Μέχρι την άκρη του κόσμου

  Πρόσφατα από την κρατική τηλεόραση είδα την ταινία Μέχρι την άκρη του κόσμου (Accross the Uneverse). Αμερικάνικο αντιπολεμικό, αισθηματικό μιούζικαλ του 2007, το οποίο όμως στο υπόβαθρό του κλείνει όλη την αμερικάνικη ιστορία κατά τον πόλεμο του Βιετνάμ. Πέρα από την ρομαντική ιστορία των πρωταγωνιστών της, παρακολουθούμε την υποχρεωτική επιστράτευση, τα φέρετρα που επέστρεφαν καθημερινά στις ΗΠΑ, το φοιτητικό κίνημα που πρωτοστατούσε στο αντιπολεμικό μέτωπο που αναπτύχθηκε σε κάθε γωνιά της Αμερικής, τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις. Κι όλα αυτά, με απόλυτα επιτυχημένες διασκευές των τραγουδιών των Beatles.

  Και φυσικά οι σκέψεις πολύ γρήγορα φεύγουν από εκεί, θυμούνται τη ντροπιαστική ήττα των Αμερικανών και τη βίαια εκκένωση της πρεσβείας τους στο Βιετνάμ. Συμπερασματικά οι Αμερικανοί διδάχθηκαν από εκείνη τη τεράστια στρατιωτική ήττα τους, να υπερασπίζονται από εκεί και πέρα τα συμφέροντά τους, είτε πολεμώντας δια αντιπροσώπων (δες Κούρδους) είτε πολεμώντας με όλη τη στρατιωτική δύναμη πυρός που διαθέτουν, όπως έκαναν στην καταιγίδα της Ερήμου. Κατόρθωσαν όμως, το σημαντικότερο, και να διαλύσουν κάθε εσωτερική, μαζική φωνή αντίστασης στις πολιτικές τους. Πού είναι σήμερα εκείνο το κραταιό φοιτητικό κίνημα;

  Και πολύ γρήγορα το μυαλό έρχεται στην Ουκρανία και το άδειασμα της ηγεσίας της αλλά και της ίδιας της χώρας από τις ΗΠΑ, με τρόπο αήθη και ντροπιαστικό. Δεν ξέρω τι έχει στο βάθος του μυαλού του ο Τραμπ όταν συνομιλεί απευθείας με τον Πούτιν ή όταν ζητά "γη και ύδωρ" από την εναπομείνουσα Ουκρανία. Μήπως ένα ΝΟΜΠΕΛ Ειρήνης, το οποίο ονειρεύεται από την προηγούμενη θητεία του; (για φανταστείτε να το πάρει αγκαλιά με τον Πούτιν!!!)

  Τα γεγονότα είναι γνωστά, η Ουκρανία δέχθηκε μια στρατιωτική επίθεση από τη Ρωσία, οι Ουκρανοί πολύ γρήγορα τον περίπατο των Ρώσων τον μετέτρεψαν σε κόλαση και από εκεί και πέρα συνεχίζεται ο πόλεμος για τρία χρόνια, με χιλιάδες θύματα (υπολογίζονται πλέον στο ένα εκατομμύριο - νεκροί και τραυματίες και αγνοούμενοι) εξαντλώντας και τις δύο χώρες. Η Ειρήνη είναι πάντα το ζητούμενο, αλλά ο τρόπος με τον οποίο πάει να επιβληθεί, δε ξέρω κατά πόσο εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Ουκρανίας, αλλά και της Ευρώπης! Η οποία την πάτησε κι αυτή, προσκολλώμενη στο άρμα της Δυτικής υπερδύναμης και τις επιταγές του Μπάιντεν. Εύχομαι όλα αυτά να είναι η αρχή της δικής της χειραφέτησης.

  Κι αν την Ουκρανία, που δεν είναι και τόσο μικρή, μπορούν να την παίζουν με αυτόν τον τρόπο οι γείτονες Ρώσοι ή οι διατλαντικοί προστάτες της, φανταστείτε τι γίνεται με χώρες μικρές, όπως τη δική μας ή την Κύπρο, η οποίες έτσι κι αλλιώς από τότε που ιδρύθηκαν, ποτέ δεν έμαθαν να στηρίζονται στα δικά τους και μόνο πόδια;

  Κι από εκεί περιμένω να ξεδιπλωθεί και το άλλο μεγαλόπνοο σχέδιο του Τραμπ - Νεντανιάχου για τη Γάζα, όπου προβλέπεται η εκκένωση της για να γίνει η περιοχή ένα τεράστιο συγκρότημα αναψυχής για τους έχοντες!!!!! Αλήθεια, με ποιον τρόπο μπορείς να διώξεις όλους αυτούς τους ανθρώπους (περί τα δύο εκατομμύρια ψυχές) από τη γη τους;;;

  Και δεν θέλω να επεκταθώ στις απειλές ενάντια της Γροιλανδίας ή τον Καναδά ως η επόμενη πολιτεία των ΗΠΑ, ούτε καν στον "Αμερικανικό κόλπο"(!)

  Δυσοίωνες οι παραπάνω σκέψεις, δυστυχώς όμως, εμείς οι μεγαλύτεροι που έχουμε δει τόσα κι έχουμε διαβάσει άλλα τόσα, τι άλλες σκέψεις μπορούμε να κάνουμε;

Σταγόνες βροχής

  Κάθεται στο παράθυρο του δωματίου της και παρακολουθεί τις σταγόνες που κτυπούν το τζάμι εδώ και ώρες. Με το δάχτυλο τις  ακολουθεί μία μία, μέχρι που εκείνες κυλούν και χάνονται μέσα στις άλλες. Συνήθως αυτές τις Κυριακές που κλεινόταν μέσα στο σπίτι, τις βαριόταν. Όχι όμως σήμερα, όχι τα τελευταία δύο χρόνια, όχι όλες τις τελευταίες Κυριακές.

