Βερόνικα Φράνκο # Έλενα Κορνάρο Πισκόπια

Βερόνικα Φράνκο (Domenico_Tintoretto)

Το 1546 γεννήθηκε στην Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας η Βερόνικα Φράνκο. Ήταν μια γυναίκα, η οποία γεννήθηκε μέσα στην πορνεία καθώς η μητέρα της ήταν πόρνη. Αν και κατάφερε να την καλοπαντρέψει με κάποιον πλούσιο ευγενή, η Βερόνικα διέλυσε τον γάμο αυτόν για να ακολουθήσει την καριέρα της μητέρας της. Γράφω καριέρα διότι ανήκε σε μία κατηγορία  "ευγενών" εταίρων, οι οποίες εκτός των φυσικών τους προσόντων διέθεταν και ιδιαίτερη μόρφωση. Οι υπηρεσίες τους απευθύνονταν  σε πλούσιους και πολιτικά δυνατούς ευγενείς της εποχής.

  Η Βερόνικα Φράνκο εκτός από εταίρα, είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον Δ΄ Βενετο - τουρκικό πόλεμο, όταν πλεύρισε τον νεαρό τότε Βασιλιά της Γαλλίας, μέχρι που τον έπεισε, να δώσει εντολή για να συνδράμουν οι δυνάμεις του, τους Βενετούς. 

  Είναι γνωστή επίσης ως σημαντική φιλάνθρωπη της πόλης της αλλά και ποιήτρια και άνθρωπος των γραμμάτων γενικά, κάτι που τις προσέδιδε αυξημένη γοητεία έναντι των αντρών που συναναστρεφόταν. Τα ποιήματα της αναφέρονται κυρίως σε θέματα σχετικά με στη ζωή, που έκανε.

Χορέψαμε τα νιάτα μας σ' ονειρεμένη πόλη:

παραδεισένια Βενετιά! περήφανοι κι ωραίοι.

Ζούσαμε για τον έρωτα και πόθο για ομορφιά,

διασκέδαση, απόλαυση, το μόνο μας καθήκον.

Δύο φορές γυρισαμε τη γη, τον ουρανό

κι από το κέφι το πολύ, η βλογημένη μέθη,

που τότε λέγαμε πως θα κρατήσει αιώνια.

Η δόξα μας σφραγίστη απ' τη πέννα του Θεού.

Μα πάντα ο παράδεισός μας είναι εύθραυστος:

κόντρα στους φόβους των ανθρώπων, πάντα χάνει.

  Κάποια στιγμή όμως, σύρθηκε σε δίκη ενώπιον της διαβόητης Ιεράς εξέτασης, κατηγορούμενη ως μάγισσα (η συνήθης κατηγορία για όσες γυναίκες ξεπερνούσαν το μέτρο, που τους επέτρεπε η  κοινωνία). Τελικά, χάρις στις υψηλές της κατηγορίες απαλλάχθηκε των κατηγοριών.

   Αν και Βερόνικα Φράνκο απέκτησε τεράστια πλούτη και φήμη, το 1591 πέθανε φτωχή και καταφρονημένη απ'  όσους προηγουμένως έπεφταν ασμένως στα πόδια της.

    Έλενα Κορνάρο Πισκόπια    

  Τον επόμενο αιώνα, το 1646, γεννήθηκε η Έλενα Κορνάρο Πισκόπια. Ανήκε στη γνωστή Βενετσιάνικη γενιά των Κορνάρων και είναι μία εκ των δύο σημαντικών γυναικών αυτής της οικογένειας (η άλλη ήταν η Αικατερίνη Κορνάρο, τελευταία Βασίλισσα της Κύπρου).

  Αυτή ήταν μια ιδιαίτερα έξυπνη γυναίκα, η οποία για καλή της τύχη, είχε αρωγό και συμπαραστάτη σε όλη τη διαδρομή της, τον πατέρα της. Από μικρή άρχισε να μαθαίνει ξένες γλώσσες, φτάνοντας να μιλάει επτά στον αριθμό. Επιπλέον έπαιζε πιάνο, άρπα και βιολί ενώ τραγουδούσε και μπορούσε να συνθέσει μουσική. Ως τα 25 της έχει σπουδάσει μαθηματικά, αστρονομία, φιλοσοφία και θεολογία. Τότε την στέλνει ο πατέρα της στο φημισμένο στην εποχή του, πανεπιστήμιο της Πάντοβας για ανώτερες σπουδές. Η Έλενα Κορνάρο Πισκόπια, υπέβαλε την εργασία της για να πάρει το διδακτορικό της, αλλά η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, που ήλεγχε τα πάντα αρνήθηκε να της το δώσει, διότι ήταν γυναίκα. Τελικά με την υποστήριξη του πατέρα της, υπέβαλε την εργασία της για δεύτερη φορά, καθιστώντας την, την πρώτη γυναίκα στην ιστορία με διδακτορικό (στην Φιλοσοφία).

  Έξι χρόνια πριν το θάνατο της (1684) εκάρη μοναχή κι αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής στον μοναχισμό.

  Τι κοινό έχουν αυτές οι δύο γυναίκες μεταξύ τους; Η απάντηση είναι ότι αρνήθηκαν τον γάμο. Σε μια εποχή, όπου δεν μπορούμε να μιλήσουμε για γυναικεία χειραφέτηση ή κάποιου φεμινιστικού κινήματος, στην πλούσια Βενετία, υπάρχουν γυναίκες, ικανές να σπάσουν τα στερεότυπα που επικρατούσαν, ώστε να έχουν μία διαφορετική εξέλιξη από αυτήν της καλής συζύγου. Και μπορεί η περίπτωση της Βερόνικα Φράνκο να μην μας ξενίζει τόσο, αλλά σίγουρα η Έλενα Κορνάρο Πισκόπια, είναι μία αξιοσημείωτη περίπτωση, η οποία τιμάται δεόντως, από τον Πανεπιστημιακό κόσμο. Το Πανεπιστήμιο της Πάντοβας, έχει θεσπίσει ειδικό βραβείο από την επόμενη κιόλας  χρονιά του θανάτου της και στο Πανεπιστήμιο Βάσαρ της Νέας Υόρκης, υπάρχει ένα θαυμάσιο βιτρώ, όπου απεικονίζεται η Κορνάρο, την στιγμή που παρουσιάζει τη διδακτορική της διατριβή (αυτά είναι δύο μόνο παραδείγματα). 

Η Έλενα Κορνάρο Πισκόπια, παρουσιάζει την διδακτορικής της διατριβή το 1678

  Στην αρχή σκέφτηκα να βάλω, έναν πιο σκανδαλιστικό τίτλο στην εγγραφή μου αυτή όπως: "Βενετία. Εναλλακτικές του γάμου: πόρνη ή μοναχή". Δεν το έκανα όμως διότι ήθελα (έπρεπε) στον τίτλο της εγγραφής αυτής να υπάρχουν τα ονόματα των δύο αυτών γυναικών. Έδρασαν από εντελώς αντίθετες πλευρές της κοινωνίας, ήταν όμως ικανές να σπάσουν τα δεδομένα της εποχής τους και να βγουν πιο μπροστά απ' ότι ο ιστορικός χρόνος στον οποίον έζησαν, επίτασσε. 

 (Για την ιστορία, η ζωή της Βερόνικα Φράνκο, έχει γίνει ταινία, με τον τίτλο Danjerous Beauty, της δε Έλενα Κορνάρο Πισκόπια, όχι!)