Ο Γιάννης Φέρτης απαγγέλει...

  Ο Γιάννη Φέρτης (21 Απριλίου 1938 - 14 Απριλίου 2024), υπήρξε ένας από τους πιο αγαπητούς ηθοποιούς της γενιάς του. Υπηρέτησε όλα τα είδη της υποκριτικής τέχνης με απόλυτη επιτυχία, θέατρο, κινηματογράφο, τηλεόραση, τραγούδι, διαφήμιση, αφήγηση. 

  Στην εγγραφή μου αυτή θα σταθώ στον αγαπημένο ηθοποιό ως αφηγητή.  Η φωνή του, απολύτως δίκαια, χαρακτηρίστηκε ως βελούδινη, κάνοντάς τον περιζήτητο σε κάθε δραστηριότητα, όπου χρειαζόταν κάποιος να ερεθίσει το αυτί και την καρδιά αυτού που είχε απέναντί του.

  Μία από τις αξέχαστες ερμηνείες του πολυτάλαντου  ηθοποιού είναι η συμμετοχή του στον δίσκο Μικρά Ασία (1972, συνθέτης: Απόστολος Καλδάρας, στιχουργός: Πυθαγόρας Παπασταματίου, ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας και Χάρις Αλεξίου). Ο δίσκος αυτός έκανε τεράστια επιτυχία, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους της ελληνικής δισκογραφίας και κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης των 50 χρόνων από την Μικρασιατική καταστροφή. Ο Φέρτης συμμετέχει ως αφηγητής για ελάχιστα δευτερόλεπτα (22''), στο τραγούδι: Τι να θυμηθώ, Τι να ξεχάσω. Χρόνος που όμως είναι αρκετός  να σε υποβάλλει στη βάσανο της μνήμης των τραγικών γεγονότων της Μικρασιατικής Καταστροφής.

  Μία ακόμη αφήγηση του Γιάννη Φέρτη που έγραψε ιστορία, ήταν η συμμετοχή του στον δίσκο του Μίκη Θεοδωράκη, Άξιον Εστί (στίχοι: Οδυσσέα Ελύτη) και Πνευματικό εμβατήριο (στίχοι: Άγγελος Σικελιανός) με τους Γιάννη Κότσιρα, Ανδρέα Κουλουμπή και Ιωάννα Φόρτη. 

  Στο παρακάτω απόσπασμα από την Μεγάλη Έξοδο του Ελύτη, όπου η φωνή του που αναδύεται από τα βάθη της ψυχής, επιβλητική,  στιγματισμένη από τον πόνο αλλά και την περηφάνια, μας περιγράφει όλη την τραγικότητα των γεγονότων της πρώτης οργανωμένης κίνησης διαμαρτυρίας ενάντια των Κατακτητών Γερμανών, ανήμερα της 25ης Μαρτίου του 1942 στο κέντρο των Αθηνών.

Αξίζει να καταγράψω τους παραπάνω στίχους:

Τις ημέρες εκείνες έκαναν σύναξη μυστική τα παιδιά και λάβανε την απόφαση, επειδή τα κακά μαντάτα πλήθαιναν στην πρωτεύουσα, να βγουν έξω σε πλατείες με το μόνο πράγμα που τους είχε απομείνει: μια παλάμη τόπο κάτω από τ’ ανοιχτό πουκάμισο, με τις μαύρες τρίχες και το σταυρουδάκι του ήλιου. Όπου είχε κράτος η Άνοιξη.

Και επειδή σίμωνε η μέρα που το Γένος είχε συνήθειο να γιορτάζει τον άλλο Σηκωμό, τη μέρα πάλι εκείνη ορίσανε για την Έξοδο. Και νωρίς εβγήκανε καταμπροστά στον ήλιο, με πάνου ως κάτου απλωμένη την αφοβία σα σημαία, οι νέοι με τα πρησμένα πόδια που τους έλεγαν αλήτες.

Και ακολουθούσανε άντρες πολλοί, και γυναίκες, και λαβωμένοι με τον επίδεσμο και τα δεκανίκια. Όπου έβλεπες άξαφνα στην όψη τους τόσες χαρακιές, που ‘λεγες είχανε περάσει μέρες πολλές μέσα σε λίγην ώρα. Τέτοιας λογής αποκοτιά, ωστόσο, μαθαίνοντας οι Άλλοι, σφόδρα ταράχτηκαν.

Και τρεις φορές με το μάτι αναμετρώντας το έχει τους, λάβανε την απόφαση να βγουν έξω σε δρόμους και σε πλατείες, με το μόνο πράγμα που τους είχε απομείνει: μια πήχη φωτιά κάτω απ’ τα σίδερα, με τις μαύρες κάννες και τα δόντια του ήλιου. Όπου μήτε κλώνος μήτε ανθός, δάκρυο ποτέ δεν έβγαλαν. Και χτυπούσανε όπου να ‘ναι, σφαλώντας τα βλέφαρα με απόγνωση. Και η Άνοιξη ολοένα τους κυρίευε.

Σαν να μην ήτανε άλλος δρόμος πάνω σ’ ολάκερη τη γη, για να περάσει η Άνοιξη παρά μονάχα αυτός, και να τον είχαν πάρει αμίλητοι, κοιτάζοντας πολύ μακριά, περ’ απ’ την άκρη της απελπισιάς, τη Γαλήνη που έμελλαν να γίνουν, οι νέοι με τα πρησμένα πόδια που τους έλεγαν αλήτες, και οι άντρες, και οι γυναίκες, και οι λαβωμένοι με τον επίδεσμο και τα δεκανίκια.

Και περάσανε μέρες πολλές μέσα σε λίγην ώρα.

Και θερίσανε πλήθος τα θηρία, και άλλους εμάζωξαν.

Και την άλλη μέρα εστήσανε στον τοίχο τριάντα.

   Κλείνω το αφιέρωμα αυτό, με το Τραγούδι του παλιού καιρού, σε στίχους του Νίκου Γκάτσου και μουσική  του Ηλία Ανδριόπουλου. Τραγουδά ο Μανώλης Μητσιάς και απαγγέλει ο αγαπητός σε όλους μας, Γιάννης Φέρτης.