  Το παιχνίδι πίσω από το τζάμι, πάντα ήταν ένα από τα αγαπημένα τους. Άλλοτε μετρούσαν τα αυτοκίνητα που περνούσαν από το δρόμο, άλλοτε διάλεγαν μόνο τα κόκκινα, άλλοτε καθεμία διάλεγε το δικό της χρώμα κι άλλοτε μετρούσαν ανθρώπους, άντρες, γυναίκες, ηλικιωμένους και παιδιά. Άλλοτε πάλι σύννεφα, πουλιά, ειδικά τα χελιδόνια όταν έφταναν κι έκαναν την πρώτη τους στάση στο απέναντί τους καλώδιο του ρεύματος. Κι άλλοτε, όπως σήμερα που βρέχει, μετρούσαν ποια θα προλάβαινε να κάνει δικές της τις περισσότερες από από τις σταγόνες, που κυλούσαν στη λεία επιφάνεια του τζαμιού, σαν να φυλάκιζαν κάποιον σπάνιο θησαυρό, κάποιο θησαυρό από ακριβά όνειρα, όπως φαντάζονταν ότι θα ήταν κάποτε η ζωή τους.

  Και δεν μπορεί να μην την σκέπτεται. Με ένα πλάκωμα στο στήθος, το οποίο αρνείται να την εγκαταλείψει από κείνο το βράδυ, που άλλαξε για πάντα η ζωή τους. 

  Ονειρευόταν να της μοιάσει, να την ακολουθήσει σε λίγα χρόνια στη Θεσσαλονίκη, στην πόλη που σπούδαζε, την οποία είχε επισκεφτεί λίγους μόλις μήνες πριν, να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο που είχε χαράξει κι εκείνη, το δρόμο της ελευθερίας. Να ζήσουν και πάλι μαζί, να μοιράζονται τον ίδιο χώρο, να εξακολουθήσουν να φτιάχνουν κοινά όνειρα, όπως τότε που ήταν μικρές και μοιράζονταν τις σταγόνες της βροχής.

  Σε λίγες ώρες πρέπει να φύγει. Την περιμένουν στην πλατεία. Θα είναι εκεί οι φίλοι τους, οι συμμαθητές τους, οι συγγενείς τους, άλλοι άνθρωποι, άγνωστοι της και θα βροντοφωνάξουν "Δικαιοσύνη"! Γιατί πλέον η Δικαιοσύνη στην Πατρίδα μας είναι το ζητούμενο.

   Το μόνο που ζητά η ψυχή όσων πονούν, είναι αληθινή δικαιοσύνη! Τιμωρία αληθινή για τις 57 ψυχές που χάθηκαν. Ώστε στο μέλλον, κανένα τρένο, κανένας μηχανοδηγός, κανένας σταθμάρχης, κανένας διοικητής, κανένας πολιτικάντης, να μην τολμήσει ποτέ ξανά να κάψει τα φτερά κανενός ανθρώπου....

  Διότι δεν θέλουμε να μείνουμε για μία ακόμα φορά με τη στιφή γεύση της ατιμωρησίας, δεν θέλουμε να μας λένε ότι αυτή είναι η κανονικότητα στη χώρα μας, ότι αυτοί είμαστε και δεν μπορούμε να αλλάξουμε, να μας ξεγελούν λέγοντας, ότι όλοι οι υψηλά ιθύνοντες έπραξαν το χρέος τους προς την Πατρίδα, να επαίρονται ότι εμείς σε λίγο καιρό θα το ξεχάσουμε κι αυτό!

  Αυτή είναι η δική μου ιστορία της βροχής, στο συγγραφικό δρώμενο της Μαρίας Νικολάου, από το ιστολόγιο το ΚΕΙΜΕΝΟ, με ισχυρή δόση έμπνευσης απ'  όσα συμβαίνουν στη χώρα μας αυτές τις μέρες, με το μυαλό στα αθώα θύματα των Τεμπών και τους συγγενείς τους. 

Φταίει, φταίει ο Ποιητής! Φταίει για το φως, για τη σκιά του φταίει.

 

Καρδιασμός

 

Η Ζωή σημαδεύει και σημαδεύεται.

Δεν κρύβεται.

Ζει ακόμη στο δικό της νησί

με ίδια τα ονόματά μας. τις ίδιες εποχές,

καθώς μας μιλά,

τους χωρισμούς συλλογάται…

Δυο των ανθρώπων οι χρόνοι!

Η 9η Νοέμβρη… ακόμη ψιθυρίζει.

Ψάχνει η Ζωή, ν΄ αγαπήσει τον Ποιητή της,

να ψηλαφίσει τους αρμούς του,

στο μάγουλο μας.

Καθώς το τέλος μας αφορά όλους,

μείναμε μόνοι στις σχεδίες των κορμιών,

στην άδικη μοιρασιά της Νύχτας.

Ήθελα τη Ζωή, στιγμή και αιώνα!

Να ξυπνάμε μαζί.

Να την περιμένουμε!

Οι μνήμες αιχμαλωτίζουν‧

δεν τραβούν τις κουρτίνες από τα μάτια μας.

Με τα σημάδια στα χέρια,

καμμιά Μαρία δεν με γνώρισε…

Κι ας αντηχούν τα μολύβια

κι οι λέξεις σε μικρές στάσεις,

ας δωροδοκούν.

Το χαρτί όλο φλόγες.

Κι εγώ, στην ανοιχτή πόρτα μπροστά, τρέχω ως το νήμα,

ως το ελάχιστο τέρμα, να μάθω γι΄ αυτήν.

Αυτή που λείπει, είν΄ η Ζωή.

Φταίει, φταίει ο Ποιητής!

