Σάββατο 9 Δεκεμβρίου 2023

Η Ελένη του Νάνου Βαλαωρίτη (ως ελάχιστη αποτίμηση τιμής)

  Στην άκρη ενός κλειστού κόλπου, κάπου στα νότια της Μυκόνου, βρίσκεται ένα από τα πολλά ξενοδοχεία των Κυκλάδων. Σε ένα δωμάτιο του μένει η Ελένη, μια γυναίκα που ξέρει να φροντίζει τον εαυτό της, ντυμένη πάντα κομψά, νωχελική μα όχι παραιτημένη, που απολαμβάνει την ανιαρή ζωή των διακοπών της, ανεπηρέαστη απ΄ όσα γίνονται δίπλα της.

made_by_craiyon

Αφήνει τις μέρες να περνούν αβίαστα, χαλαρώνοντας στην πισίνα με θέα το γαλάζιο του Αιγαίου. Αργά το απόγευμα, ξυπόλυτη περπατάει στην άμμο, αφήνοντας τα κύματα να σβήνουν τις πατημασιές που αφήνει πίσω της, ενώ η αύρα του θαλασσινού αέρα χορεύει στα κυματιστά μαλλιά της και οι ακτίνες του ήλιου από τη Δύση αγγίζουν απαλά το πρόσωπό της. Στο δείπνο πάντα είναι μόνη, παραδομένη στην απραξία της ημέρας που μόλις πέρασε, για να καταλήξει στο μπαλκόνι του δωματίου της, σβήνοντας όλα τα φώτα, θέλει να αφήσει τις αισθήσεις της απερίσπαστες σε εκείνα που το σκοτάδι κρύβει.

Για την Ελένη ο έρωτας είναι μια κάποια κατάσταση, η οποία στην παρούσα φάση της ζωής της, την αφήνει αδιάφορη. Προτιμά την ανεπιτήδευτη ευτυχία των μικρών απολαύσεων όπως ένα παγωτό, που της δροσίζει γλυκά τον ουρανίσκο. Ή την ατμόσφαιρα ενός βραδινού περιπάτου στο διπλανό ψαροχώρι ή ακόμη την ανάγνωση ενός βιβλίου κάτω από τη σκιά ενός θαλασσόδεντρου. Παρακολουθεί τα ηλιοβασιλέματα μηχανικά, αγνοώντας τη ρομαντική τους υπόσταση. Αντί να ψάχνει για εντυπωσιακές στιγμές, προτιμά να βυθίζεται στην ηρεμία της σιωπής, ακούγοντας τον παφλασμό των κυμάτων και αφήνοντας το μυαλό της να περιπλανιέται ελεύθερο, δίχως κανενός είδους περιορισμούς. Ο έρωτας για εκείνη είναι η ομορφιά, που αναδύεται μέσα από την απλότητα της ζωής.

Όλα αυτά μέχρι την ημέρα, όπου σε μια από τις απογευματινές βόλτες της γνωρίζει έναν άνδρα. Καθόταν με το λινό του κουστούμι στην άμμο πετώντας τακτικά βότσαλα στο νερό. Το λευκό του καπέλο έκρυβε το πρόσωπό του, μέχρι που εκείνη στάθηκε μπροστά. Σήκωσε το κεφάλι του και τότε ανακάλυψε έναν άνδρα αρκετά μεγαλύτερό της, με ασπρισμένο μούσι να ζώνει το πρόσωπό του και μάτια στα οποία αναγνώρισε όλη την ματαιότητα της ζωής. Και της δικής της. Κάθισε δίπλα του, συζήτησαν αβίαστα σαν να γνωρίζονταν από καιρό κι ανακάλυψε ότι κι αυτός, όπως κι εκείνη, εκτιμούσε τα ελάχιστα, υπεραρκετά όμως για να σου χαρίσουν την ευτυχία, έστω της μιας στιγμής μόνο.

