράφεις: "χωρίς κάποια φοβερή πλοκή ή περίτεχνα λογοτεχνικά ευρήματα" αλλά και το στόρυ της νουβέλας, με κέρδισε. Προφανώς και θα ανήκει στο κίνημα του "βρώμικου ρεαλισμού", που αγκαλιάστηκε απ' τον απλό κόσμο, αλλά εξωβελίστηκε απ' τους ακαδημαϊκούς κριτικούς. Τρανό παράδειγμα και ο Μπουκόφσκι που καταπιάστηκε με δύσκολα θέματα, κυνηγημένος εσαεί απ' την πατρική φιγούρα.
    Πολύ καλή επιλογή για τις επόμενες μας αγορές.
    Να είσαι καλά, Βασίλη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μόνο, που ο Φάντε είναι πολύ πιο λάιτ, περισσότερο σατιρίζει τον εαυτό του θα έλεγα, δεν είναι τόσο τραχύς όσο ο Μπουκόφσκι, αλλά οι κανόνες της πολιτικής ορθότητας τείνουν να κατακεραυνώνουν ότι και όποιον τους κάθεται στραβά. Με στενοχωρεί όταν το βλέπω αυτό, διότι απαιτείται από τους συγγραφείς να απεμπολήσουν την ελευθερία της γραφής τους, μήπως και βγουν εκτός της νόρμας που αυτοί θέλουν. Και η μεγάλη Αμερική, με τις πολλές ελευθερίες, πρωτοστατεί σε κάτι τέτοια, δυστυχώς.
      Χάρηκα την κουβέντα μας, Μαρία!
      Νάσαι καλά!

      Διαγραφή
  5. Ω, ήθελα να σου αφήσω ακριβώς το ίδιο σχόλιο με την Άννα, Βασίλη : είναι τόσο καλή η παρουσίαση που κάνεις στα βιβλία που διάβασες που με κάνεις να θέλω να τα διαβάσω!
    Το συγκεκριμένο έχει και ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για μένα, καθώς οι γονείς μου υπήρξαν μετανάστες στην Αμερική (Σικάγο) και όλη η φαμίλια του μπαμπά, ρίζωσε εκεί και δεν γύρισαν ποτέ ξανά. Κι ενώ οι πρώτες γενιές είχαν έντονο το δεσμό με την μαμά πατρίδα και τα έθιμα, οι επόμενες σιγά σιγά έχαναν το δεσμό. Για αυτό ο μπαμπάς επέλεξε να μας στείλει πίσω στην πατρίδα.
    Όσο για την πολιτική ορθότητα, όπως κάθε εμμονή κάνει κακό εντέλει, παρά βοηθάει... Είδαμε και το πετσόκομμα στο Όσα παίρνει ο άνεμος... Δεν πάμε καθόλου καλά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Πολύ ωραία παρουσίαση Βασίλη! Απλός ο λόγος σου και ουσιαστικός. Εκτιμώ ιδιαίτερα τα απλά κείμενα με τα ουσιαστικά νοήματα. Όσο πιο απλός ο τρόπος γραφής, τόσο, κατά τη γνώμη μου και πιο ουσιαστικό το νόημα του κειμένου. Παραδείγματα στην ελληνική σύγχρονη πεζογραφία που μου έρχονται αυτή τη στιγμή στο νου: Ο Αντώνης Σουρούνης και ο Θοδωρής Καλλιφατίδης που διαπρέπει στην Σουηδία.
    Σ' ευχαριστώ πολύ και για το βιβλίο και για το λινκ της ταινίας.
    Καλό Σαββατοκύριακο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Υπάρχουν αντιρρήσεις σε αυτό, αλλά δεν είμαι εγώ ένας από αυτούς που διαφωνούν. Καλλιφατίδη δεν έχω διαβάσει, αλλά είναι στο πρόγραμμα! Χαίρομαι που σου άρεσε η εγγραφή μου,
      Την Καλημέρα μου, Μαρία!

      Διαγραφή
  7. Δεν γνωρίζω τίποτε από τον συγκεκριμένο συγγραφέα, αλλά διαβάζοντας ένα βιβλίο θα με κερδίσει η απλότητα του, όχι ότι δεν μου αρέσουν και εκείνα που κάνουν την σκέψη μου να δουλέψει περισσότερο.
    Αλλά είναι φορές πολύ θέλεις και κάτι πιο ανάλαφρο.
    Η παρουσίαση σου μου κέντρισε το ενδιαφέρον.
    Να περνάς καλά με ότι κάνεις. Καλό ξημέρωμα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Όλα τα σχόλια σας με χαροποιούν και τυγχάνουν απάντησης.

Μάνος Χατζιδάκις (τρία τραγούδια)

   Ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες της πατρίδας μας ήταν ο  Μάνος Χατζιδάκις . Μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη αναδημιούργησαν την ελληνι...