Φταίει για το φως, για τη σκιά του φταίει.

Τη ξέρω αυτή τη Ζωή…

 

   Αυτό το ποίημα έλαβα, προ καιρού είναι αλήθεια, από τον Δραμινό φίλο και συνάδελφο Δημήτρη Τσουρούπη. Και όλοι σας μπορείτε να αισθανθείτε την χαρά μου, βλέποντας το μυθιστόρημά μου Στη Σκιά του Ποιητή, να έχει την ικανότητα να υποβάλλει έναν άνθρωπο στη βάσανο της γραφής ενός ποιήματος. Αλλά και για όσα συμπυκνώματα της γραφής μου περιέχει, τα οποία με έκαναν να σκεφτώ και πάλι την ιστορία που είχα γράψει. Βλέπετε η ποίηση, τέχνη την οποία δεν κατέχω, έχει τη δύναμη, κατ' άλλους τη χάρη, να μην χρειάζεται πολλές λέξεις για να εκφράσει όσα πραγματικά έχουν κάποια αξία στη ζωή του ανθρώπου.

  Με τον Δημήτρη κατά καιρούς, έχω κάνει πραγματικά ενδιαφέρουσες συζητήσεις για τα εκδοτικά πεπραγμένα της χώρας μας, γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα, αλλά κυρίως ο λόγος του με στήριξε, όταν απέναντι μου έβρισκα πόρτες κλειστές. Με βοήθησε να θυμηθώ ότι η γραφή είναι κυρίως μια πράξη εσωτερικής αναζήτησης και ευχαρίστησης, γι΄ αυτό γράφουμε, χωρίς να παραγνωρίζει και την χαρά μιας έκδοσης.

  Ο Δημήτρης βέβαια γράφει ποίηση εδώ και πολύ καιρό, σεμνός όμως καθώς είναι, ποτέ δεν θέλησε να "παίξει" με τα λογοτεχνικά κυκλώματα. Αυτό "έσπασε" κατά κάποιον τρόπο πριν λίγο καιρό, όταν κατόπιν παρότρυνσης αγαπημένων φίλων του, αποφάσισε να αυτοεκδώσει πέντε συλλογές ποιημάτων του, σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων. Θεωρώ τον εαυτό μου ευτυχή που μου τις δώρισε. Και με μεγάλη χαρά θα παρουσιάσω από το ιστολόγιο μου, ένα μικρό δείγμα της δουλειάς του, αποσπάσματα που ερέθισαν τις εσωτερικές χορδές μου πάλλοντας τη ψυχή και την καρδιά. Αν αυτό δεν είναι το ζητούμενο στην ποίηση, τότε ποιο είναι;

...Απριλίου 1987

 

 "Το ήξερα πως δε θα ξαναχαιρόσουν...

Το ότι οι όχθες Σου, γκρέμισαν για μένα, το ήξερα.

Μαζί μου, είσαι με άρτια και σπασμένα φτερά...

Σ'  άφηνα στη μοναξιά και τό 'ξερα,

δίχως πουκάμισο στην Ολυμπιάδα και τό ήξερα.

Με περίμενες.

Με πηλό και φλέβα, με περίμενες...

Κι έγινες νερό που σκούριασε.

Νηολόγιον Ιερισσού 1265.

Ίτσα εγώ, δακράκι εσύ."

                                               είπε η Μαρία

την ίδια μέρα

  "Λεπτά τα νήματα τής Ζωής

μήτε ψίθυρο δεν αντέχουν.

Όταν πηγαίνανε μαζί σχολείο...

Η ώχρα του Χρόνου, μας πάει όλο Νότια.

Το βότσαλο βαθούλωσε.

Στον ορίζοντα τών ψυχών

το παρελθόν παρελαύνει.

Όταν ήρθα!

Τι ν'  αρνηθώ!

Στιγμές και μεσημέρια στο κοχύλι..."

                                                είπε η Μαρία

από τη συλλογή: Προθεσμία ως την αυγή 2

Απουσία

Παλιές εικόνες

με γαλάζιες ποδιές, δε λένε

να κοιμηθούν.

Ποιήματα με σημαδεύουν.

Χέρια που κατέβασαν σύννεφα,

για απάντηση στη μάγισσα βροχή.

Όνειρα προς το Βερτίσκο...

Πριν το Αθάνατο Νερό,

σ΄ ένα ποτάμι, ξεδιψούν τα δέντρα.

Στην πρώτη κρίση γυρίζω,

στο άγιο κακό.

Ψάχνω πληγές στις λέξεις.

Το αύριο, βλέμμα, δίχως καμπούρα

την Αυγή, δίχως τσακμακόπετρα...

Μάταιο τραίνο στην ανηφόρα.

Δίπλα οι πορτοκαλεώνες.

Κι όλο ασβεστώνεται ο σταχτής λύκος,

νους μου!

από τη συλλογή: άρνης αΜΜωτά

Εκεί έξω

Ακρωτήριο Λίκερι.

Σκουριά!

Το τοπίο στην κανέλα του.

Τεταρτημόρια Σι-δι-ρο-κά-στρου,

σπαραγμοί Βυρώνειας.

Εικόνες από αντηχείο.

Μνήμες στο ράφι, ως την Πανσέληνο στάση.

Ασπρόμαυρα ουράνια τόξα η επαρχία μου.

Διάτρηση στο βλέμμα Σου,

η ανοξείδωτη της γέφυρας νιότη.

Με δικό της μαντείο η χώρα μου.

Με δικό της χρησμό.

Στην πρώτη πέτρα, η Οφηλία στ΄ άσπρα,

γυρνά τις σελίδες μας.