Σε αντίθεση με αυτήν όμως, αυτός δεν είχε παραδοθεί ακόμη, δεν είχε κλείσει καμία πόρτα στα κελεύσματα του έρωτα, πάντα του άρεσε η αψάδα, που του προκαλούσε στα σωθικά του, έστω κι αν οι δυνάμεις του τον είχαν προδώσει πια. Πέφτοντας το σκοτάδι της ζήτησε να βουτήξουν στο νερό, αφήνοντας τα ρούχα τους πίσω. Κι εκείνη το μόνο που βρήκε να του πει ήταν:

"Μήπως το νερό είναι κρύο;"

Εκείνος γέλασε κι άρχισε να βγάζει με επιμέλεια ένα ένα τα ρούχα του κι όταν φανερώθηκε η γύμνια του, ευτυχώς το σκοτάδι έκρυβε την φθορά του χρόνου, με σταθερό βηματισμό καλύφθηκε ως το λαιμό στα σκοτεινά νερά. Η Ελένη δεν δίστασε, ακολούθησε τις κινήσεις και τα βήματά του, χάθηκε στην αόρατη απεραντοσύνη της νύχτας, ως που βρήκε το ζεστό σώμα του άγνωστου σε εκείνην, μέχρι πριν λίγες ώρες, άντρα.

Το παραπάνω πεζό είναι ελεύθερη απόδοση του παρακάτω ποιήματος του Νάνου Βαλαωρίτη:

Σώματα χωρίς πρόσωπα συγκεκριμένα
Πρόσωπα χωρίς σώματα σχηματισμένα
Που σβήνουν μόλις σβήσει ο ήλιος
Με το θόρυβο μιας γραφομηχανής

Με μπράτσα γυμνά ρωμαλέα στο πλάι τους
Αντρειωμένοι ροχαλίζουν στον ύπνο τους
Και βλέπουν πως το χάος τούς νίκησε
Στα σιδερένια σαλόνια του ύπνου

Εξαϋλωμένα αισθήματα στην παραλία
Των υπνοδοχείων της Μέσης Κατηγορίας
Καμωμένη από χρώματα και αρώματα
Η ωραία Ελένη ντυμένη της μόδας

Ρεμβάζει κι αναρωτιέται τί κάνει
Καθισμένη σ’ ένα τραπέζι με άλλους
Κοιτώντας νωχελικά το αργόσχολο
Πλήθος της ζέστης της άσπρης σεζόν

Κι εγώ προσπαθώ να την πείσω
Να κάνουμε μπάνιο τη νύχτα οι δυο μας γυμνοί
Αφήνοντας στην παραλία τα ρούχα μας
Και με ρωτάει αν το νερό θα’ ναι κρύο.
                      Δειπνοσοφιστές,   10.4.1983 – 12.1.1984



18 σχόλια:

  1. Πάντα με γοήτευε, πώς οι ποιητές, χωρούν μια στιγμή σε ένα ποίημα!
    Όμορφη η ελεύθερη απόδοση στο ποίημα του Βαλαωρίτη!
    Σε ευχαριστούμε που το μοιράστηκες μαζί μας.
    Καλό βράδυ Βασίλη:)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Α ρε Βασίλη!
    Τι όμορφη ήταν αυτή η ελεύθερη λογοτεχνική απόδοση ενός όμορφου ποιήματος! Φίλε μου, πολυτάλαντε! Το έχεις, ναι!
    Δύο άνθρωποι με διαφορετικές αφετηρίες και σωματικά χαρακτηριστικά ηλικίας συναντιούνται στο κάλεσμα της φύσης. Ανεπιτήδευτοι, αυθόρμητοι, κουβαλώντας ο καθένας τα δικά του "θέλω".
    Ώσπου να τα συγκεράσουν κάτω από τη δύναμη της στιγμής.
    Φίλε μου, ένα μεγάλο μπράβο με την καρδιά μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι έτσι όπως τα λες... η δύναμη της στιγμής, στην οποία όταν συντρέξουν όλες οι αόρατες κοσμικές μα κυρίως ανθρώπινες επιθυμίες, τότε όλα μπορούν να γίνουν.
      ΥΓ: Η εικόνα είναι αποτέλεσμα τεχνητής νοημοσύνης: Craiyon - online πρόγραμμα, ένα από τα πολλά!
      Την Καλημέρα, Γιάννη!