από τη συλλογή: αΜοργός Καία

Σοφία Βέμπο ( όχι μόνο η τραγουδίστρια της Νίκης )

 

  Πρόσφυγας από την Κωνσταντινούπολη, η Σοφία Βέμπο κατάφερε χάρις στο ιδιαίτερο καλλιτεχνικό της μπρίο να καθιερωθεί  ως μία από τις πιο αγαπητές τραγουδίστριες του ελαφρού πενταγράμμου της εποχής του Μεσοπολέμου με επιτυχίες που άφησαν εποχή. Ήταν η πρώτη που ζήτησε και πήρε ποσοστά από τις πωλήσεις των δίσκων της. Όταν εισέβαλαν στην χώρα μας οι Γερμανοί και το μέτωπο κατέρρευσε, η Βέμπο φυγαδεύεται στην Μέση Ανατολή για να γλιτώσει τα αντίποινα από τους Ιταλούς, εξαιτίας του τραγουδιού της που κορόιδευε τον Μουσολίνι.  Μεταπολεμικά ανοίγει το δικό της θέατρο, συμμετέχει σε τρεις ταινίες, μέχρι τη δεκαετία του 60 όπου αραιώνει τις εμφανίσεις της. Το βράδυ του Πολυτεχνείου φιλοξενεί στο σπίτι της διωκόμενους φοιτητές, αρνούμενη να τους παραδώσει όταν η ασφάλεια φτάνει στην πόρτα της.

  Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε την Σοφία Βέμπο, από τα τραγούδια που ερμήνευσε κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο. Τραγούδια πατριωτικά που ενδυνάμωναν το εθνικό φρόνημα ή σκωπτικά που ενέπνεαν αισιοδοξία και έδιναν χαρά, στον δοκιμαζόμενο Ελληνικό Λαό. Το "Παιδιά της Ελλάδος, παιδιά..." ή το "Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του..." είναι από τα πιο γνωστά, που τραγουδιούνται σε κάθε επέτειο της 28ης Οκτωβρίου.

   Σήμερα θα παρουσιάσω αξιομνημόνευτες δουλειές της, οι οποίες αποδεικνύουν πόσο σημαντική καλλιτέχνιδα ήταν και κυρίως ότι πέρα από τα παραπάνω τραγούδια άφησε πίσω της κι άλλες, πολύ σπουδαίες ερμηνείες.   

  Ένα λοιπόν από τα πιο γνωστά της τραγούδια είναι το: Το πρωί με ξυπνάς με φιλιά (1940) σε στίχους του Χρήστου Γιαννακόπουλου και μουσική του Γιάννη Κυπαρίσση.

  Το τανγκό της ψαροπούλας (1940) είναι ένα τραγούδι που μοιράζει τα αισθήματα ανάμεσα στον έρωτα και την πίκρα του χαμού. Στίχοι: Αλέκος Σακελλάριος και Χρήστος Γιαννακόπουλος. Μουσική: Χρήστος Χαιρόπουλος

  Το τραγούδι Ζεχρά (1938) μιλά για την πανέμορφη Ανατολίτισσα Ζεχρά την οποία αγαπούσε κάποιος νεαρός αλλά για κακή του τύχη, του την έκλεψε κάποιος σεΐχης. Οι στίχοι είναι του Αιμίλιου Σαββίδη και η μουσική του Μιχάλη Σουγιούλ. Πάνω στην μελωδία αυτήν πάτησε το γνωστό Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά.

  Κλείνω το αφιέρωμα αυτό, με ένα απόσπασμα της πασίγνωστης ταινίας Στέλλα (1955), στην οποία η Σοφία Βέμπο τραγουδάει το Φεγγάρι είναι κόκκινο σε μουσική και στίχους του Μάνου Χατζηδάκι. 

ΕΝΑ ΝΗΣΙ της Karen Jennings

  Το μυθιστόρημα ΕΝΑ ΝΗΣΙ, της Νοτιοαφρικανής συγγραφέας, Karen Jennings,  διαπραγματεύεται με απλό και αβίαστο τρόπο θέματα όπως είναι η μοναξιά, η εξουσία με τις φρούδες υποσχέσεις της και την ξενοφοβία. Όλη η δράση του εξαντλείται σε τέσσερις μέρες, οι οποίες όμως είναι αρκετές για να δημιουργηθεί μια ιστορία, η οποία κρατά το ενδιαφέρον αμείωτο κάνοντας το μυαλό συνεχώς να αναρωτιέται για τα παραπάνω ζητήματα.

  Η μοναξιά αφορά τον πρωταγωνιστή του μυθιστορήματος, τον εβδομηντάχρονο Σάμουελ και τον καθημερινό αγώνα του στο ιδιαίτερο περιβάλλον που βρίσκεται. Σε ένα απομονωμένο νησί, εκτελεί χρέη φαροφύλακα, ξεχασμένος σχεδόν απ' όλους, ειδικά από το κράτος. Οι μόνοι που τον επισκέπτονται κάθε δεκαπέντε μέρες, είναι ο Τσίμελου και ο γιός του, οι οποίοι τον εφοδιάζουν με τις απαραίτητες προμήθειες. Ο Σάμουελ στα είκοσι χρόνια που βρίσκεται στο νησί, έχει φροντίσει όσο του επιτρέπουν οι δυνάμεις του να το κρατήσει ζωντανό, πέρα από τον φάρο που φέγγει ρυθμικά την νύχτα. Έχει φτιάξει έναν μικρό κήπο, συντηρεί αρκετές κότες, καθαρίζει το έδαφος από τα ατελείωτα αγριόχορτα και κυρίως περιμαντρώνει όλον τον χώρο, με ένα πετρόκτιστο τοιχίο.  Το μόνο παράξενο που συμβαίνει είναι ότι πότε πότε, στις ακτές ξεβράζονται ανθρώπινα κουφάρια, τα οποία ο Σάμουελ ενσωματώνει μέσα στο τοιχίο του, μιας και καμία κρατική υπηρεσία δεν ενδιαφέρεται για την τύχη τους. Το νησί από τα συμφραζόμενα υποψιαζόμαστε ότι ανήκει στην αφρικανική ήπειρο αν και η συγγραφέας ούτε το ονομάζει ούτε ορίζει την χώρα στην οποία ανήκει. 

  Όλα αυτά μέχρι την ημέρα που στο νησί ξεβράζεται, για πρώτη φορά, ένας ζωντανός ναυαγός, ένας ξένος, ο οποίος αδυνατεί να συνεννοηθεί με τον Σάμουελ. Το μόνο σίγουρο είναι ότι είναι κάποιος άνθρωπος, ένας μετανάστης, ένας λαθρομετανάστης, ένας κυνηγημένος, ποιος ξέρει; λίγη σημασία έχει αυτό! Ο Σάμουελ αρχικά τον περιθάλπει, στη συνέχεια όμως ζει ένα δράμα καθότι τον υπερνικά ο φόβος, για τον άγνωστο άνθρωπο που έχει πια δίπλα του και με τον οποίο οφείλει να συγκατοικήσει στην ελάχιστη έκταση του νησιού. Φοβάται ότι ο ξένος θέλει να του πάρει ότι αυτός έχει φτιάξει εκεί, φοβάται το ξεβόλεμά του, φοβάται ακόμα ότι ο ξένος απειλεί και την ίδια τη ζωή του. Είναι ο φόβος απέναντι σε οτιδήποτε ξένο, ο οποίος γίνεται εντονότερος όσο καταλαμβάνουν τα γηρατειά τον άνθρωπο.

  Σε αυτές τις τέσσερις μέρες - δεν θα σας πω φυσικά πως τελειώνουν - ο Σάμουελ κάνει συχνές αναδρομές στην πρότερη ζωή του. Ζωή η οποία δεν απέχει από τη μοίρα εκείνων των απόκληρων της κοινωνίας, που πιστεύουν με την ορμή των νιάτων τους σε μια καλύτερη ζωή.  Ερωτεύεται την ατίθαση επαναστάτρια Μέρια και δέχεται ως παιδί του αυτό που κυοφορεί, αν και υποψιάζεται ότι δεν είναι δικό του. Που παρά τους αρχικούς δισταγμούς του τελικά εμπλέκεται ενεργά στην ανατροπή του στυγνού καθεστώτος που κυριαρχεί στην χώρα του. Και αυτή η απόφασή του έχει καταστροφικές συνέπειες για όλη τη ζωή του καθώς φυλακίζεται για περισσότερο από δύο δεκαετίες μέχρι να αλλάξουν τα πράγματα.

 Μέσα από τος αναδρομές αυτές, στοχαζόμαστε τη ματαίωση όλων εκείνων των αγώνων στο όνομα μιας επανάστασης κι ενός υποσχόμενου, πιο δίκαιου μέλλοντος, διότι οι ηγέτες της αδυνατούν να αποβάλλουν την αίσθηση ότι πρέπει η εξουσία να τους ανήκει δια παντός, αυτήν που με αίμα κατάκτησαν, όχι το δικό τους αλλά των άλλων, των απλών μικρών, ασήμαντων ανθρώπων, αυτών που ως μόνο μπούσουλα τους είχαν την ιδεολογία της ελευθερίας ή τη δικαιοσύνη ή το όνειρο μιας αόριστης δημοκρατίας. Συγχρόνως βλέπουμε, το ξέρουμε ότι η ζωή και τα γεγονότα που τη συνοδεύουν, εξελίσσονται πολύ πιο γρήγορα απ' ότι εμείς οι ίδιοι μπορούμε, πολλές φορές να αντέξουμε. Ο Σάμουελ είναι ένας από αυτούς, που αδυνατεί πλέον να συγχρωτιστεί με τους άλλους ανθρώπους, έχει μάθει τη μοναξιά από την φυλακή, αδυνατεί να ενσωματωθεί σε μια κοινωνία που έχει πια αλλάξει ριζικά, μετά την πολύχρονη φυλάκισή του.

  Το μυθιστόρημα της Karen Jennings διαβάζεται εύκολα, σε κάνει να αναλογιστείς πολλά θέματα σε διαφορετικά επίπεδα, θέματα που απασχολούν κι εμάς καθημερινά (ξενοφοβία, ρατσισμός, μεταναστευτικό, δημοκρατία, επαναστάσεις και εξεγέρσεις, μοναξιά και γηρατειά, το πέρασμα του χρόνου). Εύκολα σε τοποθετεί εκεί που διαδραματίζεται όλη η ιστορία, όσο μακρινός ή απροσδιόριστος κι αν είναι ο τόπος αυτός. Κατορθώνει κατά κάποιον τρόπο, να σε κάνει ένα με τον κεντρικό του ήρωα, να βιώσεις τον πόνο που του χάρισε απλόχερα η ζωή, να συμμεριστείς τη μοναξιά, την απομόνωση στην οποία υπέβαλε τον εαυτό του, τους φόβους του. Κι αυτό πιστεύω ότι είναι το μεγάλο προτέρημα του βιβλίου αυτού.