      Διαγραφή
  3. Δική σου η ελεύθερη απόδοση; Είμαι εντυπωσιασμένη Βασίλη. Πολύ μου άρεσε ίσως και περισσότερο από το ποίημα. Σ'ευχαριστώ που το διάβασα να σαι καλά
    Καλό υπόλοιπο Κυριακής

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαίρομαι που σου αρέσει Άννα, λίγο υπερβολικό πιστεύω το "πιο πολύ", δεν παύει όμως να με χαροποιεί η εκτίμησή σου.
      Την Καλημέρα μου!

      Διαγραφή
  4. Το διάβασα στο πρωινό μου ξύπνημα και θαύμασα τις εικόνες που ανάγλυφα παρουσιάζετε με το λογοτεχνικό σας δυνατό λόγο. Δώσατε εικόνα στους στίχους.. πραγματικά αξιόλογο κείμενο όπως πάντα στα κείμενα σας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σε ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια και χαίρομαι που σας άρεσε. να έχετε μια καλή μέρα!

      Διαγραφή
  5. Το απέδωσες σε πεζό, αυτό το υπέροχο ποίημα, με τον ίδιο τρόπο που θα περίμενα Βασίλη. Μου άρεσε τόσο πολύ το πεζό σου που, δεν σου κρύβω, πως με απορρόφησε και περίμενα τη συνέχεια παρακάτω, νομίζοντας στην αρχή πως είναι ένα δικό σου διήγημα.
    Ο έρωτας είναι το μόνο πράγμα που μας κρατάει όρθιους μέχρι το τέλος, και με συγκλονίζει πραγματικά να βλέπω να ανθίζει στην ηλικία μας με το ίδιο πάθος που τον ζήσαμε στα νεότερα χρόνια.
    Σε συγχαίρω για την επιλογή του ποιήματος και για το εξίσου άρτιο λογοτεχνικά πεζό σου.
    Περιμένω και συνέχεια..
    Καλό ξημέρωμα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ, Μαρία! Ήθελα να κάνω ένα αφιέρωμα στον Βαλαωρίτη, δεν ήθελα να γράφω αυτά που ήδη έχουν γραφεί και τελικά κατέληξα σε αυτόν τον τρόπο. Η αποδοχή του κειμένου μου, πιστεύω με δικαιώνει.
      Την καλημέρα μου!

      Διαγραφή
  6. Τι όμορφο αφιέρωμα στον Βαλαωρίτη. Με απορρόφησε το πεζό, σχημάτιζα νοερά τις εικόνες, ακολούθησα τα βήματα της Ελένης και ύστερα του άντρα, με αποκορύφωμα το σμίξιμο τους.
    Πολύ ωραίο.
    Την καλημέρα μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαίρομαι, Ελένη, που σου άρεσε! Το ποίημα μου έδωσε το πλαίσιο, τα υπόλοιπα ήταν θέμα έμπνευσης.
      Την Καλημέρα μου!

      Διαγραφή
  7. Μα τι υπέροχη ιδέα και έμπνευση να το συνδυάσεις έτσι!
    Και πόσο ταιριαστό. Σε ευχαριστούμε που το μοιράστηκες!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σε ευχαριστώ κι εγώ Κατερίνα, για τα καλά σου λόγια! Χαίρομαι που σου άρεσε!
      Την Καλημέρα μου!

      Διαγραφή
  8. Υπέροχη έμπνευση, Βασίλη! Ένα εξαιρετικό κείμενο γεμάτο εικόνες και συναισθήματα, με καμβά το έργο του μεγάλου μας ποιητή. Στ' αλήθεια, είχες φοβερή ιδέα. Να είσαι καλά και πάντα τέτοια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ήταν ο μόνος τρόπος για να τιμήσω τον ποιητή, δίχως να γράψω κάτι ήδη γνωστό! Χαίρομαι που σου άρεσε, Μαρία!
      Την Καλημέρα μου!

      Διαγραφή

Όλα τα σχόλια σας με χαροποιούν και τυγχάνουν απάντησης.

Μάνος Χατζιδάκις (τρία τραγούδια)

   Ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες της πατρίδας μας ήταν ο  Μάνος Χατζιδάκις . Μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη αναδημιούργησαν την ελληνι...