Η εικόνα δημιουργήθηκε με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης

Παλαιστίνη... αδικαιολόγητη ήττα

  Τις προάλλες σε κάποια εκπομπή στην τηλεόραση άκουσα μια  Παλαιστίνια ακτιβίστρια να λέει, δυστυχώς δεν συγκράτησα το όνομα της, ότι ο Παλαιστινιακός λαός διακατέχεται από ένα βαρύ αίσθημα, αυτό της αδικαιολόγητης ήττας. Και το εξηγούσε λέγοντας ότι η Παλαιστίνη στις αρχές τους εικοστού αιώνα αριθμούσε μια ελάχιστη μειοψηφία Εβραίων, η οποία κατόρθωσε μέσα από την αδράνεια των Παλαιστινίων και των Αράβων γενικότερα, σε λίγα χρόνια να κατακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της χώρας τους και να δημιουργήσουν το κράτος του Ισραήλ. Το αίσθημα αυτό, της αδικαιολόγητης ήττας, όλο και μεγαλώνει καθότι από τη μία βλέπουν όλες τις εξεγέρσεις τους να πνίγονται στο αίμα, ακόμα κι όταν οι γύρω αραβικές χώρες συνασπίστηκαν για να νικήσουν το Ισραήλ, να ηττώνται εντός έξι ημερών και από την άλλη να βλέπουν τους Ισραηλίτες να επεκτείνουν συνεχώς την παρουσία τους σε αμιγώς Παλαιστινιακές περιοχές με τη μέθοδο των αποικισμών.

Γάζα, μαρτυρική πόλη

  Από τη μια μεριά θαυμάζεις έναν Λαό, τους Ισραηλίτες,  για το επίτευγμα τους αυτό. Πολλά μπορούν να ειπωθούν εδώ, για την θέληση τους να δημιουργήσουν κράτος, για την σύμπνοια στον τελικό σκοπό, για την αμέριστη βοήθεια της ομογένειας τους, για τις πολιτικές τους διασυνδέσεις. Κανένας όμως δεν μπορεί να αρνηθεί ότι εκ του μηδενός, δημιούργησαν ένα κράτος το οποίο πολλοί σίγουρα το ζηλεύουν για τις δομές του και την αποφασιστικότητα των πολιτών του.

  Από την άλλη βλέπεις έναν άλλο Λαό, τους Παλαιστίνιους, που έχουν το ιστορικό δίκιο με την πλευρά τους, που δικαιούνται τη δική τους Πατρίδα, που καθημερινά ορίζονται ως πολίτες δευτέρας κατηγορίας από τους κυρίαρχους Ισραηλίτες (αυτοί που έκαναν τη Γάζα περίκλειστη περιοχή δίχως επικοινωνία με τον έξω κόσμο - ούτε λιμάνι δε διαθέτει με τόσο μήκος ακτών), ένας Λαός σε μια κατάσταση καθημερινού διωγμού (είτε στη Γάζα είτε στη Ραμάλα). Ένας Λαός, που προσπαθεί να βρει μία κατεύθυνση, μέσα από διάφορα κινήματα, ακόμα και φονταμελιστικά, για να δικαιωθεί. Ένας Λαός που δεν έχει σύμπνοια, δεν έχει ουσιαστική εξωτερική βοήθεια, κυρίως από τους Άραβες αδελφούς πλέον. Ένας Λαός δίχως διεθνή υποστήριξη. Ένας λαός που σήμερα βγαίνει από μια μεγάλη καταστροφή, την μεγαλύτερη της ιστορία του, την ισοπέδωση της Γάζας (χώρια του τεράστιου αριθμού νεκρών αμάχων).

  Και το ερώτημα που τίθεται είναι, πώς πρέπει να πορευτεί ο Παλαιστινιακός Λαός από εδώ και πέρα; Δεν είμαι εγώ αυτός που θα το ορίσει αυτό. Αλλά το ερώτημα παραμένει. Πώς πορεύεται ένας ηττημένος Λαός στη σύγχρονη εποχή, με όλο αυτό το βαρύ ιστορικό του παρελθόν;

ΥΓ: Αντίστοιχο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και οι Κούρδοι, ένας λαός 25 εκατομμυρίων, που τους στερούν το δικαίωμα του δικού τους κράτους. 

Ο σεισμός του 1948 στην Κάρπαθο

  Στις 9 Φεβρουαρίου του 1948, έγινε ένας μεγάλος σεισμός στην Κάρπαθο, μεγέθους 7,3 ρίχτερ. Από τον τύπο της εποχής μαθαίνουμε ότι υπήρξαν ζημιές σε πολλά σπίτια  των Κάτω χωριών. Στις Πυλές, Όθος Βωλάδα και Απέρι κατέρρευσαν 52 οικίες, 137 υπέστησαν σοβαρές ζημιές και 113 ελαφριές ζημιές. Δεν υπήρξε κανένα ανθρώπινο θύμα. Πληροφορίες για τα χωριά της μεσαίας και βόρειας ζώνης του νησιού δεν υπάρχουν. Το αξιοσημείωτο είναι ότι 10 λεπτά μετά τον σεισμό σημειώθηκε ένα δυνατό τσουνάμι, το οποίο σάρωσε τα Πηγάδια σε βάθος περίπου 250 μέτρων αλλά και το Διαφάνι σε μικρότερο βαθμό. (πληροφορίες: ΚΑΡΠΑΘΙΑΚΑ ΝΕΑ)

  Για καλή μου τύχη, κάπου στα τέλη της δεκαετίας του 70, από την γιαγιά μου από την μεριά του πατέρα μου, μου δωρήθηκε ένα ντοκουμέντο, που αναφέρεται στα γεγονότα εκείνα. Βλέποντας την έφεση μου στα γράμματα, θεώρησε ότι θα ήμουν ο καταλληλότερος να το φυλάξω, και ποιος ξέρει, ίσως και να το αξιοποιούσα με κάποιον τρόπο κάποια στιγμή. 

  Πρόκειται για μια σειρά μαντινάδων, αγνώστου συγγραφέα, οι οποίες γράφτηκαν στην Αμερική ως απόηχος των όσων δραματικών έφταναν στα αυτιά των εκεί αποδήμων μας. Υπάρχει μια σαφής χρονική σειρά, από την φήμη και την εικασία, στις ειδήσεις και τις αναφορές από το νησί. Υπάρχει όμως και μια ξεκάθαρη απόσταση που χωρίζει πλέον τον Καρπάθιο μετανάστη που έχει γράψει τις μαντινάδες από την προγονική του γη. Πιθανότατα ο στιχοπλόκος είναι Οθείτης, δεν ξέρω αν η εγγραφή που έχω εγώ είναι η πρωτότυπη ή μεταγραφή. Σίγουρα όμως διαφαίνεται μέσα στους στίχους η αγωνία του μαντιναδόρου για την τύχη του νησιού του, άλλοτε αυτό γίνεται με πόνο κι άλλοτε με σκωπτικό τρόπο. Αναφέρει σχεδόν όλα τα χωριά της Κάτω Καρπάθου, για ανθρώπους που γνωρίζει και στο τέλος κάνει μια πρόταση, η οποία σήμερα μας κάνει τουλάχιστον να χαμογελάσουμε.

  Ας τις διαβάσουμε λοιπόν:

 Σεισμός μεγάλος έγινε και πήρε τα Πηγάδια

και τα χωριά σου Κάρπαθος εγίνανε κομμάτια.

Φόβος και τρόμος έπιασε όλους με την αράδα

το τέλος εφωνάξανε ήρτε μες την Ελλάδα.

Τέλος του κόσμου φώναξαν οι κάτοικοι με τρόμο

κι όλοι συγχωρεθήκανε και τρέχαν μες τον δρόμο.

Η Κάρπαθος μας έτρεμε ως τρέμει το καλάμι

κι η βουή που έβγαινε τρεμούλα τους επιάνει

και προς στιγμήν νομίζανε τέλος του κόσμου θάναι

και εσυγχωρεθήκανε και λέγαν τώρα πάμε.

'Ετρεμεν όλο το νησί και τρέμαν και οι δικοί μας

που τέτοια καταστροφή δεν είδε το νησί μας.

Όλοι οι Καρπάθιοι εφαίνοντο στα μούτρα λυπημένοι

πως το νησί μας σήμερον έρημος απομένει.

Βαπόρι ήρθεν κι έτρεχε κάτω που την Ελλάδα

βοήθεια τους έδωσε σ΄ όλους με την αράδα.

Και τώρα περιμένουμε κι ανυπομονούμε

να μάθουμε τα χάλια των και να τους λυπηθούμε.

Το πρώτον τηλεγράφημα Πυλών το Δημαρχείον

πως κατεστράφη το χωριό κι είναι νεκροταφείον.

Έρημες μείναν οι Πυλές τα σπίτια της επέσα

και σπίτι δεν απόμεινε άνθρωποι να μπούνε μέσα.

Εις την πλατείαν εις τ΄ Ακρί όλοι εμαζευτήκαν

την τύχη των εκλαίανε τα βάσανα που βρήκαν.

Και τώρα περιμένουμε ειδήσεις απού τ΄'Οθος

να δούμε τι απέγινε πουναι δικός μας πόθος.

Στα σίγουρα θε νάπεσε και το καμπαναριό μας

κακό μεγάλο θάγινε μέσα εις το χωριό μας.

Κι ο Κούπας πούναι δήμαρχος μέσα εις την Βωλάδα

έδινε θάρρος στο χωριό σ΄ όλους με την αράδα.

Τύχην κακή και κάψιμο ως καύγει το πιπέρι

γιατί έπεσεν ο Τσούλακας και πλάκωσε τ΄ Απέρι.

Έπεσεν η Μητρόπολης μαζί και τα σχολεία

εσύστηκεν ο Μοροούς μαζί και η Παναγία.

Ακούσαμε στις Μενεταίς μεγάλας απωλείας

επλάκωσε το χωριό ο Άγιος Ηλίας,

έπεσεν το καμπαναριό πούταν ένα στολίδι

εκεί που εγκρεμίσανε και τον Νικολαΐδη.

Οι Μενεδιάτες τρέξανε μακριά εις τον Αφιάρτη

γιατί εφοβηθήκανε κι άλλος σεισμός πως θάρθει.

Ας αφήσουμε τις Μενεταίς κι ας πάμε  στα Πηγάδια

την προκυμαία έκαμε χίλια δυο κομμάτια.

Και τρέξανε εις τα βουνά να σώσουν τη προβιά των

στ΄ ανάθεμα ελέγανε να πάνε τα καλά των.

Η θάλασσα εσκέπασε όλην την προκυμαία

τρία καΐκια σπάσανε με θάλασσα ραγδαία

κι ο Μικροπανδρεμένος  μας απούτον εις τα Πέρι

τώρα τον περιμένουμε χαπάρια να μας φέρει.

Γράμματα περιμένομε και ο καθείς να μάθει

ο Άης Παντελέμονας αν έχει κάτι πάθει.

Κι ο Δημελλάς επόθανε πούθε να στρονομίσει

πούθε να τρέξει στο χωριό για να ειδοποιήσει.

Κι ο Δημελλάς επόθανε απούθε να το νιώσει

κι είθε να τρέξει στο χωριό χαμπάρι για να δώσει.

Οι καταχρασταί του νησιού που κάνουν αμαρτίας

εφέραν τούτο το σεισμό και τας απελπισίας.

Αν είν και πλέει η Κάρπαθος και μέλλει να βουλιάξει

αφήστε την κακόμοιροι Καρπάθιοι να ρημάξει.

Πόσα αναστενάγματα, σταυροί και καρδιοκτύπια

να γίναν μέσα στις Πυλές σαν πέφτανε τα σπίτια.

Τώρα σ΄ αυτούς ο σύλλογος πρέπει να βοηθήσει

και δω τους Αμερικανούς να ερανολογήσει.

Ω καημένη Κάρπαθος αν θα χαθεί η φανιά σου

θε να χαθού τα γλέντια σου κι όλα τα έθιμά σου.

Πως θα βουλιάξει η Κάρπαθος μηχανικοί το ξέρουν

κι ακούσαμεν οι Έλληνες πως θα σας μεταφέρουν.

Αν είναι μεταφέρου σας παράπονο μεγάλο

μη πα και σας εβγάλουνε σε άλλο νησί επάνω.

Μεγάλη νάναι η στεριά καλά να στηριχθείτε

και ναν και μέρος καρπερό νάχει τροφή να ζείτε.

Ω πρόκριτοι των Μενετών καλά να το σκεφτείτε

γιατί δεν είναι Ιταλοί να αντιπαραταχθείτε.

Τώρα θε να το χάσουμε το Σούλι Μενεδιάτες

αν ξαναγίνει ένας σεισμός θα μείνομε στις στράτες.

Έμαθα πως ετρέξατε μακριά εις τον Αφιάρτη

γιατί εφοβηθήκατε κι άλλος σεισμός πως θάρθει.

Πιο όξω το Δεσποτικό το πήρανε τα κύματα

και τι λιμάνι θα γενεί με τα μισά τα χρήματα.

Και θα γλιτώσουμε κι μεις πο τα ερανολογήματα

γιατί τον λιμενοβραχίονα τον έφτιαξαν τα κύματα.

Και τα Πηγάδια σκέπασαν εμπρός στην παραλίαν

τέτοιο κακό οι κάτοικοι ούτε ήκουσαν ούτε είαν.

Λένε πως ήρθε το κακό τρεις που το μεσημέρι

κι ευχόμεθα εις τον Θεόν να μην το ξαναφέρει.

Τρεις ήτο απομεσήμερο  κ' εννεα του Φλεβγάρη

που χίμηξεν η θάλασσα την Κάρπαθο να πάρει.

Τούτο το 48 αξέχαστο θα μείνει

που κόντεψε την Κάρπαθο ψυχή να μην πομείνει.

η εικόνα δημιουργήθηκε με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης

Ο Πέτρος και η Μέλουρα αναποδογυρίσα

κι σπίτι μέσα στο χωριό να στέκει δεν εφήσα.

Εκαταστράφη το Όθος μας πούχε τα μεγαλεία

κι ας κλάψει κι ο Όμηρος πούκαμε τα σχολεία.

Εκλαίαν οι Οθείτισσες που χάσα τα καλά τους

κι στρώμα δεν επόμεινε να θώκουν τα παιδιά τους.

Άλλες ετρέξαν εις τις Στες κι άλλες στα μετόχια

και κλαίασι την τύχη των ως του σεισμού τη φτώχια.

Ήτο καλή η εποχή γιατί ΄χεν αμανίτες

και καλαούρους στα βουνά και τρώαν οι Οθείτες.

Ο Άη Γιώργης έπεσε μόλα τα σύγυρα του

ως κι ο Τσαμπούκης έμεινε στο δρόμο κ΄η κυρά του.

Στο Άλι κάτω ήκοψε κ΄έχει κατασκηνώσει

το Δράκο την Κανέλα του κι αυτούς τους έχει σώσει.

Και μόλις εξημέρωσε και ήρτε στα σύγκαλά του

στη Γιάφνη κάτω όρσαρε να εβ την αελά του.

Όλοι οι Δημάρχοι γράψανε κι ούλοι τηλεγραφήσαν

μόνο που τ΄ Όθος το χωριό δεν μας ειδοποιήσαν.

Δεν ξέρουμε τι έγινε τι νάναι η καταστροφή του

κι ο Χανιώτης Δήμαρχος τι νάναι η σιωπή του.

Γιατί δεν τηλεγράφησεν εδώ εις τους Οθείτες

να μας πει όλα καλά και μην ανησυχείτε.

Φαίνεται πως εχάσανε όλοι το ηθικό τους

εχάσανε τα φρένα τους μαζί και το μυαλό τους.

Ας περιμένει ο Όμηρος κι ογλήορα θα μάθει

άλλοι θα μας τα γράψουσι τ΄ Όθος τι έχει πάθει.

Το πρώτο γράμμα έφτασε απού τον Παπαδάκη

κι όσοι κι αν τ΄ ακούσασι τους πότισε φαρμάκι.

Τι νάναι τούτο το κακό πούπαθε το νησί μας

κι από το φόβο χάσαμε την εμισή ζωή μας.

Εφθάσανε τα γράμματα και μας ειδοποιήσαν

τα πάθη των εγράψανε και τα εξιστορήσαν.

Και το Γιαφάνι βούλιαξε καθώς και το Φοινίκι

η θάλασσα τα σκέπασε κ΄ είναι μεγάλη φρίκη.

Κοντάτωνε η Κάρπαθος όλη να βουλιάξει

κι αν έλθει κι άλλος και τα βουνά θα χάψει.

Κ΄ εμείς από την Αμερική που ανυπομονούμε

τραγούδια των εγράψαμε ως τους παρηγορούμε.

Αίτηση θε να κάνουμε εδώ στον πρόεδρό μας

να φέρει τους Καρπάθιους μας στο κράτος το δικό μας.

Μέσα στην Καλιφόρνια που έχει έκταση μεγάλη

εκεί θε νάρθει Κάρπαθος όλοι μικροί μεγάλοι.

Να την δεντροφυτέψετε αμπέλια και χωράφια

τα σπίτια σας θε να κτιστούν διαμάντια και χρυσάφια.

Κι αφήστε την Κάρπαθο ατού για να ρημάξει

γιατί θε νάρθει κι άλλος σεισμός κι θε να τη βουλιάξει.

Πολλά θαρρώ σας γράψαμεν κ' εδώ τα σταματούμε

κι έπεται συνέχεια άλλοτε να σας πούμε.

Κάρπαθος 2015